تحولات یمن، ۲۴ آبان ۱۴۰۴

۱- صنعا:
در ۱۰ آبان ماه، افراد مسلح ناشناس یک زن به نام دکتر وفاء صدام المخلافی را پس از توقف خودرویش در نزدیکی یک صرافی در منطقه الحصبه واقع در مرکز صنعا به قتل رساندند. نیروهای امنیتی دولت یمن عاملان این قتل را بازداشت کرده و اعلام کرده‌اند که تحقیقات برای کشف علت و ابعاد این حادثه ادامه دارد. طبق گزارش منابع محلی، این حمله به دلیل دزدیده شدن پول های وی از خودرویش جنبه جنایی داشته است. رسانه های تابع ائتلاف سعودی و ضد انصارالله نیز این حمله را نشان دهنده نابسامانی امنیتی در مناطق تحت کنترل انصارالله عنوان کرده و در حال برداشت از این حادثه به نفع خود هستند.

۲- البیضا:
در ۱۱ آبان ماه، افراد مسلح ناشناس، محمد رزق هادی، از فرماندهان محلی انصارالله در مدیریت رداع را در ایست بازرسی منطقه بنی زیاد ترور کردند. این حمله تروریستی موجب شهادت چند غیرنظامی از جمله یک نوزاد نیز شده است‌.

با توجه به پیشینه فعالیت گروه های تروریستی القاعده و داعش در مدیریت رداع، احتمال می‌رود که این اقدام تروریستی از سوی عوامل آنها و با پشتیبانی نهادهای امنیتی غربی-عربی انجام شده باشد.‌ مناطق رداع، القیفه، الزاهر، مکیراس و الصومعه در اطراف استان البیضا به واسطه حضور تکفیری‌ها، یکی از مستعدترین مناطق یمن برای ایجاد ناامنی و حملات تروریستی است. البته اکثر قبایل البیضا همپیمان انصارالله هستند و سقوط دوباره این مناطق به آسانی انجام نخواهد شد.

۳- صعده:
– در ۱۲ آبان ماه، در نتیجه حمله پهپاد ائتلاف سعودی به منطقه مرزی آل ثابت در مدیریت قطابر واقع در شمال استان صعده، دو کارگر مهاجر آفریقایی زخمی شدند. نیروهای ائتلاف سعودی همچنین بیش از پنج گلوله توپخانه‌ای به سمت خانه‌های غیرنظامیان در منطقه آل ثابت شلیک کردند که موجب خسارات مالی به این منطقه شد‌.
– در ۱۹ آبان ماه، نیروهای ائتلاف سعودی منطقه مرزی بنی صیاح در مدیریت رازح واقع در غرب استان صعده را مورد حمله توپخانه‌ای و راکتی قرار دادند.
– در ۲۱ آبان ماه، نیروهای ائتلاف سعودی در ادامه نقض آتش بس با یمن، روستاهای مرزی در مدیریت شدا واقع در غرب استان صعده را مورد حمله توپخانه‌ای قرار دادند.
– در ۲۴ آبان ماه، یک غیرنظامی یمنی به ضرب گلوله نیروهای ائتلاف سعودی در منطقه مرزی آل ثابت در مدیریت قطابر واقع در شمال استان صعده به شهادت رسید‌.

۴- ابین:
– در ۱۳ آبان ماه، ساکنان شهر زنجبار، مرکز استان ابین، در اعتراض به اخذ عوارض غیرقانونی و کاهش خدمات عمومی تظاهرات گسترده‌ای را برگزار کردند. مسلحین شورای انتقالی جنوب در واکنش به ناامنی های ایجاد شده از سوی گروه تروریستی القاعده در استان ابین در طول ماه های اخیر، در جاده های این منطقه ایست بازرسی های متعددی ایجاد کرده و از مسافران و بازرگانان عوارض دریافت می‌کنند. این اقدام به طور خودسرانه توسط شورای انتقالی جنوب انجام شده و مقامات دولت مستعفی هیچ مخالفتی با آن نکرده‌اند.
– در ۲۳ آبان ماه، صدها نفر از مسلحین نیروهای حزام الامنی (وابسته به شورای انتقالی جنوب)، در اعتراض به وضعیت بد معیشتی و عدم پرداخت حقوق معوقه خود، جاده ساحلی به سمت شهر عدن را در استان ابین مسدود کردند. این اقدام موجب توقف ۱۵۰ کامیون از جمله کامیون‌های حامل سوخت مورد نیاز برای راه‌اندازی نیروگاه‌های برق در شهر عدن شده است‌. افزایش مشکلات اقتصادی و معیشتی در مناطق اشغالی یمن موجب نافرمانی در میان مسلحین گروه‌های تابع ائتلاف سعودی-اماراتی شده است. دولت مستعفی توان اداره این مناطق را ندارد و دو کشور عربستان و امارات نیز فعلا برنامه مشخصی برای ارائه کمک های مالی به دولت مستعفی ندارند.

