امیدواری عراق از قرارداد ۲۷ میلیارد دلاری با توتال

توافقنامه اولیه شرکت نفتی توتال در سال ۲۰۲۱ با عراق منعقد شد اما در جنجال اختلافات داخلی میان سیاستمداران عراقی بر سر شرایط، از آن زمان تاکنون به تأخیر افتاد. پس از حل و فصل این اختلافات، بغداد موافقت کرد سهمی کمتر از تقاضای اولیه یعنی ۳۰ درصد را در اختیار گیرد، و قرارداد نهایی شد.

توتال یک شرکت بزرگ چند ملیتی نفت و گاز مستقر در فرانسه است. این شرکت یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین شرکت‌های نفت و گاز در جهان است. توتال که در سال ۱۹۲۴ تأسیس شد، به یکی از شرکت‌های انرژی یکپارچه پیشرو در سراسر جهان تبدیل شد که در تمام جنبه‌های صنعت نفت و گاز از جمله اکتشاف، تولید، پالایش، توزیع و بازاریابی مشارکت دارد. این شرکت همچنین دارای فعالیت­هایی در منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و بادی است. توتال در بیش از ۱۳۰ کشور فعالیت می­کند و در مناطق مختلف از جمله آفریقا، خاورمیانه، اروپا، آسیا و آمریکا حضور چشمگیری دارد. این شرکت در سرمایه گذاری های مشترک و مشارکت های مختلف با شرکت­های ملی و بین المللی در نقاط مختلف جهان حضور دارد.

شرکت توتال سابقه ­ی همکاری نسبتا طولانی با عراق دارد. سال ۲۰۰۹ در توسعه میدانی نفتی در بصره، ۲۰۱۰ در توسعه میدان الرمیله، همکاری در عملیات اکتشاف و انرژی­های تجدید پذیر نیز از دیگر زمینه ­های همکاری عراق با این شرکت نفتی است.

توافقنامه اخیر شرکت توتال با عراق در ۱۰ جولای ۲۰۲۳ نهایی گردید. در توافقنامه اولیه عراق خواهان سهم ۴۰ درصدی بود که با آن مخالفت شد. طبق این قرارداد عراق ۳۰ درصد، توتال ۴۵ درصد و قطر انرژی ۳۵ درصد از سهم این پروژه استفاده می­کنند. پروژه یکپارچه افزایش تولید گاز عراق (GGIP)  با هدف بهبود تأمین برق این کشور، از جمله جمع‌آوری گازهای مشعل در سه میدان نفت و استفاده از گاز جمع‌آوری‌شده برای تأمین گاز نیروگاه‌های این کشور انجام می‌شود.

برآورد شده است که بر مبنای این توافق، عراق بتواند تولید نفت خود را از ۴.۵ میلیون بشکه در روز به ۱۳ میلیون بشکه در روز طی پنج سال افزایش دهد. علاوه بر این تولیدات گازی عراق را افزایش می­دهد. سوختن گاز در استخراج نفت و عدم توانایی عراق در بهره برداری از آن مشکل جدی برای عراق در تامین گاز و برق ایجاد کرده است. همین مشکل باعث شده است که عراق به شدت به واردات گاز به خصوص گاز ایران وابسته باشد و کارشناسان قائل به این هستند که با پیشرفت این قرارداد، مشکل گاز عراق تا حدودی برطرف شود. کارشناسان اقتصادی معتقدتد این توافق برای اروپا نیز بسیار مهم است. زیرا با از دست رفتن منابع انرژی روسیه، دسترسی به ذخایر عظیم و توسعه نیافته نفت و گاز عراق، بخشی از استراتژی اروپا برای جبران منابع از دست رفته است.

بخش عمده ­ای از این قرارداد هم تمدید و تکمیل پروژه فرآوری آب دریا از خلیج فارس و انتقال آن از طریق خطوط لوله به تاسیسات تولید نفت برای حفظ فشار در مخازن نفتی و بهبود طول عمر و بهره وری میادین نفتی عراق است و عراق خشکسالی‌زده را قادر می‌سازد به جای آب شیرین محدود رودخانه‌ها و مرداب‌ها، از آب دریا در فرآیند تولید نفت استفاده کند. همچنین به گفته­ ی مدیر عامل توتال، یک نیروگاه خورشیدی یک گیگاواتی برای تأمین برق شبکه منطقه‌ای بصره ساخته می‌شود و از شرکت عربستانی اکوا پاور (ACWA Power) برای پیوستن به این پروژه دعوت شده است.

عراق این پروژه را یک پروژه امیدوارکننده می­داند و معتقد است بخش مهمی در تامین برق عراق خواهد داشت اما باید منتظر بود و دید که آیا این قرارداد پای برجا خواهند ماند یا خیر؛ زیرا تا پیش از این شرکت­ها و دولت­های متعددی در حوزه همکاری­های نفت و انرژی با عراق وارد شده ­اند اما در نهایت یا پروژه کنسل شده و یا انتظارات عراق محقق نشده و تاثیری در حل مشکل نداشته است.

منابع:
With a $27 billion deal.. How will the Iraqi energy industry transform?
Why TotalEnergies’ $۲۷ Billion Deal With Iraq Is A Gamechanger
At $27 billion.. “Iraq’s contracts with Total” to strengthen the energy system
Iraq, TotalEnergies ink $27 billion energy deal