هراس از تکرار الگوی طالبان در آفریقا

به گزارش پایگاه تحلیلی خبری “تحولات جهان اسلام” اسماعیل غیله، رئیس جمهور جیبوتی در مصاحبه با شبکه TRT انگلیسی زبان ترکیه، در پاسخ به پرسشی پیرامون اوضاع کشور سومالی و بیرون آمدن نیروهای آفریقایی موسوم به آتمیس از این کشور، ماه‌های آینده را سرنوشت ساز تلقی کرد و نسبت به تکرار الگوی طالبان در سومالی اظهار نگرانی کرد. وی اظهار داشت که وضعیت در سومالی شدیدتر از افغانستان خواهد بود و تمام آرزوهای مردم از میان خواهد رفت.

لازم به ذکر است که فرماندهی نظامی الشباب المجاهدین در روز چهارشنبه ۱۲ مهر ماه طی بیانیه‌ای از خنثی کردن یورش نیروهای محلی تحت حمایت دولت سومالی در مناطق حاشیه‌ای شهر وسل در ولایت مدق در مرکز سومالی خبر داد.

در این بیانیه آمده که عناصر الشباب المجاهدین در روز چهارشنبه با نیروهای محلی در منطقه جادای واقع در حومه شهر وسل درگیر شده و ۹۷ تن از ایشان از جمله چند افسر بلندپایه را کشته و ۷۱ تن دیگر را زخمی کردند. منابع خبری نزدیک به الشباب المجاهدین تصاویر و نام برخی از قربانیان این حملات را منتشر ساختند.

گفتنی است که طبق گزارش خبرگزاری‌های رسمی، دولت سومالی بر اثر یورش‌های سخت الشباب المجاهدین در روزهای اخیر علیه نیروهای ارتش سومالی از نیروهای اتحاد آفریقا موسوم به آتمیس خواست تا مرحله دوم خارج شدن نیروهایشان از سومالی را به تأخیر اندازند.

در بیانیه رسمی دولت سومالی آمده: «دولت فدرال سومالی به شکل رسمی خواستار توقف سه ماهه فرایند خارج شدن نیروهای آتمیس می‌باشد.»

گفتنی است که در روزهای گذشته نیروهای هوایی سومالی چندین بار شهر بؤالی مرکز الشباب المجاهدین در جنوب سومالی را مورد حمله قرار دادند.

از طرف دیگر روزنامه بین المللی الشرق الاوسط نیز در شماره روز سه شنبه ۱۱ مهر ماه خود گزارشی تحت عنوان “بعد از محاصره تیمبوکتو، القاعده منطقه ساحل راه طالبان را می‌پیماید” منتشر کرد.

روزنامه الشرق الاوسط در گزارش خود به محاصره تیمبوکتو از سوی جماعت نصرت الاسلام و المسلمین به رهبری ایاد اغ غالی اشاره می‌کند و با توجه به موفقیت‌های این جماعت پس از خروج نیروهای فرانسوی در سال ۲۰۲۲ در شمال مالی و بورکینافاسو و نیجر به ویژه در مثلث مرزی بین این سه کشور که موسوم به مثلث مرگ می‌باشد، ایاد اغ غالی را یکی از نامزدهای احتمالی جانشینی ایمن الظواهری به عنوان رهبر القاعده تلقی کرد.

گفتنی است که جماعت نصرت الاسلام و المسلمین در چند روز اخیر توانست یک پادگان مرتبط با ارتش مالی و نیروهای واگنر در اشران واقع در ولایت تیمبوکتو را به وسیله یک عملیات انتحاری و درگیری عناصر انغماسی جماعت با نیروهای ارتش مالی و واگنر به دست گیرد.

این گروه همچنین در روز سه شنبه ۱۱ مهر ماه با یورش به پادگان کالمبا بین نارا و مرجا در ولایت کولیکورو در مالی نیروهای ارتش مالی را مجبور به عقب نشینی کرد.

موفقیت برخی گروه‌های افراطی در آفریقا که همزمان با بیرون آمدن نیروهای خارجی از این کشورها می‌باشد، کارشناسان و مسئولان و رسانه‌ها را متقاعد کرده‌ است که احتمالا الگوی طالبان افغانستان در آفریقا در حال تکرار می‌باشد. به ویژه اینکه تسلط کامل طالبان نیز در افغانستان همزمان با بیرون آمدن نیروهای آمریکایی از این کشور اتفاق افتاد. در این بین به نظر می‌رسد پس از عدم توفیق نیروهای موسوم به امیصوم در سومالی این بار نیروهای موسوم به آتمیس که به عنوان نیروهای چند ملیتی آفریقایی و البته به صورت انتقالی وارد سومالی شدند نیز توفیق چندانی حاصل نکنند.

همچنین با وجود انتشار اخباری مبنی بر محدود شدن قدرت الشباب المجاهدین در سومالی این گروه همچنان قدرت بالایی در یورش به مواضع و پادگان‌های ارتش و گروه‌های محلی و نیروهای آفریقایی متحد دولت دارد، و این مسئله باعث شده تا با مطرح شدن مسئله خروج نیروهای آتمیس برخی کارشناسان و مسئولان از احتمال شکل گیری یک افغانستان جدید در سومالی سخن بگویند.

در منطقه ساحل نیز با خروج نیروهای فرانسوی به ویژه پس از دومینوی کودتاها در این منطقه نیروهای واگنر روس جایگزین شدند، اما به نظر می‌رسد پس از کشته شدن فرمانده نیروهای واگنر و بحران‌های پیش روی این گروه مسلح، این گروه از توان کافی برای مقابله با خطر جماعت نصرت الاسلام و المسلمین در کشورهای منطقه ساحل آفریقا برخوردار نیست و تاکنون جایگزین خوبی برای نیروهای فرانسوی نبوده است. از این رو تحلیل‌گران خروج نیروهای فرانسوی از منطقه ساحل را مانند خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان تلقی کرده و تسلط جماعت نصرت الاسلام و المسلمین بر بخش وسیعی از منطقه ساحل آفریقا را دور از انتظار قلمداد نمی‌کنند. در این بین تغییر وضعیت جریان‌های قدرت و آغاز تحرکات جدید ناسیونالیست‌های ازواد در مالی و کم شدن قدرت داعش به عنوان رقیب بالفعل القاعده در منطقه، و تداوم اتحاد گروه‌های تشکیل دهنده جماعت نصرت الاسلام و المسلمین تحت رهبری ایاد اغ غالی همه و همه کارشناسان را به سوی باورمندی به شکل گیری افغانستانی دیگر این‌بار در منطقه ساحل آفریقا سوق داده است.