جنگ بر سر آب در قفقاز جنوبی

چهارشنبه 30 مهر 1399 - 16:15
https://iswnews.com/?p=38023

نبرد نیابتی اسراییل در آذربایجان بر سر منابع آب

جبهه نبرد در خداآفرین یکی از حساس‌ترین بخش‎های جنگ اخیر میان آذربایجان و ارمنستان است که طی آن نیروهای ارتش آذربایجان با پیشروی در طول خطوط مرزی، ۲ پل خداآفرین و سد ارس را تصرف کرده و بیشتر خطوط مرزی با ایران را در اختیار گرفته و می‌توان گفت به مرزهای ارمنستان رسیده‌اند.

نبرد روز جمعه ۲۵مهر از ساعت ۴ صبح با آتش‌باری سنگین توپخانه دو طرف آغاز شد و مردم روستای اسکان‌لو شهرستان خداآفرین از فراز تپه های مشرف صحنه نبرد را به تماشا نشستند. طی نبردهای این روز ابتدا جنگنده سوخوی ۲۵ ارمنستانی با آتش نیروهای آذربایجان سرنگون شد و خلبان که ریجکت کرده بود که هنگام فرود میان زمین و آسمان توسط آتش‌بار توپ ضدهوایی آذربایجان هدف قرار گرفته و کشته شد و نخستین جنایت جنگی این روز ثبت شد. حدود ۱۰ دقیقه بعد ۲ فروند پهپاد هرمس اسراییلی توسط شلیک دوش پرتاب‌های استرلا ارمنستان سرنگون شدند. نبرد ادامه یافت و یک دستگاه تانک تی-۷۲ نیروهای ارمنی که در حال حرکت به سوی نیروهای آذری بود با شلیک ۵ راکت منهدم شد. نیروهای آذربایجان یکی از پاسگاه های مرزی در کنترل ارمنستان را با آتش توپخانه منهدم کردند و پاسگاه دوم و نزدیک روستای سلطانلی در کنار پل خداآفرین که بیم سقوط آن می‌رفت توسط نیروهای ارمنی با بنزین به آتش کشیده شد و مرزبانان ارمنی به سوی ارتفاعات مشرف مرز رفتند. ۲ گلوله نیروهای آذربایجانی نیز به خطا رفت و به مزارع برنج کشاورزان ایرانی در حاشیه ارس اصابت کرد. درگیری ها تا ساعت ۱۰ شب ادامه پیدا کرد و آتش سنگین توپخانه همچنان ادامه دار بود. نیروهای ارمنی با استفاده از تاریکی شب بیشتر تجهیزات و نیروهای خود را تا پشت سد ارس عقب کشیدند و صبح روز شنبه ۲۶ مهر پیش از ورود واحدهای کماندوی آذربایجانی، باقیمانده نیروهای ارمنستانی که حدود ۱۰تن بودند از حاشیه روستای سلطانلی رایون جبراییل با پای پیاده عقب نشینی کردند.

استقرار واحدهای ویژه نیروی زمینی و دریایی ارتش جمهوری اسلامی با خودروهای زرهی در جاده مرزی و نزدیک سد ارس موجب توقف هرگونه آتش به سوی سد ارس از سوی هر دو طرف شد. البته ارتش آذربایجان نیز از بکارگیری سلاح‌های سنگین در محدوده پل و سد خودداری کرد که به نوعی عجیب بوده است.

فرمانده مرزبانی خداآفرین پس از تصرف منطقه به دست نیروهای ارتش آذربایجان، طی دیداری کوتاه با فرمانده واحد نظامی آذربایجانی در محدوده پل خداآفرین ضمن تاکید به طرف آذری مبنی بر رعایت حقوق مرزی خواستار کنترل آن سوی ارس توسط این نیروها شد. نیروهای آذربایجانی باز هم تاکتیک حرکت در سمت مرزهای ایران به عنوان سپر را برگزیده و در منطقه باریکی پیشروی کرده‌اند که با یک ارتفاع کم از دید نیروهای ارمنی پنهان مانده است. البته نیروهای ارمنی پس از آتش بس شکننده روز یکشنبه تلاش کردند تا مواضع از دست رفته خود در سد ارس و روستای سلطانلی را باز پس بگیرند که موفق به این کار نشدند.

