دانش نظامی: خانواده تسلیحاتی سدید

اولین عضو از خانواده سدید در سال ۱۳۸۹ در نمایشگاه هوایی کیش به نمایش گذاشته شد. دو عضو اول خانواده یعنی سدید-۱ و سدید-۳۴۲ توسط سپاه مونتاژ می‌شدند و به‌دلیل یکسان بودن قطعات آن با موشک طوفان، قطعات از صنایع منتظر المهدی متعلق به وزارت دفاع که تولید کننده موشک طوفان (تاو ایرانی) است تحویل سپاه می‌شد. به‌نظر می‌رسد که تولید و به‌کارگیری خانواده سدید به قبل از رونمایی آنها در نمایشگاه دستاوردهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال ۱۳۹۳ بر می‌گردد. شاهد این امر نمایش گونه‌های مختلف برای اولین بار در این نمایشگاه می‌باشد. سابقه عملیاتی سدید در تمام گونه‌های خود در سوریه بسیار درخشان است.

در ادامه به بررسی گونه‌های مختلف بمب‌ها و موشک‌های سدید می‌پردازیم. گونه‌هایی که تاکنون به‌صورت رسمی از آنها رونمایی شده است به شرح ذیل است:

۱- موشک سدید-۱:
اولین عضو خانواده تسلیحاتی سدید، موشک سدید-۱ است. این موشک در نمایشگاه هوایی کیش در سال ۱۳۸۹ با نصب بر روی بالگرد شاهد ۲۸۵ مدل A و C رونمایی شد.

با دقت در موشک سدید-۱ می‌توان متوجه شد این موشک بسیار شبیه به موشک ضد زره طوفان است. اگر به نحوه قرار گرفتن بال‌ها و محل خروجی گازهای داغ موتور در موشک سدید و طوفان دقت کنید شاهد شباهت بسیار زیاد دو موشک خواهید شد.

موشک سدید-۱ همچون موشک طوفان دارای دو ردیف بالک جمع شونده است و اندازه و جهت جمع شدن بالک‌ها در هر دو موشک کاملا شبیه به یکدیگر است. در میانه موشک، دو خروجی گازهای داغ برای موتور اصلی موشک قرار دارد و در قسمت انتهای موشک نیز خروجی موتور اولیه که برای پرتاب موشک از درون تیوپ مورد استفاده قرار می‌گیرد قرار دارد که آن هم کاملا شبیه یکدیگر است. اما در انتهای موشک سدید-۱ بخش‌های مربوط به هدایت سیمی شامل دو عدد دوک سیم و لامپ زنون مربوط به موشک تاو حذف شده است که دلیل آن تفاوت در نحوه هدایت موشک است.

مشخصات موشک سدید-۱ تاکنون به‌صورت رسمی اعلام نشده است. اما با مقایسه و تطبیق آن با موشک ضد زره طوفان می‌توان به اطلاعات تقریبا دقیقی دست یافت.

موشک ضد زره طوفان در نمونه های اولیه قادر به نفوذ در ۵۵۰ میلیمتر زره در برد موثر ۳۵۰۰ متری است. با توجه به امکان شلیک با سرعت اولیه از پهپاد و امکان هواسُرش (گلاید) درصورت رهاسازی از ارتفاع ۵ کیلومتر احتمالاً بردی بیش از ۷ کیلومتر را بتوان برای این نوع از موشک در نظر گرفت. با توجه به پرتاب این موشک از آسمان که به این موشک امکان حمله از بالا را می‌دهد نفوذ ۵۵۰ میلیمتری آن برای هدف قرار دادن هر نوع زرهی کافی می‌باشد. گونه‌هایی از موشک طوفان با برد بیشتر و قدرت نفوذ تا ۹۰۰ میلیمتر نیز وجود دارد. به‌دلیل شباهت بسیار زیاده موشک سدید-۱ و موشک ضد زره طوفان باید وزن این دو موشک بسیار نزدیک به یکدیگر باشد. طوفان-۱ دارای وزن ۱۸.۵ کیلوگرم با سرجنگی ۳.۶ کیلوگرمی است و وزن موشک و تیوپ آن ۴۲ کیلوگرم اعلام شده است. با توجه به اعلام نشدن وزن موشک سدید-۱ این موشک را نیز می‌توان ۱۸.۵ کیلوگرم در نظر گرفت. به‌دلیل استفاده از تیوپ و موشک سدید-۱ بر روی پهپاد و بالگرد باید وزن ۴۲ کیلوگرم را برای مجموعه آن در نظر گرفت.

