قره باغ؛ خداحافظی ارامنه با آرتساخ!

بر اساس آخرین اطلاعات موجود از قره‌باغ کوهستانی، تا ساعت ۲۰ چهارشنبه، ۵۳ هزار و ۶۴۹ نفر از ارامنه قره‌باغ کوهستانی از طریق جاده لاچین وارد خاک ارمنستان شدند.

در هر ساعت حدود ۴۰۰ نفر بدون بازرسی از پست مرزی جمهوری آذربایجان به سوی ارمنستان می‌روند و خبری از کنترل‌های سخت‌گیرانه ماه‌های گذشته نیست. در آن سوی پل هکری نیز نیروهای پلیس ارمنستان تنها به بازرسی کامیون‌ها می‌پردازند.

امروز پنج‌شنبه نیز جمعیت چند ده هزار نفری در جاده استپاناکرت (خانکندی) مرکز قره باغ به سوی مرز ارمنستان با خودرو شخصی، اتوبوس، مینی‌بوس، کامیون و حتی اسب در حرکت اند و همچنان شاهد صف‌های طولانی هستیم. تصاویر نشان می‌دهد بیشتر ارامنه ای که به ارمنستان رسیده‌اند از ترس جان خود بیشتر لوازم زندگی خود را رها کرده و فرار کرده‌اند. اگر همین رویه ادامه پیدا کند جمعیت آوارگان ارمنی قره باغ که به ارمنستان می‌رسند تا حدود ۱۰۰ هزار نفر هم خواهد رسید.

منطقه شمال قره باغ کوهستانی کاملا تخلیه شده و شهردار میشا جورجیا روز سه‌شنبه به عنوان آخرین نفر این منطقه را ترک کرده است. به گفته وی مردم با هزار دستگاه انواع خودرو منطقه را ترک کرده‌ و به سوی شهر استپاناکرت (خانکندی) مرکز قره باغ رفتند.

آذربایجان سوخت مورد نیاز برای خودروها را تامین کرده و حتی پلیس شوشا به خودروهایی که بنزین تمام کرده و خراب شده‌اند کمک می‌کند تا قره باغ را ترک کنند.

بیشتر بخوانید: دولت جدایی طلبان ارمنی قره باغ منحل می‌شود

هرچند که جمهوری آذربایجان اعلام کرده است که ارامنه قره باغ میتوانند با دریافت پاسپورت آذربایجانی به عنوان شهروند این کشور به زندگی در قره باغ ادامه دهند؛ با این حال خیل عظیمی از ارامنه با این موضوع مخالف‌اند و بالاجبار در حال ترک منطقه هستند. آنها از اتفاقات بعدی که ممکن است بر سرشان بیاید میترسند.

خروج اجباری ارامنه از قره باغ کوهستانی پس از “اعمال زور از طریق عملیات نظامی” توسط باکو اتفاق می‌افتد و این موضوع در واقع تغییر بافت نژادی و پاکسازی جمعیتی قره باغ کوهستانی محسوب میشود و طبق کنوانسیون ژنو جنایت جنگی است. اتفاقی که در مورد ساکنان ارمنی قره باغ روی می‌دهد به نوعی پاکسازی قومی محسوب می‌شود.

البته رسانه های جمهوری آذربایجان روایت دیگری در این مورد دارند و با مصاحبه‌های اجباری در پست مرزی جاده لاچن تلاش می‌کنند به جهان بگویند که آنها به خواسته خود می‌روند و یا اینکه دولت جدایی طلبان آنها را وادار به ترک خانه هایشان می‌کند. این تصاویر با آنچه توسط رسانه های بزرگ جهان در روستای کورنیدزور ارمنستان ثبت می‌شود بسیار متفاوت است. مردمی که خسته، گرسنه و عصبانی بدون داشتن جای مناسب اسکان پیدا می‌کنند‌.

استدلال آذربایجان درباره خروج ارامنه جالب توجه است و باکو خواستار بازگشت آذری های اخراج شده از ارمنستان (یرآذ) در اواخر دهه هشتاد و اوایل دهه نود میلادی است.

اخراج و پاکسازی قومی آذری‌ها در جمهوری شوروی ارمنستان منجر به حوادثی در جمهوری شوروی آذربایجان و ناحیه خودمختار ناگورنو کاراباخ شد که جنگ اول قره باغ و اشغال این منطقه توسط جمهوری ارمنستان پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق را در پی داشت. حالا همین کار هر چند به صورت آرام می‌تواند بار دیگر منجر به یک جنگ تازه در قفقاز شود.