معامله بر سر سنجار؟
بعد از انتشار اخبار توافق حکومت مرکزی عراق و حکومت محلی اقلیم بر سر سنجار که هر دو طرف آن را یک پیروزی بزرگ اعلام کردند، برخی سیاسیون و شخصیت های عراقی و غیر عراقی به توافق صورت گرفته واکنش نشان دادند.
برخی از مخالفین این توافق از آن به عنوان حرکتی در راستای انتخابات پیش رو و معامله ای بین کاظمی و احزاب کردی اقلیم به ویژه حزب دمکرات کردستان به ریاست مسعود بارزانی نام بردند، توافقی که مسعود بارزانی از آن به عنوان یک توافق تاریخی یاد کرد و ساعاتی پس از امضای آن تماس تلفنی با کاظمی انجام داد و طی این تماس طرفین اعلام کردند چنین توافقی به علت اعتماد قوی میان دولت فدرال عراق و دولت اقلیم کردستان است.
قیس الخزعلی دبیر کل جنبش عصائب اهل حق در واکنش به این توافق اعلام کرد، حشدالشعبی این شهر را از چنگ داعش آزاد کرد و اخراج نیروهای این نهاد از سنجار جزو تشریفات سیاسی و بده بستان‌های انتخاباتی است که به حساب ایزدی‌ها نوشته می‌شود. ایزدی‌ها پیش از این رنج‌های فراوانی را متحمل شده‌اند و به نظر با این توافق رنج آنان تداوم پیدا می‌کند.
احمد حاجی رشید عضو پارلمان عراق از حزب اسلامی “کومله” یکی از احزاب اپوزیسیون اقلیم کردستان در این رابطه همچنین اعلام کرد، در توافق صورت گرفته سنجار توسط حکومت مرکزی با مشارکت اقلیم اداره خواهد شد که کلمه “مشارکت” می‌تواند معنی زیادی داشته باشد. همچنین حاجی رشید یکی از طرفهایی که از این توافق سود خواهد برد را ترکیه عنوان کرد؛ بدین صورت که با اجرایی شدن توافق، پ‌ک‌ک در منطقه مذکور باقی نخواهد ماند و احتمال آن است اعضای محلی این گروهک با نامی دیگر به پرسنل دولت مرکزی تبدیل شوند.
توافق اخیر بر سر سنجار که سند آن توسط برخی منابع منتشر شده است دارای چند محور اصلی به شرح ذیل است:
سند:
به منظور بازگشت امنیت و ثبات و عادی‌سازی اوضاع در شهرستان سنجار و در راستای هماهنگی با اصول قانون اساسی برای حل و فصل و اتمام رنج ساکنان سنجار، زمینه‌سازی برای بازگشت آوارگان و سازمان‌دهی چارچوب اداری و امنیتی در این شهرستان، دولت فدرال و دولت منطقه کردستان با هماهنگی هیأت سازمان ملل با هدف استفاده از حمایت بین‌الملل برای برقراری امنیت و بازسازی، در موارد زیر به این توافق دست یافتند:
۱- محور اداری
الف- انتخاب فرماندار جدید در چارچوب سازوکارهای قانون اساسی برای این شهرستان که مستقل، پاکدست و دارای مقبولیت باشد.
ب- مناصب اداری دیگر از سوی کمیته مشترک دو طرف، پس از انتخاب فرماندار سنجار مورد بازبینی قرارمی‌گیرد و در آن، اصولی چون پاکدستی، تخصص و ترکیب جمعیتی منطقه مدنظر قرار خواهد گرفت.
۲- محور امنیتی:
الف- منحصرا پلیس و دستگاه‌های امنیت ملی و اطلاعات، مسئولیت امنیت داخل سنجار را برعهده خواهند داشت و دیگر یگان‌ها و گروه‌های مسلح به خارج از مرزهای سنجار می‌روند.
ب- امنیت سنجار با تعیین ۲۵۰۰ نیروهای امنیتی داخلی تقویت خواهد شد و مشارکت عادلانه آوارگان حاضر در اردوگاه‌ها در این نیروها تضمین خواهد شد.
پ- به حضور پ.ک.ک در سنجار و مناطق اطراف آن پایان داده خواهد شد و این گروه و طرفدارانش هیچ نقشی در این منطقه نخواهد شد.
۳- محور بازسازی
کمیته‌ای مشترک از دولت فدرال و دولت منطقه کردستان برای بازسازی این شهرستان با هماهنگی استانداری نینوی تشکیل می‌شود و مسئولیت و جزئیات وظایف آن از سوی نخست‌وزیر دولت فدرال و نخست‌وزیر دولت محلی اقلیم کردستان مشخص خواهد شد.
۴- پیگیری میدانی بندهای اداری و امنیتی
به منظور پیگیری موارد مورد توافق در محور‌های اداری و امنیتی که در بالا ذکر شد، یک کمیته میدانی مشترک از سوی طرف‌های مسئول دو طرف تشکیل خواهد شد تا اجرا و روند آنچه که در این توافق آمده است را پیگیری کند.
طبق اخبار منتشر شده و آنچه که معلوم است بخش زیادی از اهالی سنجار دل خوشی با آمدن نیروهای وابسته به اقلیم کردستان به این شهرستان ندارند. آنها هنوز خاطرات تلخ عقب‌نشینی ناگهانی نیروهای پیشمرگه در سال ۲۰۱۴ از این منطقه که طی آن هزاران زن و دختر یزیدی به اسارت داعش در آمدند را فراموش نکرده اند.
از این رو امروز شاهد تظاهرات گسترده و راهپیمایی اهالی سنجار در مخالفت با این توافق بودیم. شخصیت ها و جنبش های ایزدی نیز این توافق را بشدت محکوم کردند و اعلام کردند که آن را نخواهند پذیرفت.
پ.ک.ک نیز در بیانیه خود در مورد توافق صورت گرفته اعلام کرده است، حاضر نبودن نماینده منطقه سنجار در مذاکرات حکومت فدرال و اقلیم یکی از دلایل مخالفت مردم منطقه با این توافق است. با این اوصاف به نظر می‌رسد با مخالفت پ.ک.ک احتمال خروج آنها از سنجار به این آسانی نخواهد بود.
دیدگاه