محمد اسماعیل خان کیست؟

“محمد اسماعیل خان” زاده‌ی روستای نصرآباد شهرستان شیندند در استان هرات و از رهبران جهادی افغانستان است که در دوره دولت برهان الدین ربانی مسئولیت فرماندهی منطقه غرب افغانستان را به عهده داشت و در دوره حامد کرزی به استانداری هرات و سپس وزارت انرژی و آب منصوب شد.
پس از آغاز درگیری طالبان و دولت برهان الدین ربانی، اسماعیل خان از دولت ربانی حمایت کرد و تا سال ۱۳۷۴ در مناطق غربی افغانستان با طالبان جنگید. اسماعیل خان در ابتدای این نبردها تا استان هلمند طالبان را عقب راند، اما با اعزام گسترده نیروهای طالبان به سمت غرب و همچنین درگیری با ژنرال دوستم در جبهه فاریاب و بادغیس او را مجبور به عقب نشینی تا هرات کرد. پس از این طالبان به هرات حمله برده و موفق به تسخیر هرات شدند. اسماعیل خان پس از سقوط هرات به فاریاب رفته و تا سال ۱۳۷۶ در آنجا در حال تجمیع قوا بود که با خیانت ژنرال عبدالملک (فرمانده ازبک‌ها در فاریاب) دستگیر شده و طی معامله‌ای به طالبا‌ن تحویل داده شد. پس از آن اسماعیل در زندان قندهار زندانی شد و در سال ۱۳۷۷ با کمک یکی از مسلحین طالبان موفق به فرار به ایران شد. او پس از آن با حمایت ایران به پنجشیر و نزد احمد شاه مسعود رفت و از آنجا به شهرستان بلخاب منتقل شد. اسماعیل خان با کمک نیروهای مردمی بلخاب موفق به بازپس‌گیری مناطقی در استان‌های غور و هرات شد.

درگیری وی با طالبان تا سال ۱۳۸۰ و آغاز حمله آمریکا به افغانستان ادامه داشت. اسماعیل خان پس از حمله آمریکا فرصت را غنیمت شمرد و با کمک نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران توانست مجددا کنترل هرات را از طالبا‌ن پس بگیرد. بنابر اظهارات اسماعیل خان، او با کمک شخص شهید “حاج قاسم سلیمانی” توانست اوضاع انرژی و مسیرهای ارتباطی هرات را ساماندهی کند و جایگاه این شهر را در افغانستان ارتقا دهد.
اسماعیل خان به واسطه جایگاهی که در هرات پیدا کرده بود، نفوذ بالایی بر عزل و نصب مقامات استان‌های غربی افغانستان داشت و این قدرت وی با روی کار آمدن حامد کرزی و پس از آن اشرف غنی رو به افول گذاشت و وی به طور تدریجی از مناصب دولتی کنار رفت.

با حملات اخیر طالبان در افغانستان و سقوط شهرستان‌های استان هرات، اسماعیل خان دوباره دست به سلاح برده و در حال مبارزه با طالبان است؛ با این تفاوت که این‌بار ائتلاف شمال دیگر وجود ندارد و دولت غرب‌گرایان از کشوری جزء آمریکا کمک نمی‌خواهد.