۵- الضالع:
در ۱۴ آبان ماه، سرلشکر محسن محمد الداعری، وزیر دفاع دولت مستعفی از وضعیت میدانی و استقرار نیروهای تابع ائتلاف سعودی-اماراتی در جبهات مریس، الفاخر و الجباره در استان الضالع بازدید کرد. این بازدید در چارچوب آمادگی های احتمالی این نیروها برای درگیری با انصارالله انجام شده است. مجموعه های دولت مستعفی در تدارک درگیری زمینی با انصارالله هستند و یکی از جبهات درگیری احتمالی، محور صعب العبور و کوهستانی استان الضالع خواهد بود.

۶- تعز:
در ۱۵ آبان ماه، مردم شهرک التربه در استان تعز همچنان برای محکوم کردن عوامل قتل یک وکیل به نام عبدالرحمن النجاشی تجمع اعتراضی برگزار می‌کنند. معترضین از طارق صالح خواستند که عوامل این قتل را که از نیروهای وی هستند، دستگیر و تحویل دادگاه دهد. این تجمعات در روزهای اخیر به طور مداوم در مقابل فرمانداری التربه برگزار شده است اما نیروهای طارق صالح امروز با ادعای جلوگیری از یک توطئه تروریستی این تجمع را لغو کرده و محدودیت‌های جدیدی را برای عبورومرور در این شهرک اعمال کردند.

– در ۲۲ آبان ماه، گروهی از مجروحان جنگی نیروهای دولت مستعفی در مقابل دفتر اداره رفاه اجتماعی در شهر تعز تجمع اعتراضی برگزار کردند و خواستار پرداخت مطالبات مالی و درمانی عقب افتاده و درمان در خارج از کشور شدند. در جریان این تجمع، یکی از مجروحان برای ابراز خشم خود، پای مصنوعی اش را به آتش کشید. در شهر مارب نیز همین افراد تحصن برپا کرده‌اند.

۷- مارب:
– در ۱۶ آبان ماه، در نتیجه درگیری مسلحین قبیله آل ثابتی با عوامل دولت مستعفی در ایست بازرسی موسوم به بازار صافر واقع در شرق شهر مارب، چند نفر از جمله عبدالله الوشاح فرمانده این ایست بازرسی کشته شدند. نیروهای دولت مستعفی در روزهای گذشته، دو نفر از افراد قبیله آل ثابتی را در جریان یک درگیری به قتل رساندند و مسلحین این قبیله نیز با حمله به ایست بازرسی بازار صافر این اقدام را تلافی کردند.

قبیله آل ثابتی از قبایل ساکن در مدیریت العبدیه واقع در جنوب استان مارب است که در حال حاضر در پیمان با انصارالله قرار دارند. برخی از مسلحین این قبیله پس از شکست از نیروهای انصارالله در جریان عملیات ربیع النصر در مهر ماه ۱۴۰۰، به طرفداری از ائتلاف سعودی به مارب فرار کردند.

۸- طارق صالح، فرمانده نیروهای مقاومت وطنی و عضو شورای ریاست جمهوری دولت مستعفی یمن در حاشیه کنفرانس کشورهای عضو کنوانسیون چارچوب تغییر اقلیم در سازمان ملل (COP30) در شهر بلم در برزیل، با ابومحمد الجولانی (احمد الشرع)، رئیس جمهور موقت سوریه دیدار و گفتگو کرد.

دیدار این دو شخص در حالی است که طارق صالح برادرزاده علی عبدالله صالح و از لحاظ فکری به احزاب ناسیونالیست عربی قرابت دارد و کاملا متفاوت با نگاه الجولانی است. در واقع این دیدار نتیجه بازی قدرت است و تکاپوی طارق صالح را برای کسب قدرت بیشتر در یمن نشان می‌دهد. همکاری احتمالی بین این دو جنایتکار می‌تواند تهدید جدیدی برای انصارالله داشته باشد. تروریست های سوری تابع الجولانی تجربه زیادی در استفاده از پهپادها و کوادکوپترها دارند و در صورتی که این تجربه به نیروهای طارق صالح منتقل شود، می‌تواند سختی های درگیری‌های زمینی آتی در جبهه یمن را افزایش دهد. علاوه بر این، انتقال تروریست های سوری به یمن نیز محتمل است که سناریوی بدی است.

۹- المهره:
– در ۲۰ آبان ماه، محمد علی یاسر، استاندار دولت مستعفی در المهره در اظهاراتی اعلام کرد، دستورات شورای ریاست جمهوری و دولت سالم بن بریک، نخست وزیر دولت مستعفی را برای واریز درآمدهای استان به حساب‌های بانک مرکزی یمن در عدن اجرا نمی‌کند. یاسر در بازدید مشترک با مقامات عمانی از گذرگاه مرزی شحن، به مسئولان گمرک در این گذرگاه دستور داده است تا درآمدهای مالی گمرک گذرگاه را به حساب‌های اعلامی مقامات محلی واریز کنند.

