چند نکته درباره بیانیه بیعت با ابوحفص الهاشمی

– ابوحذیفه الانصاری در بیانیه صوتی خود برای مشروعیت بخشی به داعش و عادی نشان دادن کشته شدن خلفای خود، چهار خلیفه مقتول خود تا به امروز را با خلفای راشدین مقایسه کرد، معلوم نیست اگر خلیفه جدید داعش نیز چند ماه دیگر کشته شود داعش چه تمهیدی برای مشروعیت بخشی به خود خواهد چید.

– سخنگوی جدید داعش در بیانیه خود تلاش کرد تا روایت داعش را به عنوان روایت درست از کشته شدن ابوالحسین الحسینی مطرح کند و روایت ترکی را به چالش کشد، این در حالی است که زمان و مکان مطرح شده در روایت ترکی مورد پذیرش داعش می‌باشد و تنها فاعل این عمل از سوی داعش هیئت تحریرالشام و نه نیروهای اطلاعاتی ترکیه قلمداد شدند، اینگونه می‌توان گفت با اینکه داعش تلاش کرد روایت ترکی را به چالش کشد، اما با تأیید ارکان زمانی و مکانی روایت ترکی خدشه زیادی به روایت ترکی وارد نکرد، تنها کاری که کرد مشروعیت زدایی بیش از پیش از تحریرالشام به عنوان مزدور ترکیه بود که این شب‌ها از سوی تظاهرکنندگان در ادلب و اطراف آن مطرح می‌شود. از سوی دیگر داعش تلویحا و با اشاره به اینکه خلیفه سومش ابوالحسن الهاشمی در جنوب با نیروهای امنیتی سوریه می‌جنگیده بر روایت دولت سوریه از کشته شدن ابوالحسن الهاشمی در نزدیک درعا صحه گذاشت، این در حالی است که داعش این روایت را نیز در هفته نامه النبأ خود نفی کرده بود. درواقع تزلزل داعش در ارائه روایتی مغایر با آنچه خصومش درباره کشته شدن خلفایش مطرح کردند با وجود ادعای نفی آن روایت‌ها یکی از نقاط قوت داعش یعنی رسانه داعش را با چالش مواجه می‌کند.

– با توجه به درستی روایت‌های چند وقت اخیر پیرامون کشته شدن خلفای داعش که از سوی سازمان‌های امنیتی و اطلاعاتی مطرح می‌شوند، به نظر می‌رسد این سازمان‌ها از آمریکا گرفته تا سوریه و ترکیه پس از دوره‌ای از بی دقتی در خبر رسانی پیرامون کشته شدن خلفای داعش، در یکی دو سال اخیر با دقت بیشتری چنین خبری را مطرح می‌کنند و مانند گذشته هر روز خبری سست و بی دقت در این رابطه منتشر نمی‌کنند، پس باید گفت که خبر رسانی سازمان‌های امنیتی در این خصوص امروزه باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد. در واقع این خبرها را نباید در تحلیل تحرکات داعش نادیده گرفت.

– کشته شدن زود به زود خلفای داعش در چند وقت اخیر توسط نیروها و جریان‌های مختلف شاید برای داعش گونه‌ای مشروعیت آور باشد که “ما داریم با همه جهان می‌جنگیم” اما در عین حال نشان از آن دارد که این گروه به لحاظ اطلاعاتی و امنیتی به عنوان یکی دیگر از نقاط قوتش سخت سست و نفوذپذیر شده‌است؛ به گونه‌ای که هر بار یک گروه و یا یک جریان و یا یک قدرت بین المللی یا قدرت منطقه‌ای و یا محلی می‌تواند خلیفه داعش را بکشد.

– کشته شدن تمام خلفای داعش در سوریه نشان می‌دهد که با وجود تمرکز بیشتر فعالیت‌های این روزهای داعش در آفریقا همچنان سوریه و عراق به عنوان جغرافیای مشروعیت داعش تلقی می‌شوند، به ویژه اینکه سوریه با توجه به چندگانگی کانون‌های قدرت و گسستگی سرزمینی می‌تواند بهترین مکان برای اختفای خلفای داعش تلقی شود. می‌دانیم که سه تن از چهار خلیفه داعش در مناطق تحت سیطره تحریرالشام کشته شدند و یکی دیگر در درعا، و این نشان می‌دهد علیرغم ادعای تحریرالشام مبنی بر ضبط امنیت مناطق تحت سیطره‌اش، این گروه با توجه به مرزش با ترکیه و پیچیدگی جریان‌ها و گروه‌ها نمی‌تواند بر تمام جزئیات نظارت داشته باشد. تظاهرات شبانه مخالفان تحریرالشام علیه این گروه نشان‌گر همین امر می‌باشد. از طرفی ابوحذیفه الانصاری نیز در بیانیه خود از واژه “سایر ولایات” استفاده کرد، بدین معنی که ولایات خارج از عراق و سوریه همچنان ولایت‌هایی درجه دوم محسوب می‌شوند، و احتمالا خلیفه کنونی ابوحفص الهاشمی نیز در سوریه استقرار داشته باشد.

– داعش گروهی سخت ایدئولوژیک است و شاید از نظر تحرکات و عملیات‌ها به صورت محلی عمل کند اما از نظر مشروعیت با توجه به مسئله خلافت و بیعت سخت متمرکز و وابسته به مشروعیت خلافت مرکزی است. شاید ضعف فزاینده داعش در چند هفته گذشته با عدم اقناع ولایات نسبت به وضعیت پیش آمده و عدم اعلام خلیفه و معلق شدن بیعت ارتباط مستقیمی داشته باشد، به ویژه اینکه چنین ضعفی را بعد از کشته شدن دیگر خلفای داعش نیز شاهد بودیم، از همین رو به نظر می‌رسد داعش پس از تعیین خلیفه جدید، به نسبت پر تحرک تر شود، اما در هر صورت کشته شدن متناوب خلفا و عدم ظهور و بروز ایشان از مشروعیت خلیفه در نزد پیروانش خواهد کاست، شاید همین امر باعث شد تا ابوحذیفه الانصاری در بیانیه خود به تفصیل از فرایند مشروعیت یافتن خلیفه سخن گوید.