درگیری در مدار زمین؛ نبرد سال‌های آتی

در تاریخ ۱۵ نوامبر ۲۰۲۱ (۲۴ آبان) روس‌ها از پایگاه فضایی کاسمادروم پلستسک اقدام به آزمایش یک موشک ضد ماهواره علیه فضاپیمای شوروی سابق به نام Tselina-D که از سال ۱۹۸۲ در مدار قرار داشت کرده و با انهدام آن، توانایی ساقط کردن ماهواره‌ها در مدار پایین زمین و رهگیری کلاهک‌های موشک‌های بالستیک در فضای نزدیک را نشان دادند.
روسیه چهارمین کشوری‌ست که از سلاحی استفاده می‌کند که قادر به انهدام فضاپیماها و ماهواره‌ها در مدار نزدیک به زمین است.

اولین پرتاب موفقیت آمیز سلاح ضد ماهواره توسط چین انجام شد. در ۱۱ ژانویه ۲۰۰۷، چین آزمایشی از تسلیحات ضد ماهواره خود انجام داد و ماهواره هواشناسی FY-1C Fengyun، واقع در مدار قطبی با ارتفاع ۸۶۵ کیلومتر مورد اصابت مستقیم موشک ضد ماهواره قرار گرفت. این موشک از یک پرتابگر متحرک از مرکز “شیچانگ” پرتاب شد و یک ماهواره را با موفقیت رهگیری و منهدم کرد در نتیجه آن، بیش از ۲۰۰۰ قطعه زائد در مدار زمین قرار گرفت و سیستم‌های ردیابی زمینی حداقل ۲۳۱۷ زباله فضایی را ثبت کردند. بر اساس برخی گزارش ها، این آزمایش موفقیت آمیز سومین آزمایش از سری تلاش‌های چینی ها برای ساقط کردن یک ماهواره بود.

پس از چندین تلاش ناموفق، نیروی دریایی ایالات متحده نیز با موفقیت تسلیحات ضد ماهواره خود را برای اولین بار در ۲۱ فوریه ۲۰۰۸ آزمایش کرد. موشک استاندارد-۳ از کشتی کلاس Ticonderoga Lake Erie مجهز به سیستم ضد موشکی AEGIS پرتاب شد و به ماهواره USA-193 واقع در ارتفاع ۲۴۷ کیلومتری برخورد کرد. این عملیات تحت فرماندهی مستقیم رابرت گیتس وزیر دفاع وقت آمریکا انجام شد.

در ۲۷ مارس ۲۰۱۹ ارتش هند طی آزمایشاتی یک ماهواره فضایی را در مدار پایین زمین (در ارتفاع ۳۰۰ کیلومتری) ساقط کرد. در نتیجه آزمایش، حدود ۴۰۰ قطعه زباله فضایی در مدار باقی ماند. نخست وزیر وقت هند آن را دستاورد برجسته برنامه فضایی ملی این کشور خواند و گفت که انهدام این ماهواره در کمتر از سه دقیقه پس از پرتاب موشک صورت گرفت. منابعی در دولت آمریکا گزارش دادند که هند اولین آزمایش تسلیحاتی را در ۱۲ فوریه ۲۰۱۹ انجام داد، اما ناموفق بود.

روسیه در تاریخ ۱۵ نوامبر سال جاری فضاپیمای Tselina-D خود را سرنگون کرد که واکنش تند غرب را در پی داشت. آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای گفت: روسیه با بی‌احتیاطی یک آزمایش مخرب موشک ضد ماهواره‌ای را علیه یکی از ماهواره‌های خود انجام داد. بیل نلسون، رئیس ناسا و ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو با حمایت از اظهارات وی، مسکو را به خاطر حمله موشکی خطرناک و غیرمسئولانه متهم کردند.

این آزمایش موفقیت آمیز نه تنها نشان داد که روسیه اکنون سلاح ضد ماهواره خود را دارد بلکه یک پیام مهم برای ایالات متحده بود که فضاپیمای سرنگون شده Tselina-D که برای شناسایی اپتیکی خدمت می‌کرد و وزن آن حدود ۱۷۰۰ کیلوگرم بود، از نظر جرم و پارامترهای اندازه شبیه به ماهواره های Block III ایالات متحده می‌باشد!
بلوک III برای عملیاتی نگه داشتن سیستم موقعیت یابی جهانی Navstar (GPS) استفاده می شود. روسیه توانایی خود را در حمله به ماهواره های مشابه آمریکایی نشان داده است.

در عین حال، آزمایش های انجام شده توسط روسیه، ایالات متحده، چین و هند هیچ تعهد بین المللی را نقض نمی کند، زیرا هیچ توافقنامه ای برای تنظیم سلاح های متعارف در مدار وجود ندارد.

پیش از این، مسکو و پکن پیشنهاد تدوین معاهده‌ای را برای منع استقرار سلاح در فضا و تهدید اشیاء فضایی داده بودند، اما به دلیل عدم حمایت غرب، به‌ویژه آمریکا که در همان زمان روسیه و چین را به توسعه ضد جنگ متهم می‌کردند، راهی به جایی نبرده است.