قره باغ کوهستانی و سرنوشتی مبهم
مواضع نخست وزیر ارمنستان پس از مذاکرات بروکسل تغییر کرده است. وی آرائیک هاروتونیان رئیس جمهور دولت دفاکتو قره باغ کوهستانی (آرتساخ _ ناگورنو قاراباغ _ داغلیق قاراباغ) را پس از این مذاکرات به ایروان دعوت کرده است. برخی منابع در ارمنستان این دیدار را به زیان دولت خواندند و منابع رسمی نیز در این خصوص سکوت کردند؛ اما سرانجام نیکول ووای پاشینیان طی کنفرانس خبری ۳ دی ایروان مواضع رسمی خود را اعلام کرد.
پاشینیان چه گفته است؟
نخست وزیر ارمنستان با دفاع از عملکرد خود در مذاکرات پس از توافق ترک مخاصمه سال ۲۰۲۰ گفته است: گروه مینسک در سال ۲۰۱۶ طرحی را به شورای امنیت سازمان ملل پیشنهاد کرده بود که وضعیت موقت تعیین حقوقی سرنوشت قره باغ کوهستانی در آن نبوده است.
شورای امنیت سازمان هم با توجه به قطعنامه سال ۱۹۹۳ تمامیت ارضی و مرزهای آذربایجان را به رسمیت شناخته و اکنون تصمیم آن ها قابل پیش بینی است.
حقوق آذربایجان در طول مذاکرات هیچ گاه انکار نشده و منطقه خودمختار قره باغ به عنوان موضوعی که فقط به ارامنه مربوط شود مطرح نیست و آذری های این منطقه (آوارگان جنگ قره باغ) نیز حق دارند. دولت ارمنستان تا پیش از نخست وزیری من در سال ۲۰۱۸ هیچ گاه به این موضوع معترض نشده است.
نخست وزیران پیش از من می‌دانستند که به صورت نظری و عملی جدایی قره باغ از آذربایجان ممکن نیست. البته من در زمان نخست وزیری با این موضوع مخالفت کرده‌ام و همین سبب آغاز جنگ دوم قره باغ در پاییز ۲۰۲۰ شده است.
رفراندوم تعیین وضعیت قره باغ می تواند تا ۱۰۰ سال آینده برگزار شود و انتظار می رود که چشم انداز جمعیتی منطقه نیز تغییر کند.
وی در فیس بوک خود نیز نوشته است: محتوای مذاکرات حق آذربایجانی های ساکن منطقه خودمختار قره باغ را برای مشارکت در تعیین وضعیت قره باغ تایید می کند. بنابر محتوای مذاکرات اگر آنها ساکن قره باغ بودند باید در آنجا زندگی کنند.
مواضع رئیس جمهور ارمنستان
آرمن سرکیسیان رییس جمهور ارمنستان نیز در گفتگو با روزنامه انگلیسی زبان عرب نیوز گفته است: طرف ارمنی ۲۶ سال پیش در جنگ پیروز شد ولی ما نتوانستیم از موقعیت برتر خود در مذاکرات سود ببریم و در مذاکرات نهایی صلح پیروز شویم. حقوق مردم ارمنی که هزاران سال است در قره باغ زندگی می کنند باید در نظر گرفته شود. هنوز مسائل مربوط به تعیین سرنوشت قره باغ حل نشده است.
قره باغی ها چه می گویند؟
گفته های پاشینیان در کنفرانس خبری ۳ دی خشم، نگرانی و واکنش تند و دعوت به اتحاد را در منطقه قره باغ کوهستانی در پی داشته اشت.
همین مواضع سبب شده تا اختلافات احزاب در پارلمان این منطقه به نوعی اتحاد مبدل شود.
وزیر خارجه دولت آرتساخ مستقر در قره باغ کوهستانی (دفاکتو) درباره این اظهارات گفته است: امیدوار است که دیدگاه نخست وزیر ارمنستان دیدگاه شخصی وی باشد و ارمنستان باید به صورت رسمی نظر خود را درباره آینده آرتساخ اعلام کند.
داویت بابائیان تصریح کرده است: پاشینیان پیشنهاد کرده و ما هم با این موضوع مخالف هستیم. آرتساخ نمی تواند در چارچوب آذربایجان قرار بگیرد و این کار مرگبار است. خواسته پاشینیان و تمام کشورهای جهان در این مورد را نمی پذیریم.
همچنین نماینده جناح اپوزیسیون مجلس آرتساخ (قره باغ کوهستانی) هم با بیان موضع مخالف درباره مواضع مقام های ارمنستان تاکید کرده است: برای نجات فوری آرتساخ باید ابتدا آن را از دست ارمنستان برهانیم.
متاسکه هاکوپیان با بیان عقب نشینی مقام های ارمنستان در مقابل آذربایجان گفته است: مواضع مقام های دولت ارمنستان مثل این است که علیف رهبری ارمنستان را در دست گرفته و این باعث نابودی ارمنستان و حاکمیت ارمنی می شود.
وی با اشاره به دیدار نمایندگان مجلس با رئیس جمهور این منطقه بیان کرده است: پس از دیدار آرائیک هاروتونیان (رئیس جمهور آرتساخ) با پاشینیان نمایندگان اپوزیسون از وی خواستند با پاشینیان همکاری نکند.
هاکوپیان با بیان لزوم اتحاد ارامنه این منطقه و حمایت از رئیس جمهور خاطر نشان کرده است: امروز آرتساخ باید روی پای خود بایستد و این کار باید به وسیله هاروتونیان انجام شود. همه مقام های آرتساخ با یکدیگر متحد شده و گفته های پاشینیان را نکوهش می کنند.