مطالعه شیوه حملات نیروهای آذربایجانی در جبهه شمالی در تصرف سد ماداگیز و در جبهه جنوبی برای تصاحب سد ارس، استراتژی جدیدی را رونمایی می‌کند.

بیشتر سد ارس در خاک ایران است و بر اساس توافقنامه سال ۱۹۸۸ میان ایران و اتحاد جماهیر شوروی پس از جنگ اول قره‌باغ با هزینه ایران ساخته شده و بیشتر آب آن به داخل کشورمان سرازیر می‌شود. اما طرف استفاده کننده نیز سهمی از آب منطقه را دریافت می‌کند.

سابقه این رود مهم و پر آب نشان می‌دهد که در سال‌های خشک سال نیز دارای آب است و زمین‌های اطراف آن برای کشاورزی مناسب هستند.

اسراییلی‌ها کشت و صنعت مغان را پیش از انقلاب اسلامی در خاک ایران بنیان گذاشته و آب آن از رودخانه ارس تامین می‌شود. هم اکنون دولت اسراییل در چارچوب یک سرمایه‌گذاری بلندمدت یک مجتمع کشت و صنعت را در دشت مغان( بیشتر دشت مغان در خاک آذربایجان است) رایون بیله‌سوار آذربایجان برای کشت فراسرزمینی ایجاد کرده که آب آن از ارس تامین می‌شود و برای توسعه سطح کشتزارها به رایون‌های دیگر نیازمند تامین آب بیشتر بود که از طریق این عملیات بدان دست یافته است.

البته می‌توان مدعی شد که شدت حملات نیروهای ارتش آذربایجان در ابتدای جنگ و در جبهه شمالی نیز هدف مشابهی را دنبال کرده است. این نیروها با تلفات فراوان توانستند کنترل شهر ماداگیز(سوگووشان) و سد آن را به دست بگیرند و همین نشان از اهمیت ویژه این سازه در نبرد دارد. آب سد ماداگیز ضمن عبور از رایون ترتر به منطقه مسطح داخلی آذربایجان سرازیر می‌شود که قابل کشاورزی است و در صورت تامین آب در طی سه فصل بهار، تابستان و پاییز محصولات فراوانی از آن به دست می‌آید.

اما چرا اسراییل چنین سیاستی را دنبال می‌کند؟ سیاستمداران اسراییلی می‌دانند که تقریبا بیشتر نیاز آبی آنها از کوههای لبنان و سوریه تامین می‌شود. تنش با دولت سوریه بر سر اشغال استان قنیطره در جولان و سدسازی در این منطقه کم دردسر نیست و از طرف دیگر آبی که از ان بلندی و سد به رود اردن سرازیر می‌شود مشتریانی بنام دولت اردن و تشکیلات خودگردان فلسطینی نیز دارد.

از سوی دیگر دولت لبنان نیز خواستار بهره گیری بیشتر از منابع آبی برای تامین نیازهای خود است که حقابه سرزمین‎های اشغالی را کمتر می‌کند و کشاورزی و تامین غذا را برای اسراییلی‌ها پرهزینه تر می‌کند. همین وابستگی در صورت هرگونه تنشی با فشار ایران به یک باخت بزرگ تبدبل می‌شود تا جایی که طرف اسراییلی ممکن است در ازای تامین آب امتیاز بدهد و این به معنای کاهش قدرت این کشور در مواجهه با ایران، سوریه و لبنان(حزب الله) است. اینجاست که کشت فراسرزمینی توجیه پیدا می‌کند تا نیاز به آب در داخل سرزمین‌های اشغالی کمتر شود. همچنین سرمایه‌گذاری اسراییلی‌ها در آذربایجان سهم خواهی دولت علیف برای برداشت آب بیشتر از ارس را به وجود می آورد که طبیعتا طرف مقابل ایران خواهد بود. همین برگ بنده ای برای اسراییل در شرایط تنش آبی است تا فشارهای طرف ایرانی را در تنش آبی لبنان و سوریه کمتر کند.

اینجاست که با نگاهی موشکافانه می‌توان مدعی شد که حضور اقتصادی، فروش سلاح‌ و حمایت سیاسی از آذربایجان در این جنگ هدفی استراتژیک و دو سر برد را برای صهیونیست‌ها دنبال می‌کند.

