مونته ملکونیان از شهیاد در تهران تا آقدام در قره باغ

در ۱۲ سالگی با سفر به ترکیه و مشاهده وضعیت ارامنه در زادگاه اجدادش(مرزوان) زندگیش دیگرگون شد. وی یک سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در تهران ساکن شد و به تدریس زبان انگلیسی مشغول شد. او که دارای اندیشه های سوسیالیستی بود به مبارزه با شاه پرداخت و پس از سقوط شاه به غرب کشور رفت و به همراه جدایی طلبان کرد، دست به محاربه بر ضد جمهوری اسلامی ایران زد. پس از در هم کوبیدن فتنه گروهک های کرد مجبور به عزیمت به لبنان شد. در لبنان در ترکیب نیروهای “ارتش سری آزاد سازی ارمنستان” (ASALA) به مبارزه با ارتش اسرائیل و شبه نظامیان راستگرای مسیحی موسوم به فالانژ ها پرداخت.

سپس به فرانسه رفت و در چندین عملیات تروریستی بر ضد منافع ترکیه از جمله ترور چند دیپلمات و انفجار دفتر هواپیمایی ترکیه در فرانسه مشارکت داشت. وی در فرانسه به زندان افتاد. پس از شروع جنگ قره باغ به عنوان رهبر ASALA وارد کارزار شد، همچنین از روابط گسترده خود با شبه نظامیان PKK که همفکران سوسیال_لنینیست او بودند، استفاده کرد و توانست صدها تروریست کرد را به صحنه نبرد قره باغ بکشاند.

ارمنستان به لحاظ بهره مندی از قوای با تجربه جنگ های چریکی و مخصوصا جنگ های کوهستان نسبت به نیروهای آذری دست برتر را داشت چرا که نیروهائی که ملکونیان با خود به قره باغ آورده بود، تجربه سالها مبارزه در کوهستانهای سوریه و ترکیه و عراق را داشتند و نیروهای ASALA هم، همزمان تجربه جنگ شهری و تجربه جنگ با ارتش اسرائیل را یدک می کشیدند.
ملکونیان عملا توانست، جبهه ارامنه را با یک پیاده نظام کارآزموده و خبره تجهیز کند.

وی در جنگ قره باغ، به کابوسی برای نیروهای آذری تبدیل شد، نیروهای تحت رهبری وی شهرها و روستا ها را یکی پس از دیگری اشغال می‌کردند، وی وقتی وارد مناقشه قره باغ شد که ارامنه در پی حفظ مواضع خود در قره باغ بودند اما وقتی در ۱۲ ژوئن ۱۹۹۳ به دست نیروهای آذری کشته شد که در جبهه آقدام، در خاک آذربایجان می جنگید. نیروهای او علاوه بر تسلط بر اکثر مناطق قره باغ کوهستانی، با اشغال شهر “لاچین” و در هم کوبیدن لشکر هفتم آذربایجان در “کلبجر”، اینک در “آقدام” می‌جنگیدند.

ملکونیان تنها ۳۵ سال داشت که در آقدام کشته شد اما علی رغم سن کم از منشا اثرترین فرماندهان ارمنی در جنگ بود. وی در ارمنستان شخصیتی به مانند چگورا دارد.
در مقابل اما در آذربایجان یکی از منفورترین چهره های جنگ قره باغ محسوب می شود چرا که پیشروی های او ممکن نبود مگر با کشتار و آواره کردن شیعیان.

مونته ملکونیان (AVO)؛ لبنان

ملکونیان در حال هدایت عملیات در قره باغ

نوبر اوزلایان از معروف ترین تروریستهای PKK که ملکونیان با خود به قره باغ آورده بود. وی در سال ۲۰۱۷ در “رقه” سوریه در حال مبارزه با داعش کشته شد.

محبوبیت مونته ملکونیان در بین جوانان ارمنی