البته هاروتونیان نیز از این وضع نگران است و ما باید با قدرت داخلی (ارامنه ناگورنو قره باغ)، خودمان را نجات دهیم. هاروتونیان هم فهمیده که در تله پاشینیان افتاده است.
آرائیک هاروتونیان رئیس جمهور دولت دفاکتو قره باغ کوهستانی در سخنانی کوتاه گفته است: آبروی ما درباره میهن مان و نسل آینده ما باید پابر جا بماند.
حال پرسش های متعددی درباره این منطقه مطرح است.
سرنوشت قره باغ پس از پایان دوره چهار ساله حضور صلح بانان روسی چگونه تعیین می شود؟
آیا روسیه موفق به اخذ مجوز از شورای امنیت سازمان ملل برای ادامه صلح بانی بین المللی در این منطقه می شود یا اینکه نیروهای دیگری به ویژه از اروپا به صلحبانان اضافه می شوند؟
آیا با توجه به توافق ترک مخاصمه مسکو و شرط ابقای نیروهای صلحبان در صورت وجود بحران، این حضور پس از پایان چهار سال با بحرانی تازه ادامه می یابد؟
آیا بار دیگر جنگی به منطقه قفقاز تحمیل می شود یا اینکه سازمان های بین المللی و کشورهای منطقه مانع ادامه خونریزی و تنش می شوند؟
آیا قره باغ کوهستانی توسط دولت آذربایجان تصرف می شود و با قتل عام ارمنی ها و آوارگی آن ها، به یک سوژه بر علیه مسلمانان مبدل می شود؟
آیا جناح مخالف در ارمنستان بار دیگر به قدرت می رسد و جنگی دیگر را آغاز می کند و باز هم وضعیت به ۲۶ سال پیش باز می گردد؟
آیا با توجه به وضعیت کنونی و درگیری قومی آذربایجانی – ارمنی، بازگشت آوارگان آذری به قره باغ کوهستانی سبب تنشی دیگر می شود؟
آیا ساکنان قره باغ و دولت آذربایجان می پذیرند که این منطقه به صورت خودمختار در چارچوب آذربایجان باقی بماند یا اینکه قره باغ کوهستانی هم به سرنوشت قبرس شمالی (تحت اشغال ترکیه) دچار می شود؟
آیا سازمان ملل و دولت آذربایجان می پذیرند که رفراندوم تعیین سرنوشت قره باغ با حضور اکثریت ارمنی و کرد ایزدی ساکن و آوارگان آذری (ترک و تاتار) برگزار شود؟
آیا ساکنان قره باغ کوهستانی فارغ از هر گونه قومیت می پذیرند که اختلاف قومی را کنار بگذارند و بار دیگر کنار یکدیگر زندگی کنند؟
این پرسش ها و گزینه های متعدد دیگر تنها با گذر زمان و تغییر رویکردها پاسخ داده می شود و سیاست های بین المللی در این مورد نقشی تعیین کننده بازی می کند.
دیدگاه
قره باغ قانوناً جزوی از خاک آذربایجان هستش و آذربایجان حق داره که این منطقه رو به حاکمیت خودش بازگردونه، این اشغالگران ارمنی هستن که باید گورشون رو از این منطقه گم کنن.
سلام.احتمالا فعلا زورشون به راهگذر زنگ اهن نرسیده!(به دلیل ترس از ایران) به فکر کشور کشایی از نقاط دیگر افتاده! طبق نقشه ای که،اون فرمانده ارشد(بازنشسته یا فعال) ترکیه،چند ماه پیش نشون داد! و ادعای تاریخی مطرح کرد.ارمنستان بسیار بسیار کوچیک میشه! یعنی فکر کنم در حد چندتا شهر باقی می مونه(طبق ادعا ترکیه).مشخصه ترکیه در این چندصد ساله،خیلی تلاش کرده،ارمنی ها رو کوچ بده و مجبورش کن،به نقاط مختلف برن! ظاهرا این عادتشون هم هنوز ترک نکردن.
چیزهای مخفیانه بین ارمنستان و باکو رخ داده که ما از اون بی خبرم، همون گفته کارشناس معروف خودم(فکر کنم اقایی زارعی یا .. بود در رابطه با قرداد مخفی)،ظاهرا داره به واقعیت می پیونده،که گفته بود،ارمنستان اون راهگذر هم بهش بده! باکو دست بر نمیداره! و اون قسمت ها(قره باغ و ..) رو ضمینه خودش میکنه!
ارمنستان در موضع ضعف و ترس قرار گرفته و من فکر میکنم،اون لشکرها عظیم و پر حجم نیروهای از اعتلاف غربی ،عبری،لائیکی،سکولار، و باقی وحشی ها رو پشت باکو می ببینه!
ارمنستان بنظرم،الان ارزو داره،که دوستی مثل ایران میداشت! نه متحدیدن مثل غربی ها،که به ظاهر دوست هستن! اما به وقتش قربانیش میکن! و وادار به هزاران حرکت زشت میکن.
با این وضعیت ارمنستان داره به سمت نابودی حرکت میکنه! و جالبه اینجاست،مافیا(بخوانید منافقین و کفار) وطنی،بدجور دارن مخفیانه در این حرکت وحشیانه و زشت باکو،حمایت می کن! همین که نمیزارن،مردم ایران به این مسئله فکر کنن،خودش یک برد محسوب میشه.
اما متوجه نمیشن! خدا متوجه مکرها اون میشه؟! خدا که بیداره! اون میخوان چه کار کن!