روایت های متفاوت از اولین سفر وزیر خارجه ایران به باکو

نخست اینکه در سفر حسین امیر عبداللهیان به آذربایجان و در مراسم استقبال از وی، مقام همطراز یعنی جیحون بایرام اف وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان حضور ندارد. گارد تشریفات در تصاویر دیده نمی‌شود و استقبال اولیه در پاویون ریاست جمهوری فرودگاه باکو انجام شده است. پرسش اینجاست که اگر وزیر امور خارجه ترکیه به آذربایجان سفر می کرد برخورد در فرودگاه باکو در همین حد می‌بود؟!

شاید تنها چیزی که بتواند این موضوع را توجیه کند سردی هوای باکو در شرایط ورود حسین امیر عبداللهیان بوده باشد. البته پوشش لباس وی نیز هنگام ورود نا آشنایی با آب و هوای این کشور ا نشان می‌دهد که با کت و شلوار پیراهن پارچه‌ای یقه دیپلمات در سرما غافلگیر شده است. 

خبرگزاری و رسانه های داخلی در ایران به این موضوع اشاره ای نکرده اند.

بنابر استوری صفحه اینستاگرام سید عباس موسوی سفیر ایران در باکو، مذاکرات حسین امیرعبداللهیان با الهام علیف سه ساعت و نیم طول کشیده است. این مورد یعنی اینکه امیرعبداللهیان تا ظهر میهمان الهام علیف بوده است. موسوی این گفتگوها را راهگشا توصیف کرده است ولی هنوز نتایج آن به صورت رسمی از سوی هیچ خبرگزاری منتشر نمی‌شود. رسانه های داخلی باز هم به نگارش جملات تکراری درباره مواضع ایران بسنده کرده اند.

نقطه عطف ماجرا، دیدار حسین امیرعبداللهیان با صاحبه غفاراوا رئیس مجلس ملی آذربایجان (و نخجوان) است.

گفته های رئیس مجلس آذربایجان به روایت ایرنا

خبرگزاری رسمی دولتی ایرنا کلمه ها و جملاتی را به کار برده است که با خبر منتشر شده در پرتال رسمی مجلس ملی آذربایجان بسیار متفاوت است.

ایرنا در این باره نوشته است: «وی (صاجبه غفاراوا) سفر وزیر امور خارجه ایران به باکو را برای آینده روابط دو کشور مهم توصیف کرد و با اشاره به مشترکات تاریخی، دینی، فرهنگی دو کشور خاطر نشان کرد: ایران از اولین کشورهایی بود که در سال ۱۹۹۱ استقلال ملی جمهوری آذربایجان را به رسمیت شناخت و با کشورمان روابط دیپلماتیک برقرار کرد.

رئیس مجلس ملی آذربایجان نقش سران جمهوری آذربایجان و ایران در بسط روابط فی‌مابین را مهم خواند و با اشاره به این که حیدر علی آف رئیس جمهوری فقید جمهوری آذربایجان تلاش های زیادی در تعمیق روابط با جمهوری اسلامی ایران داشت، گفت: این سیاست در حال حاضر از سوی الهام علی آف با موفقیت ادامه دارد.

وی سفرهای متعدد مقامات جمهوری آذربایجان و ایران و نیز اسناد زیاد امضا شده میان دو کشور شامل توسعه همکاری در حوزه های اقتصادی مختلف را نشانه سطح بالای روابط فی‌مابین خواند .

به گفته غفاراوا، با وجود ادامه نزدیک به دو سال همه گیری کرونا، روابط اقتصادی در این مدت گذشته هرگز قطع نشده است .

غفاراوا در خصوص سفر خود به تهران برای شرکت در مراسم تحلیف سید ابراهیم رییسی خاطر نشان کرد: در این سفر در دیدار با رییس مجلس شورای اسلامی از وی و نیز اعضای گروه دوستی بین پارلمانی ایران را برای سفر به جمهوری آذربایجان دعوت کرده است که امیدواریم این سفر هر چه زودتر تحقق یابد.»

