دانش نظامی: موشک کروز ضد کشتی R-360 Neptune

آر-۳۶۰ نپتون یک موشک کروز ضد کشتی فروصوت است که توسط دفتر طراحی لوخ در اوکراین طراحی شده است. طراحی موشک نپتون بر اساس موشک کروز ضد کشتی خا-۳۵ شوروی است. موشک نپتون از نظر اندازه، برد و الکترونیک و برخی مشخصات دیگر نسبت به خا-۳۵ بهبود و ارتقاء یافته است.

موشک نپتون در سال ۲۰۱۵ در نمایشگاه دفاعی در کیف بطور رسمی رونمایی و در سال ۲۰۲۱ در ارتش اوکراین وارد خدمت شد. گفته می‌شود که اولین نسخه های پروازی این موشک در بهار سال ۲۰۱۶ ساخته شده است.

اولین تست این سیستم در ۲۲ مارس ۲۰۱۶ با حضور الکساندر تورچینوف، دبیر شورای امنیت ملی و دفاعی اوکراین انجام شد. در ۱۷ آگوست ۲۰۱۸، این موشک طی شلیک های آزمایشی در جنوب استان اودسا با موفقیت به هدفی در برد ۱۰۰ کیلومتری اصابت کرد.

اولین نمونه‌های پروازی موشک کروز نپتون در سه ماهه دوم سال ۲۰۱۶ ساخته شد. تولید سیستم های موشکی پیشرفته برای این موشک با همکاری دیگر تشکیلات دفاعی اوکراینی مانند Artem Luch GAhK، Kharkiev State Aviation Plant، Motor Sich، Lviv LORTA و … صورت گرفت.

یک موشک نپتون شامل موتور موشک به طول ۵.۰۵ متر با بال سخت متقاطع شکل است. موشک های نپتون برای قرار گرفتن در کانتینرهای حمل و نقل و پرتاب با ابعاد ۵.۳۰ در ۰.۶۰ در ۰.۶۰ متر طراحی شده اند. حداکثر برد این سیستم حدود ۲۸۰ کیلومتر است. موشک نپتون ۸۷۰ کیلوگرم وزن دارد که ۱۵۰ کیلوگرم آن وزن سرجنگی است. سرجنگی موشک نپتون از نوع شدیدالانفجار ترکش شونده (HE-FRAG) است.

در بحث پیشرانش، نپتون از یک بوستر سوخت جامد در مرحله اول استفاده می‌کند تا موشک را از داخل کنیستر خارج کرده و به سرعت و ارتفاع مناسب برساند؛ سپس موتور توربوفن آن فعال می‌شود. این موتور سرعت موشک را به حدود ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت می‌رساند که درست کمتر از سرعت صوت است. موتور این موشک از نوع توربوفن MS-400 ساخت شرکت Motor Sich اوکراین است. این موتور دارای نیرو رانش ۳۹۲۰ نیوتون و مصرف سوخت ویژه ۸۵۰ گرم به ازای یک کیلونیوتن تراست در هر ساعت است. طول موتور ۸۵۰ و قطر آن ۳۱۵ میلی‌متر است. همچنین وزن آن معادل ۸۵ کیلوگرم است.

موشک کروز ضد کشتی R-360 نپتون از سیستم ناوبری اینرسی با رادار فعال در مرحله پایانی پرواز خود استفاده می کند. این موشک در بیشتر مدت پرواز خود در ارتفاع ۳۰ متری از سطح دریا در ارتفاع پایین پرواز می کند تا از تشخیص رادار دور شود. با نزدیک شدن به پوشش راداری هدف خود، برای غلبه بر سیستم های دفاعی متخاصم ارتفاع خود را به ۳ تا ۱۰ متری از سطح دریا کاهش می‌دهد.

همانطور که گفته شد این موشک با سرعت فروصوت حرکت می کند. از این رو با توجه به سرعت فروصوتش، به راحتی توسط سیستمهای دفاعی پیشرفته و امروزی قابل رهگیری است.

یک واحد سامانه دفاع ساحلی نپتون در حالت استقرار عملیاتی شامل یک کامیون پرتابگر متحرک USPU-360، چهار موشک P-360 نپتون، یک خودرو بارگذاری و حامل موشک TZM-360 و یک خودرو کنترل و فرماندهی RCP-360 است. این سامانه برای بکارگیری تا عمق ۲۵ کیلومتری از ساحل طراحی شده و طول موشک به همراه بوستر، ۵۰۵ سانتی متر است. موشک نپتون برای قرارگیری در کنیسترهایی با ابعاد ۵۳۰ ۶۰x۶۰x سانتیمتر طراحی شده و وزن آن ۸۷۰ کیلوگرم است که ۱۵۰ کیلوگرم آن وزن سرجنگی می‌باشد.

مشخصات موشک R-360 Neptune:
برد: ۲۸۰ کیلومتر
ارتفاع پروازی: تا ۳۰ متر روی سطح آب (سینه مال)
وزن: ۸۷۰ کیلوگرم
طول: ۵/۰۵ متر
سرعت: ۹۰۰ کیلومتر بر ساعت