پایگاه تحلیلی خبری “تحولات جهان اسلام: انتشار مطالب خبری و یادداشت های دریافتی لزوما به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای منتشر می‌شود.

 طاها عبدالهی
طاها عبدالهی
خبرنگار و علاقه مند به حوزه قفقازشناسی
  • به اشتراک بگذارید:

دیدگاه

  1. محمدمهدی بندرچی چهارشنبه, ۳۰ مهر, ۱۳۹۹ - ۱۸:۴۹

    گزارش، بسیار عالی و مفید بود و ان شاء الله توفیق ارائه مطالب ارزشمندی از این دست در شما باقی بماند و از این هم بهتر گزارش بدهید.
    بعنوان دانشجوی کوچک معارف راهبردی تعریضی بکنم که امیدوارم مورد پسند واقع شود.
    نتیجه گیری انتهایی در خصوص خباثت اسرائیل نیاز به استدلال و استفاده از تئوری های معروف یا تئوری پردازی از طریق بررسی تکرار پذیری فرآیندهای کنش گری اسرائیل در موارد مشابه دارد.
    بدون استدلال نمی توان به خواننده گفت نظر من را بپذیر چون من کیسینجر هستم و خودم استدلال خودم هستم.
    مخاطب نمی پذیرد حرف ما را و دست کم می گیرد سخنی که ارائه می کنیم.
    حیف است این همه مطالب و اطلاعات شایان ارائه کنیم بعد برای استنتاج دو خط بنویسیم و مدل ذهنی در خواننده ایجاد نکنیم و چارچوب فکری به او رائه ننماییم.
    متأسفانه این باب شده که با درست کردن سخنرانان غیرمتخصص و بی تحصیلات که در مورد همه چیز هم حرف می زنند، نیاز به استدلال و مباحثه علمی از بین رفته و آماده خوری مرسوم شده که نتیجه آن تقلیل گرایی و کاهش سطح اندیشه در میان مذهبی ها شده است.
    بنظر حقیر قدری پخته تر تحلیل کنید که این سطح والای اطلاعات بتواند نتایج عمیق تر بگیرد و پختگی فکر ما باعث شود دنبال گزارشگیری های دقیق تر و خاصتر هم برویم.
    خواهش بنده هم این است لطفا از داخل کشور و نیز نهادهای فرهنگی و رسانه ای ترکیه و باکو برای عملیات روانی روی آذری های داخل هم گزارش بگیرید که این مهمترین مساله امنیتی پیش روی ایران است.
    التماس دعای فراوان نیز دارم.

    پاسخ
  2. ناشناس چهارشنبه, ۳۰ مهر, ۱۳۹۹ - ۱۹:۰۶

    لطفا به دنبال بهانه نگردید بزارید کشور مظلوم اذربایجان خاک اشغالی خود را آزاد کند آخی چه ربطی داره

    پاسخ
  3. میلاد چهارشنبه, ۳۰ مهر, ۱۳۹۹ - ۱۹:۳۵

    خلبان ایجکت می کنه

    پاسخ
  4. مدافع ولایت جمعه, ۲ آبان, ۱۳۹۹ - ۱۵:۴۸

    با نهایت احترام به علم آقای نویسنده ی گزارش اون سدی که تازه آزاد شده سد خدا آفرین هست!!!
    سد ارس سمت مرز ایران و نخجوان می باشد در اشغال نبوده که بخواهد آزاد شود.
    به امید آزادی سرزمین های اسلامی از چنگال اشغالگران و کفتاران اهریمن صفت.

    پاسخ
  5. احسان معتمدی چهارشنبه, ۷ آبان, ۱۳۹۹ - ۱۱:۲۰

    سلام اقای عبداللهی
    مطالبت متین و از نیت های قلبی انها نشان میدهد
    اما همانطوری که رهبر عزیزمان گفتند اسراییل تا انموقع وجود ندارد و البته مردم اذربایجان شیعه هستند و کبوتر جلد ایران و با شورش مسلمانان علیه کفر انها هم یاد خواهند گرفت و در جبهه اسلام خواهند بود و اب سد هم باید عادلانه پخش شود هم به پایین ارس هم به بالای ارس

    پاسخ
  • دیدگاه های شما پس از تایید مجموعه تحلیلی خبری تحــولات جهــان اســلام در سایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی توهین، تهمت و افترا باشند منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیرمرتبط باشند منتشر نخواهد شد.