اقدامات استاندار المهره نشان دهنده هرج و مرج سیاسی و اوضاع نابسامان اقتصادی در مناطق اشغالی یمن است. این وضعیت در مناطق دیگر از حضرموت تا عدن و لحج نیز برقرار است و دولت مستعفی برای حکومت بر این مناطق و رام کردن قبایل استانهای مختلف از جمله المهره بشدت به کمک عربستان سعودی و امارات نیازمند است‌.

– در ۲۳ آبان ماه، به دنبال مخالفت محمد علی یاسر، استاندار المهره با دستورات سران دولت مستعفی، شورای انتقالی جنوب (تابع امارات) از وی حمایت کرده و یک کاروان نظامی را برای تقویت نظامی او به سمت سواحل این استان اعزام کردند. سعودی ها خواستار برکناری یاسر و ایجاد یک بندر در شهر ساحلی نشطون برای صادرات نفت در المهره هستند اما شورای انتقالی جنوب علاوه بر مخالفت با این خواسته ها، برکناری یاسر را منوط به برکناری سلطان العراده از استانداری مارب و واریز درآمدهای المهره به حساب بانک مرکزی عدن را منوط به واریز درآمدهای مارب به این بانک کرده است.

۱۰- حضرموت:
– در ۲۲ آبان ماه، در نتیجه درگیری مسلحین یک ایست بازرسی قبیله‌ای با نیروهای النخبه الحضرمی در منطقه رسب واقع در شمال المکلا چهار نفر زخمی شدند. نیروهای النخبه الحضرمی همچنین عوامل یک ایست بازرسی دیگر در منطقه الرماض را به جرم اخذ عوارض غیرقانونی بازداشت کردند.

علت این درگیری برخورد نیروهای النخبه الحضرمی (تابع امارات) با ایجاد غیرقانونی ایست بازرسی توسط مسلحین قبایل ضد امارات بوده است. مشکلات اقتصادی و هرج و مرج امنیتی در مناطق اشغالی یمن باعث شده تا قبایل حضرموت نیز اقدام به ایجاد ایست بازرسی و اخذ عوارض از تانکرهای سوختی کنند. این تانکرها معمولا سوخت لازم برای تولید نیروگاه‌های برق در حضرموت را جابجا می‌کنند و ایست بازرسی قبایل موجب اخلال در کار نیروگاه های برق در یمن می‌شود.

– در ۲۲ آبان ماه، نیروهای النخبه الحضرمیه (وابسته به امارات) سرگرد ماجد العوبثانی، فرمانده لشکر ضبه را به دلیل امتناع از اجرای دستور بازداشت شیخ سالم مبارک الغرابی دستگیر و به زندان منتقل کردند. فرماندهی نیروهای اماراتی در استان حضرموت، سرگرد عبدالرحمن الفیل را به جای این شخص منصوب کرده است.

شیخ سالم مبارک الغرابی، از شیوخ قبیله بزرگ بیت غراب و مخالفین امارات در شرق یمن است. برکناری و بازداشت فرمانده لشکر ضبه نشان دهنده تداوم کشمکش عربستان و امارات در استان حضرموت است. اکثر قبایل شمالی حضرموت حامی و همپیمان عربستان هستند و برای جلوگیری از نفوذ امارات بر این مناطق تلاش می‌کنند.

۱۲- شورای امنیت سازمان ملل متحد در جریان جلسه شب گذشته، قطعنامه شماره ۲۱۴۰ را به پیشنهاد انگلیس و با اتفاق آرا تصویب کرد. بر اساس این قطعنامه، تحریم های اعمال شده علیه یمن شامل اقدامات مالی و ممنوعیت سفر به مدت یک سال دیگر تمدید شد. نمایندگان کشورهای روسیه و‌ چین پس از مشاجره لفظی با نمایندگان آمریکا و کشورهای اروپایی در رأی گیری این قطعنامه شرکت نکردند.

شورای امنیت سازمان ملل همچنین عملیات پشتیبانی نیروهای مسلح یمن در حمایت از فلسطین در دریای سرخ را محکوم کرد و خواهان حمایت از طرح تقویت نیروهای گارد ساحلی دولت مستعفی یمن برای جلوگیری از قاچاق تسلیحات به این کشور شد. شورای امنیت در این قطعنامه از تیم کارشناسان تحریم‌ها خواست تا آوریل ۲۰۲۶ گزارشی تکمیلی درباره مواد با کاربرد دوگانه و مسیرهای قاچاق اسلحه به یمن ارائه دهد.