از دولت نجات ملی در ادلب تا دولت انتقالی در دمشق
پس از تسلط هیئت تحریر الشام و متحدانش بر بیشتر مناطق سوریه، فرایندی انتقالی از دولت سابق سوریه شکل گرفت و در این فرایند، دولت انتقالی سوریه به ریاست محمد البشیر اعلام شد. پایگاه تحلیلی – خبری «تحولات جهان اسلام» در این گزارش به ابعاد مختلف و اقدامات دولت موقت سوریه پرداخته‌است.
رئیس دولت موقت سوریه
محمد البشیر رئیس دولت موقت سوریه متولد سال ۱۹۸۳ جبل الزاویه در استان ادلب و فارغ التحصیل رشته برق دانشگاه حلب و همچنین فارغ التحصیل فقه و حقوق از دانشگاه ادلب می‌باشد.
او همچنین حائز مدرک مدیرت پروژه در سال ۲۰۲۱ و مدرک برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی اداری در همین سال می‌باشد.
البشیر در سال ۲۰۲۴ به عنوان رئیس دوره هفتم دولت نجات ملی در ادلب منصوب شد. لازم به ذکر است که دولت نجات ملی در ادلب از سال ۲۰۱۷ کار خود را در قالب ۱۱ وزارت‌خانه و زیر نظر هیئت تحریر الشام آغاز کرده بود، و استان ادلب و بخشی از حومه حماه و حومه غربی حلب را اداره می‌کرد.
طبق برخی گزارش‌ها سابقه اجرایی البشیر به سال ۲۰۱۱ و مدیریت بخش تجهیزات حساس کارخانه گاز یک شرکت روسی باز می‌گردد، او همچنین برای دو سال و نیم عهده دار مدیریت آموزش فقهی در وزارت اوقاف و همچنین مدیر مرکز آموزشی امل بود. او در سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ به عنوان وزیر توسعه و امور انسانی در دولت نجات در ادلب تعیین شد.
گفته می‌شود که ایجاد دولت الکترونیک از اولویت‌های محمد البشیر در دوره کوتاه نخست وزیری‌اش در ادلب به شمار می‌رود. البشیر بلافاصله پس از تسلط تحریر الشام بر حلب به این شهر رفت و بر بازگشائی مراکز دولتی در این شهر نظارت کرد، و پس از تسلط مسلحین بر دمشق به عنوان نخست وزیر دولت انتقالی سوریه برگزیده شد.
برخی معتقدند که جولانی البشیر را به دلیل عدم انتسابش به گروه‌های سیاسی و مسلحین انتخاب کرده‌است. رویکرد حرفه‌ای به حکمرانی یکی از فاکتورهایی است که حاکمیت جدید سوریه از دوره حاکمیت بر ادلب از خود به نمایش گذاشته‌است.
مناصب جدید دولت موقت
طبق برخی گزارش‌ها مهمترین انتصابات دولت موقت پس از سقوط نظام سابق در سوریه عبارت‌اند از:
انتصاب ماهر مروان به عنوان استاندار دمشق که اعلام کرد بیش از ۹۰ درصد از کارمندان دولت سابق بر سر کارهای خود بازگشته‌اند.
فرمانده احرار الشام عامر الشیخ که در شورای رهبری عملیات ردع العدوان حضور داشت به عنوان استاندار حومه دمشق منصوب شد.
حسن صوفان از رهبران اصلی احرار الشام به عنوان استاندار لاذقیه منصوب شد.
انس عیروط امام جماعت از بانیاس به عنوان استاندار طرطوس تعیین شد.
عناد درویش فرمانده نظامی سابق در احرار الشام به عنوان مسئول امنیتی استان حماه تعیین شد.
عبدالرحمن السهیان به عنوان استاندار حماه تعیین شد.
ماهر الشرع برادر احمد الشرع (ابو محمد الجولانی) به عنوان سرپرست وزارت بهداشت دولت موقت تعیین شد.
حسن الاقرع به عنوان رئیس کاخ دادگستری در حمص تعیین شد.
محمد الحامض مدیر جوانان و ورزش در دولت نجات ملی به عنوان مدیر اتحادیه ورزش سوریه تعیین شد.
مدیر گروه سوری‌های خلاق علاء بارسیلو به عنوان مدیر تلویزیون سوریه تعیین شد.
اقدامات دولت موقت سوریه
اقدامات امنیتی از نخستین اقدامات دولت انتقالی سوریه به‌شمار می‌روند. دولت انتقالی به یمن برخورداری از نیروهایی که در این چند سال در آکادمی‌های نظامی و آکادمی‌های امنیتی و پلیس وزارت کشور دولت نجات ملی در ادلب آموزش دیده‌اند تلاش می‌کند تا وضعیت کشور را به آرامش و ثبات برساند.