روایت پرتال مجلس ملی آذربایجان

گفته های این مقام پارلمانی در سایت تحولات جهان اسلام به نقل از پرتال مجلس ملی آذربایجان بدین شرح است:

«غفاراوا نیز همانند علیف موضوع آزادسازی قره باغ در عملیات نظامی و دیدار مقام های عالی رتبه دو کشور در عشق آباد را مهم توصیف کرد. وی همچنین گزارشی از روند بازسازی مناطق آزاد شده قره باغ ارائه کرد.

رییس مجلس آذربایجان ضمن قدردانی از تلاش های گروه دوستی پارلمانی ایران و آذربایجان خواستار حمایت دو کشور از یکدیگر در سازمان های بین اللملی شد.

وی با بیان پیشنهاد تشکیل شبکه پارلمانی کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها از سوی الهام علیف در نشست مادرید بر اتخاذ مواضع مشترک در موضوعات مهم و کلیدی تاکید کرد.

صاحبه غفاراوا در پایان نقش پارلمان های دو کشور را برای توسعه روابط ستود».

مقایسه دو روایت

اما مقایسه این دو خبر نکاتی را روشن می‌کند. چنانکه دیده می‌شود خبرگزاری ایرنا بجای تشریح مواضع آذربایجان از زبان رئیس مجلس این کشور ابتدا از حیدرعلیف و الهام علیف تعریف و تمجید کرده است.

این خبرگزاری در ادامه لحن قدرتمندانه غفاراوا در دیدار با امیرعبداللهیان را نیز به کلی حذف کرده است.

غفاراوا از پیروزی قدرتمند کشورش در جنگ قره باغ، بازسازی ویرانی های قره باغ، دیدار الهام علیف با ابراهیم رئیسی، ابتکار علیف برای تشکیل شبکه پارلمانی غیرمتعهدها و لزوم اتخاذ مواضع مشترک دوجانبه سخن گفته است.

اما خبرگزاری دولتی ایرنا موضوع شناسایی کشور تازه استقلال یافته جمهوری آذربایجان و برقراری روابط با این کشور توسط جمهوری اسلامی ایران و جمله همیشگی مشترکات تاریخی و فرهنگی را نوشته است.

ایرنا همچنین به همین نیز اکتفا نکرده و لحن صاحبه غفاراوا را درباره لزوم اتخاذ مواضع مشترک، به دوستی میان دوکشور تعبیر کرده است.

البته خبرنویس ایرنا موضوع منع تردد مرزی زمینی شهروندان دو کشور از سوی جمهوری آذربایجان را هم از قلم نینداخته است. این خبرگزاری از زبان صاحبه غفاراوا مدعی شده که روابط دوجانبه به دلیل همه گیری کرونا هیچ وقت قطع نشده است.

موضوعی که خلاف آن ثابت شده و انسداد مرز به روی اتباع دو کشور از سوی دولت آذربایجان (اسفند ۱۳۹۸)، قواعد سخت گیرانه برای ورود کامیون های تجاری، عبور کاروانی همراه با اسکورت کامیون های ایرانی در خاک آذربایجان، تست های بهداشتی، دیپورت شهروندان ایرانی و قرنطینه شهروندان آذربایجانی بازگشته از ایران در طول دوره اوج بیماری به هیچ شکلی قابل انکار نیست.

لازم به توضیح است که به تازگی آذربایجان روزانه به ۳۰ تا ۱۰۰ نفر از شهروندان خود اجازه می دهد تا از پایانه های زمینی آستارا و بیله سوار وارد خاک ایران شوند. البته این تعداد باید تست های مربوطه را بگذرانند. ورود توریست های ایرانی نیز به خاک اصلی آذربایجان همچنان ممنوع است.

بیشتر بخوانید: سفر یک روزه وزیر امور خارجه ایران به باکو