آیا وقوع جنگی جدید در منطقه محتمل است؟

در یک کلام بله.

البته این بدان معنا نیست که چنین جنگی حتما اتفاق خواهد افتاد، ولی به دلایل زیر زمینه‌های بروز چنین اتفاقی وجود دارد:

۱- حکام جدید عربستان سیاست‌های احتیاط آمیز حکام پیشین را کنار گذاشته و در صدد حل مسائل با سیاستهای تهاجمی هستند. حمله به یمن و تحریک نیروهای سیاسی لبنان به درگیری با حزب الله نمونه‌هایی از این سیاستها هستند.

۲- پس از شش سال جنگ در سوریه، کفه ترازوی جنگ به طرف متحدین ایران سنگینی کرده و ایران و حزب الله در سوریه حضور مستقیم نظامی پیدا کرده‌اند. به علاوه اخباری وجود دارد که در ازای کمک ایران و حزب الله به دولت سوریه، این دولت سلاح‌های قدرتمندتر و دوربردتری را در اختیار حزب الله گذاشته است. این امر اسرائیل را به وحشت انداخته و اسرائیل و عربستان را به سمت اتحاد با یکدیگر سوق داده است. در عراق نیز دولت و نیروهای بسیج مردمی مورد حمایت ایران داعش را شکست داده‌اند و در نتیجه نفوذ ایران در این کشور همسایه عربستان بیش از پیش شده است.

۳- در آمریکا دولتی جمهوری‌خواه بر سر کار آمده و جمهوری‌خواهان در مقایسه با دموکراتها به طور سنتی سیاستهای تندتری را دنبال می‌کنند. ترامپ به خاطر سخنانش در خلال کارزارهای انتخاباتی شخصا علاقه‌ای به شروع یک درگیری مستقیم توسط آمریکا در خاورمیانه ندارد، اما به خاطر قراردادهای کلان منعقده با عربستان و به منظور ایجاد وزنه تعادلی در مقابل ایران از آن کشور حمایتی تام و تمام می‌کند. یهودی بودن داماد و دختر ترامپ نیز عاملی است که در کنار لابی‌های پرنفوذ یهودی، آمریکا را به اسرائیل، این متحد جدید عربستان نزدیک‌تر از پیش می‌سازد. بنابراین در صورت بروز یک جنگ جدید توسط هر یک از این دو کشور، باز شدن پای آمریکا در آن کاملا محتمل است.

۴- اما در این سوی داستان، ایران نیز از نظر اقتصادی با مشکلاتی روبرو است که فشارها و تحریم‌های آمریکا آنها را تشدید کرده است. افزایش نفوذ در خاورمیانه و در دست گرفتن آبراهه‌ها و منابع مهم منطقه می‌تواند راه حلی برای ایران برای داشتن اهرم‌های بیشتر و وادار کردن آمریکا برای کنار آمدن با ایران و کاستن از فشارهای وارده محسوب شود.

مجموع عوامل بالا حالتی از یک جنگ سرد واقعی را در رابطه بین ایران و عربستان به وجود آورده است. آنچه تا کنون موجب خودداری طرفین از شروع یک جنگ تمام عیار شده توان بالای موشکی ایران و حزب الله است که اسرائیل و عربستان را با چشم‌انداز خسارات بسیار بالا به مناطق مسکونی، صنعتی و نفتی مواجه می‌سازد. در سوی دیگر نیز قدرتمندتر بودن برخی مؤلفه‌های نظامی طرف مقابل و همچنین پشتیبانی‌های آمریکا، ایران را از دست زدن به اقدامات شدید باز داشته است.

مع هذا همانند سال‌های پیش از جنگ جهانی اول، هر گونه حادثه‌ یا اشتباه تاکتیکی یا محاسباتی می‌تواند این صلح مسلح را به جنگی منطقه‌ای مبدل سازد.

پژوهش های راهبردی