چالش مرزکشی میان آذربایجان و ارمنستان + ویدیو
جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان پس از امضای توافق‌نامه صلح که بندهای مختلفی دارد بر سر مرزکشی و بازگشت نواحی اشغالی به جان هم افتاده‌اند. مرز این دو کشور از ابتدای پایان اتحاد جماهیر شوروی سابق علامت‌گذاری نشده و روی زمین مشخص نیست. همچنین هر دو کشور طی ۳۰ سال گذشته در حالتی جنگی با یکدیگر قرار داشته‌اند.
نیروهای آذربایجان پس از آغاز عقب نشینی نیروهای ارمنستان به مرزهای بین المللی در نقاط تماس مرزی مستقر می‌شوند. طرف آذری مدعی شده که نیروهای ارمنی به اشغال خاک این کشور پایان نمی‌دهند.همچنین استقرار نیروهای آذری با اعتراض طرف ارمنی روبرو شده و آنها مدعی هستند که آذربایجان خاک ارمنستان را مورد تعرض قرار می‌دهد.
اصلی ترین مشکل از زمانی شروع شده است که نواحی مسکونی ارمنستان که اکنون نقاط مرزی محسوب می‌شوند حضور نیروهای آذربایجانی را در نزدیکی خود به شکل محسوسی می‌بینند. عدم استقرار پلیس مرزی نیز بر شدت مشکلات می‌افزاید و هر بار این نیروهای ارتش هستند که وارد میدان می‌شوند. ده‌ها مورد از این اختلافات گزارش شده که نظامیان دو کشور به صورت محدود با یکدیگر درگیری فیزیکی بدون سلاح دارند یا تیراندازی هوایی می‌کنند. البته این تنش‌ها چندان بدون تلفات نبوده و منجر به تلفاتی برای هر دو طرف شده است. هر دو دولت تلاش می‌کنند تا تلفات درگیری را پنهان کنند و دست به سانسورهای گسترده در این مورد می‌زنند.
ارتش آذربایجان پیش از ماه می برابر با فروردین امسال نیمی از روستای شونوخ استان سیونیک ارمنستان هم مرز با زنگیلان را مصادره کرده است. طبق نقشه این سازه‌ها که پیش از استقلال دو کشور ساخته شده در خاک آذربایجان قرار دارند و اکنون اهالی به این کار معترض هستند. زمین‌های کشاورزی و مراتع مورد استفاده آنها در خاک آذربایجان قرار داشته و تعدادی از دام‌های آنها نیز به دلیل عبور از مرز مصادره شده اند.
اما اصلی ترین مشکل در محدوده دریاچه سولیج- قراگول در استانهای گورس ارمنستان و لاچین آذربایجان اتفاق افتاده است. ارمنستان مدعی شده است که نیروهای آذری در ۱۲ می برابر با ۲۲ اردیبهشت ضمن عبور از مرز ۳ کیلومتر وارد اراضی ارمنستان شده و در سه نقطه داخل خاک این کشور مستقر شده اند. دریاچه‌ای که براساس رای هیئت حل اختلاف ۱۹۸۷ شوروی سابق به عنوان پارک ملی اعلام شده بوده و تنها ۳۰ درصد آن متعلق به آذربایجان است. آذربایجان ضمن رد مسئله اعلام می‌کند که براساس نقشه های دوران شوروی اقدام به استقرار نیرو کرده است و ارمنستان نقشه های ارایه شده آذری را جعلی می‌داند. میانجی گری روس‌ها نیز موثر نبوده و آنها نقشه‌های دوره شوروی را به هر دو طرف ارایه نمی‌کنند.
تنشی که طی آن نیروهای نظامی رو در روی یکدیگر قرار گرفته و در نتیجه آن ۲۰ نیروی ارتش آذربایجان و ۱۲ نفر از ارتش ارمنستان کشته شده‌اند. نیروهای ارمنی همچنین ۵ نفر از ارتش آذربایجان را اسیر کرده و طرف آذری را عقب رانده‌اند.
آذربایجان نیز در اقدامی تلافی جویانه شش نظامی ارتش ارمنستان را در مرز با کلبجر اسیر کرده و در یک نقطه نیز نیروهای ارمنی را به عقب رانده است. جالب است که بدانیم کریدور ارتباطی در حال ساخت داخل خاک ارمنستان از مبدا ایران به گرجستان در نزدیکی محدوده مرزی دو کشور قرار می‌گیرد. این مسیر ارتباط ایران با دریای سیاه، قفقاز شمالی و کشورهای اروپای شرقی را فراهم می‌کند. محمدجواد ظریف ۲۵ می برابر با ۴ خرداد طی سفر به آذربایجان و ارمنستان بر حل مسالمت آمیز مسئله تاکید کرده است. کشورهای دیگر از جمله آمریکا، روسیه، فرانسه نیز در این باره موضع گیری کرده‌اند. فرانسه جانب ارمنستان را گرفته و آمریکا طرفین را به خویش تنداری فرا میخواند. روسیه نیز بر میانجی گری تاکید می‌کند. گروه مینسک نیز آمادگی خود را برای تعیین مرزهای دو کشور اعلام کرده است.
اما این همه ماجرا نیست و این دو کشور نقاط برون گان داخل خاک یکدیگر دارند به شکلی که ارمنستان سه نقطه و آذربایجان نیز یک نقطه برون گان یکدیگر را اشغال کرده‌اند. نحوه مرزکشی و دسترسی به این نقاط دردسر هر دو کشور طی سال‌های آینده خواهد بود.
دیدگاه
تا کی انشالله ایران با اشاره به قرارداد ننگین و غیر قانونی ترکمنچای به دو استان شمال غربی ایران اعلام کند که دوران شوروش و قدرت خارجی در تجزیه ایران پایان یافته و باکو و ایروان هر دو جزیی از خاک بزرگ ایران هستند و تمام ساکنان استانهای اذربایجان شمالی و ارمنستان ایران با احترام بر حکم ایرانی بودن باید دست از تعرض به ایرانیان ساکن این دو استان بردارند و مرز بین استانها در مجلس ملی ایران تعیین میشود
امام صادق فرمود: پدرم- امام باقر (ع) به من فرمود:
ناگزیر آتشى (جنگی) از منطقه آذربایجان، زبانه خواهد کشید که هیچ چیز در مقابلش نتواند ایستاد (گسترش می‌یابد)، چون چنین شود خانه‌نشین باشید (بىطرف بمانید) و تا آنگاه که ما در خانه نشستهایم شما نیز در این آتش خانه‌نشین باشید و چون قیام کننده از طرف ما (امام عصر) حرکت مىکند و فعّالیت خود را آغاز کرد به سوى او بشتابید اگر چه بر دست و زانو (به هر نحو ممکن). به خدا سوگند گوئى هم‌اکنون به او (امام مهدی) مىنگرم که میان رکن و مقام در مکه به فرمانى جدید از مردم بیعت مىگیرد، فرمانى که بر عرب، سخت گران است، و پدرم فرمود: واى بر سرکشان عرب از شرّى که به آنان هنگامه ظهور روى خواهد کرد.
نعمانی، الغیبه، ص۱۹۴ و ۲۶۳.