محمد عبدالرحمن وزیر کشور دولت نجات که زمان زیادی نیست در ادلب به وزارت کشور رسیده، با تسلط بر حلب به سرعت احمد لطوف مدیر آکادمی پلیس دولت نجات در ادلب را به عنوان سرپرست نیروهای پلیس ادلب تعیین کرد. لطوف یک افسر کهنه‌کار می‌باشد که دوره آکادمی پلیس را در سال ۲۰۰۹ گذرانده و در سال ۲۰۱۲ از نظام سابق جدا می‌شود. لطوف در یک دوره یک ساله منصب وزیر کشور دولت نجات ملی را بر عهده داشت.
استقبال از افسران و نیروهای امنیتی جدا شده از نظام سابق یکی از نخستین اقدامات لطوف در حلب بود. ارائه کارت امان‌نامه برای نیروهای امنیتی نظام سابق و به طور کلی تلاش برای بازتعریف نقش نیروهای امنیتی سابق یکی از مهمترین اقدامات لطوف و وزارت کشور دولت انتقالی در حلب و دیگر نقاط سوریه در جهت ایجاد استقرار در کشور تلقی می‌شود.
انتشار نیروهای پلیس دولت نجات و یا دولت موقت حتی پلیس راهنمایی و رانندگی در مناطق مختلف حلب و بعد حماه و حمص و دمشق از دیگر اقدامات وزارت کشور دولت انتقالی در جهت استقرار و ایجاد امنیت در مناطق تحت سیطره می‌باشد.
فراخوان برای جذب نیرو از طریق دانشکده پلیس ابتدا در ادلب و بعد در حماه، حمص و دمشق و همچنین اقدام برای تسویه وضعیت نیروهای امنیتی سابق جهت استفاده مجدد از ظرفیت این نیروها، از دیگر اقدامات وزارت کشور دولت موقت می‌باشد که در هر صورت نشان‌دهنده کمبود نیرو برای اداره سوریه می‌باشد.
به جز نیروی پلیس زیر نظر وزارت کشور نهادهایی همچون پلیس نظامی وابسته به اداره عملیات نظامی و نیروهای امنیت عمومی و کمیته فوریت‌ها نیز تلاش می‌کنند تا وضعیت سوریه را به ثبات برسانند.
فعال کردن پلیس برای منع برهنگی و بی‌حجابی در منطقه ادلب و تعیین جریمه مالی و بازداشت برای تخطی از سنت‌های رایج اسلامی در این منطقه یکی دیگر از اقدامات وزارت کشور دولت موقت در ادلب و نه دیگر مناطق سوریه می‌باشد.
وزارت بهداشت دولت نجات نیز نشان می‌دهد که فعالیت‌های خود را از سر گرفته و بعد از انتشار خبر از سر گیری فعالیت‌های درمانی مرکز درمانی نبل، از سرگیری فعالیت‌های درمانی مرکز چشم دمشق را اطلاع رسانی کرد.
رسیدگی به امور شهری و حتی اقتصادی یکی از اقدامات دولت نجات در مناطق جدید تحت سیطره بود. دولت نجات یک اداره ویژه تحت عنوان اداره مناطق آزادشده را برای رسیدگی به امور شهری در این مناطق ایجاد کرد. این اداره ابتدا در حلب کار خود را آغاز کرد. از سرگیری کار برخی نانوائی‌هایی که قبلا تعطیل شده بودند و حتی رسیدگی به نظافت شهری و بازگشائی برخی راه‌ها با کمک کمیته فوریت‌ها و بررسی میزان خسارت‌های وارده به املاک عمومی به دلیل درگیری‌ها و از بین بردن خاکریزها و اعلام قیمت کالاهای اساسی برخی از اقدامات این نهاد در این روزها بودند. در این بین یک نهاد تحت عنوان البیئه النظیفه (محیط پاک) عهده دار نظافت شهری در مناطق جدید تحت سیره می‌باشد.مساعدت‌های نقدی و توزیع نان در بخش‌هایی که تحریر الشام و متحدانش به تازگی بر آن‌ها چیره شدند یکی دیگر از اقدامات دولت موقت بود که بخشی از این اقدام توسط هیئت عام زکات در مناطق مختلف انجام می‌شود.
به نظر می‌رسد که تحریر الشام با توجه به برخورداری از یک حکومت نیم‌بند در ادلب در سال‌های اخیر تا حدی از عهده تمرین حکمرانی برآمده و تلاش می‌کند رضایت مردم سوریه را به ویژه در مقایسه با امکانات نظام سابق جلب کند.
دیدگاه