توافق اعراب و اروپا بر سر خلع سلاح حماس

این بیانیه در چارچوب کنفرانسی با هدف احیای راه‌حل دو کشوری برای مناقشه اسرائیل و فلسطین منتشر شد و ۱۷ کشور به همراه نهادهای بین‌المللی، از متن هفت‌صفحه‌ای این بیانیه حمایت کردند.

در این بیانیه ضمن محکومیت عملیات طوفان الاقصی در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، تاکید شده است که در چارچوب پایان دادن به جنگ در غزه، حماس باید به حاکمیت خود در غزه پایان دهد و تسلیحات خود را به تشکیلات خودگردان فلسطین تحویل دهد، با مشارکت و حمایت بین‌المللی، و در راستای هدف تأسیس کشور فلسطینی مستقل و دارای حاکمیت.

در این بیانیه همچنین وعده داده شده است که بازسازی غزه با حمایت گسترده بین‌المللی انجام شود. همچنین اعلام شد که کنفرانس بازسازی غزه به‌زودی در قاهره برگزار خواهد شد. ایجاد یک صندوق امانی بین‌المللی ویژه برای این منظور نیز در نظر گرفته شده است. نقش آژانس امدادرسانی و کاریابی سازمان ملل (آنروا) بار دیگر تایید شده و از برنامه اصلاحات تشکیلات خودگردان فلسطین هم حمایت شده است.

ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه که به همراه عربستان، ریاست این کنفرانس را به طور مشترک برعهده داشت، این بیانیه را تاریخی و بی‌سابقه توصیف کرد و اظهار داشت که برای نخستین بار، کشورهای عربی نه تنها حماس و وقایع ۷ اکتبر را محکوم کردند بلکه خواستار خلع سلاح و کنار گذاشتن آن از ساختار حکومتی فلسطینی شده‌اند و تمایل خود را برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل ابراز کرده‌اند.

بیانیه مشترک ۱۷ کشور غربی-عربی و نهادهای بین‌المللی درباره خلع سلاح حماس، در ظاهر تلاشی برای تحقق راه‌حل دو کشوری و بازسازی غزه است، اما در واقعیت، نوعی خدعه سیاسی پیچیده به نظر می‌رسد. این بیانیه با قرار دادن خلع سلاح حماس به‌عنوان پیش‌شرط تشکیل کشور فلسطینی، عملاً ابزار مقاومت را از مردم غزه طلب می‌کند بدون آنکه هیچ تضمین مشخصی برای پایان اشغال‌گری اسرائیل یا پذیرش واقعی حاکمیت فلسطینی ارائه دهد. این بیانیه همان نسخه‌ای‌ است که قدرت‌های خارجی در منطقه می‌خواهند تحمیل کنند؛ نسخه‌ای که نتیجه‌اش می‌تواند تبدیل فلسطین به یک منطقه بی‌دفاع و وابسته باشد، نه یک کشور مستقل.

تجربه تاریخی ملت فلسطین نشان داده که وعده‌های بین‌المللی، بدون ابزار فشار هرگز اجرایی نمی‌شود. اگر حماس خلع سلاح شود و مقاومت در نوار غزه تضعیف گردد، هیچ ضمانتی وجود ندارد که اسرائیل و حامیانش به تعهدات خود پایبند بمانند. برعکس، این احتمال بسیار قوی است که پس از خلع سلاح، اسرائیل با چراغ سبز همین کشورها میز مذاکرات را ترک کرده و دوباره روند سازش را به بن‌بست بکشاند. اصرار این بیانیه بر حذف حماس از ساختار سیاسی فلسطین، آن هم در حالی که حماس بخشی از جامعه و مقاومت فلسطینی است، نشان از آن دارد که این کشورها نه به دنبال صلح واقعی بلکه به دنبال مهندسی دوباره صحنه سیاسی فلسطین بر اساس منافع غرب و عادی‌سازی با اسرائیل هستند.