دانش نظامی: پهپاد شناسایی اربیتر-۵

تاریخچه طراحی و توسعه:

شرکت Aeronautics Ltd. فعالیت خود را از اواخر دهه ۱۹۹۰ آغاز کرد و با تمرکز بر طراحی پهپادهای مقرون‌به‌صرفه، خانواده Orbiter را توسعه داد. در سال ۲۰۱۹، گروه Aeronautics توسط شرکت دفاعی Rafael و سرمایه‌گذار خصوصی آویخای استولِرو خریداری شد. این ادغام باعث تقویت توانمندی‌های فنی و عملیاتی شرکت شد و دسترسی آن به منابع و فناوری‌های پیشرفته‌تر را گسترش داد.

مدل‌های اولیه مانند Orbiter-1K و Orbiter-2 برای مأموریت‌های کوتاه‌مدت طراحی شده بودند، اما با گذشت زمان و افزایش نیازهای عملیاتی، مدل‌های پیشرفته‌تری مانند Orbiter-4 و نهایتاً Orbiter-5 معرفی شدند.

پهپاد Orbiter-5 در ژوئن ۲۰۲۳ (خرداد ۱۴۰۲) و در جریان نمایشگاه هوایی پاریس به‌طور رسمی رونمایی شد. این رونمایی نقطه عطفی در توسعه پهپادهای تاکتیکی شرکت Aeronautics Ltd. بود، زیرا Orbiter-5 با قابلیت‌های نزدیک به پهپادهای MALE، اما در قالبی سبک‌تر و قابل‌حمل‌تر معرفی شد. اربیتر-۵ به‌عنوان نقطه اوج این خانواده، ترکیبی از ماندگاری پرواز بالا، ظرفیت حمل بار بیشتر و هوشمندی عملیاتی را در قالب یک پهپاد تاکتیکی ارائه می‌دهد.

انواع پهپاد اربیتر:

مدل‌های مختلف خانواده Orbiter شامل Orbiter-1K با زمان پرواز حدود ۳ ساعت و کاربردهای ضربتی، Orbiter-2 برای شناسایی تاکتیکی، Orbiter-3 با قابلیت نظارت و هدف‌گیری، Orbiter-4 برای مأموریت‌های دریایی و زمینی گسترده، و در نهایت Orbiter-5 با بیش از ۲۵ ساعت زمان پرواز و ظرفیت حمل بیش از ۲۵ کیلوگرم هستند. این مدل‌ها هرکدام برای مأموریت خاصی طراحی شده‌اند و در کنار هم، طیف وسیعی از نیازهای عملیاتی را پوشش می‌دهند.

ویژگی‌های فنی پهپاد اربیتر-۵:

پهپاد اربیتر-۵ از نظر فنی دارای ویژگی‌های برجسته‌ای است. این پهپاد با طول بال‌های ۶.۴ متر و طول ۲ متر با وزن برخاست ۷۵ کیلوگرم، سقف پرواز عملیاتی ۵۴۸۶ متر و حداکثر سرعت ۱۳۰ کیلومتر بر ساعت، توانایی انجام مأموریت‌های طولانی‌مدت را دارد. موتور چهار زمانه الکتریکی آن با توان ۶۰۰ وات انرژی لازم را برای این پهپاد تأمین می‌کند.

سیستم ناوبری این پهپاد امکان عملکرد دقیق در محیط‌های فاقد GPS را فراهم می‌سازد. همچنین، وجود آویونیک دوگانه، موتور با احتراق دوگانه و قابلیت بازیابی خودکار در شرایط اضطراری، ایمنی عملیاتی آن را به سطح بالایی رسانده است.

این پهپاد توسط پرتابگر ریلی و یا از روی خودرو پرتاب میشود و برای فرود از چتر نجات بهره میبرد.

مونتاژ سریع حتی در خاک دشمن (!) و قابلیت حمل آسان نیز از دیگر مزایای این پهپاد است که آن را برای عملیات‌های سیار و تاکتیکی مناسب می‌سازد. در ویدیو تبلیغاتی زیر که توسط شرکت سازنده منتشر شده است این موضوع به خوبی به تصویر کشیده است.

محموله و حسگرهای اربیتر-۵:

طراحی این پهپاد به‌گونه‌ای است که بتواند همزمان دو محموله مختلف تا وزن ۲۵ کیلوگرم را حمل کند که در مقایسه با مدل‌های قبلی خانواده Orbiter، جهشی چشمگیر به‌شمار می‌آید. در خصوص محموله اربیتر-۵ می‌توان به حسگرهای EO/IR (الکترواپتیکال/مادون قرمز)، رادار SAR، رادارهای گشت دریایی کوچک (میکرو)، سیستم‌های ارتباطی و انتقال داده و سیستم‌های جنگ الکترونیک سبک اشاره کرد.

