دانش نظامی: طرح اصلاحی بر روی سامانه پدافندی سوم خرداد

یک گردان سامانه سوم خرداد شامل یک رادار بشیر و چهار سامانه سوم خرداد است. هر سامانه سوم خرداد نیز شامل یک کامیون حامل موشک و رادار رهگیر و دو کامیون پرتابگر است.
زمانی که یک هدف توسط رادار بشیر شناسایی میشود رادار رهگیر به سمت آن چرخش کرده و با آن درگیر میشود. این سامانه در همان سمت و جهت میتواند با ۶ هدف به صورت همزمان درگیر شود اما اگر هدفی از جهت دیگر به سمت سامانه بیاید، مرکز کنترل که همراه رادار بشیر است به سامانه دیگر دستور مقابله میدهد. به این ترتیب رادار بشیر با چرخش ۳۶۰ درجه به‌صورت مداوم، محیط را پایش کرده و به مجموعه برای درگیری با تمام اهداف در محیط ۳۶۰ درجه دستورات لازم را می دهد.

اما این شیوه یک شیوه بسیار پر هزینه بوده و تعداد اجزای سامانه را بالا میبرد. در این روش یک گردان با دارا بودن یک رادار بشیر با برد ۳۵۰ کیلومتر، چهار خودرو تلار و هشت خودرو پرتابگر توان مقابله با ۳۶ هدف با مجموع ۳۶ موشک را خواهد داشت.

به‌روزرسانی که بر روی خودرو پرتابگر مجموعه انجام شده است باعث میشود که تعداد موشک قابل حمل از سه موشک به ۶ موشک افزایش پیدا کند و هر سامانه توان حمل ۱۵ موشک را بدست آورد. با این حساب توان درگیری یک گردان برای برد متوسط و بلند از ۳۶ موشک به ۶۰ موشک رسیده است. همچنین به نظر میرسد این پرتابگر جدید توان حمل ۱۶ موشک نه دی را نیز داشته باشد.

این سامانه برای درگیری با اهداف در برد کم که از سد سامانه گذشته و دیر کشف شده اند به موشکهای نه دی وابسته است. که امکان حمل ۸ عدد موشک نه دی بر روی یک پرتابگر نسخه قدیمی وجود دارد.

بیشتر بخوانید: دانش نظامی: سامانه پدافند هوایی سوم خرداد

به‌روزرسانی موردنظر:
آنچه به عنوان به‌روزرسانی سامانه سوم خرداد مد نظر نگارنده است از بعد کمی و کیفی و توان درگیری تأثیر بسیار زیادی بر روی عملکرد سامانه و گردان آن خواهد داشت.

در این حالت رادار رهگیر سامانه سوم خرداد به یک رادار مرتفع با قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه تبدیل میشود و با حذف صفحه چرخان قبلی فضای قابل توجهی در اتاقک رادار خودرو باقی خواهد ماند.

در این حالت یک خودرو تبدیل به حامل رادار رهگیر با قابلیت چرخش دائمی رادار در ارتفاع بالا و پست میشود. این حالت موجب میشود یک رادار رهگیر عملکرد مشابه با چهار رادار رهگیر داشته باشد. فضای خالی شده که از حذف صفحه چرخان قبلی حاصل شده است با وسایل ارتباطی جدید پر خواهد شد. این وسایل ارتباطی امکانی را فراهم میکند که هر رادار رهگیر مستقل با سه پرتابگر برای شلیک مرتبط بشود و بتواند سه سامانه آماده به اتصال (stand by) را نیز در اختیار داشته باشد. در این حالت با خالی شدن یکی از پرتابگرها پرتابگر پر از حالت آماده به کار به حالت فعال تغییر وضعیت میدهد و در واقع هر سامانه سه پرتابگر فعال و سه پرتابگر آماده به کار را با خود جا به جا میکند.

در این حالت هر سامانه سوم خرداد شامل ۶ پرتابگر با توان درگیری ۳۶۰ درجه به صورت مستقل است. که شامل یک پرتابگر ۱۶ تایی از موشک نه دی است و میتواند تا ۳۰ موشک برای درگیری در برد متوسط و بلند حمل کند. این وضعیت استقلال عملکردی یک سامانه سوم خرداد خارج از گردان را به شدت افزایش می دهد.

با به‌روزرسانی مذکور، به جهت امکان پوشش ۳۶۰ درجه دائمی و مستقل هر سامانه سوم خرداد میتواند تا ۱۰۰ کیلومتر از واحد دیگر فاصله بگیرد و محیط بسیار وسیعی را پوشش بدهد و سامانه های دیگر در این فاصله به پوشش سامانه جلوتر بپردازند. با توجه به امکان ایجاد فاصله تا به این حد دیگر رادار بشیر به عنوان رادار پیش اخطار مناسب ترکیب گردان نیست و بهتر است از رادار بشیر در کنار هر رادار رهگیر استفاده شود (رادار بشیر جزئی از سامانه سوم خرداد باشد نه گردان) و رادار مطلع الفجر-۳ به عنوان رادار پیش اخطار سامانه مورد استفاده قرار بگیرد.

رادار مطلع الفجر-۳ راداری دو بعدی در باند VHF با برد ۵۰۰ کیلومتر است که بر روی یک تریلر نصب شده و قابل جابجایی است. این رادار برای مراقبت هوایی و شناسایی اهداف کاربرد دارد و توان اندازه‌گیری زاویه، جهت، سرعت و ارتفاع را دارد. رادار مطلع الفجر در برابر جنگال مقاوم بوده و هزینه تعمیر و نگهداری پایینی دارد. قابلیت کشف اهداف پنهانکار، قابلیت جهش فرکانسی تا ۱۰۰ پله، قابلیت ردگیری همزمان ۱۰۰ هدف، نگهداری سابقه اهداف، امکان استفاده به صورت شبیه ساز آموزشی نیز از دیگر ویژگی های این رادار است.

با به‌روزرسانی مذکور هر سامانه سوم خرداد جدید شامل یک رادار رهگیر جدید، یک رادار بشیر، پنج پرتابگر جدید دارای موشک های برد متوسط و برد بلند (۳۰ موشک) و یک پرتابگر جدید دارای موشک های کوتاه برد نه دی (۱۶ موشک) برای درگیری در فواصل مختلف است.
در این بروزرسانی یک گردان شامل یک رادار مطلع الفجر۳ و دو سامانه سوم خرداد جدید خواهد بود و توان درگیری ۳۶۰ درجه به‌صورت مستقل به‌دست خواهد آمد. گردان جدید سوم خرداد با ترکیب جدید خود توان درگیری همزمان به ۱۲ هدف را با در اختیار داشتن ۶۰ موشک برد متوسط و بلند و ۳۲ موشک کوتاه برد نه دی خواهد داشت. این ارتقا هم به صورت کمی امکان تقابل را افزایش میدهد هم سامانه سوم خرداد را در یک حد سامانه مستقل ارتقا میدهد و امکان مقابله با انواع اهداف را در محیط ۳۶۰ درجه به صورت همزمان فراهم می کند.

استفاده از محتوای تحولات جهان اسلام فقط با ذکر منبع و نام “تحولات جهان اسلام” مجاز است.