یکی از مزایای مهم Orbiter-5، طراحی ماژولار بخش محموله است. این ویژگی به اپراتورها اجازه می‌دهد تا در مدت زمان کوتاه، نوع محموله را بسته به مأموریت تغییر دهند. به‌عنوان مثال در نمونه ای که در نمایشگاه هوایی پاریس ۲۰۲۳ به نمایش درآمد، اربیتر-۵ مجهز به یک رادار گشت دریایی میکرو (MPR) ساخت شرکت Bird Aerosystems و حسگرهای EO/IR شرکت Controp بود.

قابلیت ارتباط ماهواره‌ای اربیتر-۵:

قابلیت ارتباط ماهواره‌ای و ارسال تصاویر زنده یکی از مهم‌ترین نقاط قوت پهپاد Orbiter-5 محسوب می‌شود که آن را از بسیاری از پهپادهای هم‌رده متمایز می‌سازد. این ویژگی‌ها نقش حیاتی در مأموریت‌های شناسایی، نظارت و هدف‌گیری دقیق دارند، به‌ویژه در محیط‌هایی که ارتباط زمینی یا سیگنال‌های GPS دچار اختلال هستند.

تا پیش از جنگ ۱۲ روزه اسراییل و ایران این قابلیت ناشناخته بود و گمان نمیشد که این پهپاد به ارتباطات ماهواره ای مجهز باشد. پهپاد اربیتر-۵ در صورت ارتباط مستقیم با ایستگاه کنترل زمینی، حداکثر ۱۱۰ کیلومتر برد دارد و در صورت ارتباط ماهواره‌ای برد آن به میزان زمان مداومت پروازی بستگی خواهد داشت.

در جریان جنگ ۱۲ روز اسرائیل و ایران، نیروی هوایی اسرائیل از Orbiter-5 برای شناسایی دقیق مواضع، نظارت بر تحرکات و هدایت حملات هوایی علیه ایران بهره گرفت. همچنین لازم به ذکر است سامانه های دفاع هوایی ایران موفق شدند دستکم یک فروند از این پهپاد را در استان های غربی کشور سرنگون کنند.

بیشتر بخوانید: در جنگ ۱۲روزه چند پهپاد اسرائیلی در آسمان ایران شکار شدند؟

پهپادهایی در کلاس پهپاد اربیتر-۵ با این وزن و ابعاد، به‌عنوان یک پهپاد تاکتیکی و در خط‌ مقدم نبرد مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما اربیتر-۵ که در ایران سرنگون شد به آنتن ارتباط ماهواره‌ای مجهز شده بود که محدودیت برد ارتباط ۱۱۰ کیلومتری آن با ایستگاه کنترل زمینی را رفع کرده و نقشی فراتر از پهپاد تاکتیکال به آن داد. اسراییل با این پهپاد توانایی نظارتی خود را به عمق بیشتری در ایران افزایش داد.

در جمع‌بندی می‌توان گفت که Orbiter-5 با ترکیب ماندگاری پرواز بالا، قابلیت ارتباط ماهواره ای و سهولت استفاده، جایگاه خود را در ناوگان پهپادی رژیم اسرائیل تثبیت کرده است. پهپادی تاکتیکی و ارزان قیمت که توانایی شناسایی و نظارتی رژیم اسرائیل در عمق خاک رقیبان را تا حد معناداری افزایش داده است.

مشخصات پهپاد اربیتر-۵:

نوع: شناسایی نظارتی
سازنده: رژیم اسرائیل
تولیدکننده: اروناتیکس
رونمایی: ۲۰۲۳
طول: ۲ متر
طول‌بال: ۶.۴ متر
موتور: الکتریکی چهار زمانه
برد: ۱۱۰ کیلومتر (ارتباط با ایستگاه کنترل زمینی)
سرعت: ۱۳۰ کیلومتر بر ساعت
ارتفاع پروازی: ۵۴۸۶ متر
مداومت پروازی: ۲۵ ساعت
بیشترین وزن برخاست: ۷۵ کیلوگرم
وزن بار مفید: ۲۵ کیلوگرم

منابع:
Wikipedia – Aeronautics Defense Orbiter | ListDrone – Orbiter-5 UAV Specification | The Droning Company – Aeronautics Launches Orbiter-5 | Aeronautics Ltd. – Official Website | Defense Update – Aeronautics Systems Overview | FlightGlobal – Paris Air Show Reports | Israel Defense – Aeronautics Product Portfolio | Aeronautics unveils Orbiter 5 UAV