بهترین راه برای تشخیص ابعاد موشک سدید-۱ اعلام ابعاد موشک طوفان است. طول موشک طوفان ۱۱۶ سانتیمتر و قطر آن ۱۵ سانتیمتر است.

موشک سدید-۱ در نمونه‌های اولیه فاقد جستجوگر در دماغه خود بود اما در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۳ در جریان بازدید رهبر انقلاب از نمایشگاه دستاوردهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دو نوع موشک سدید-۱ با هدایت اپتیکی و فروسرخ دیده شد. این امکان جدید قابلیت شلیک کن و فراموش کن را می‌تواند برای بمب سدید-۱ به ارمغان بیاورد.

این موشک با نام‌های موشک سدید ۳۶۱ و فتح ۳۶۲ نیز در برخی رسانه ها معرفی شده است.

مشخصات احتمالی موشک سدید-۱:
قطر: ۱۵ سانتیمتر
طول: ۱۱۶ سانتیمتر
وزن موشک: ۱۸.۵ کیلوگرم
وزن سر جنگی: ۳.۶ کیلوگرم
نوع سرجنگی: خرج گود
وزن بسته بندی کامل موشک: ۴۲ کیلوگرم
برد: ۷ کیلومتر درصورت رهاسازی از ارتفاع ۵ کیلومتر

۲- بمب هواسُرش (گلایدر) سدید-۳۴۲:
بمب سدید ۳۴۲ دومین عضو خانواده تسلیحاتی سدید است که در سال ۱۳۹۳ و در جریان بازدید رهبر انقلاب از نمایشگاه دستاوردهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دیده شد. اما با توجه به نمایش بمب سدید ۳۴۵ در همان نمایشگاه احتمالا سابقه عملیاتی سدید ۳۴۲ به قبل از سال رونمایی آن بر می‌گردد.

در این بمب موتور حذف شده و بمب با استفاده از دو حلقه به آویزگاه پهپاد متصل می‌شود. تفاوت اصلی سدید ۳۴۲ با موشک سدید-۱ همین دو مورد است. بال‌های بمب با نمونه موشک آن تفاوتی نداشته و بالها درون بدنه جمع می‌شود. در بیشتر عکس‌های منتشر شده، بال‌ها با تسمه‌هایی بسته شده‌اند که این مورد امکان استفاده از این بمب در درون محفظه پهپادها را می‌دهد اما این احتمال نیاز وجود دارد که بال‌ها بدون تسمه هم قابل حمل درون محفظه داخلی پهپاد هستند.

بمب سدید ۳۴۲ در سه نوع هدایت تلویزیونی و فروسرخ و حرارتی تولید شده است.

به‌دلیل حذف موتور اصلی در این بمب می‌توان مقدار بیشتری مواد منفجره را بدون تغییر زیاد در وزن بمب به‌کار گرفت. می‌توان اینطور در نظر گرفت بمب سدید ۳۴۲ احتمالا هم وزن با موشک سدید-۱ خواهد بود. حذف موتور اصلی موشک باعث کاهش برد این بمب خواهد شد و می‌توان برد آن را حدود ۳ کیلومتر در صورت رهاسازی در ارتفاع ۵ کیلومتر پیش‌بینی کرد.

مشخصات احتمالی بمب هواسُرش (گلایدر) سدید ۳۴۲:
قطر: ۱۵ سانتیمتر
طول: ۱۱۶ سانتیمتر
وزن موشک: ۱۸.۵ کیلوگرم
وزن سر جنگی: ۷ کیلوگرم احتمالا دوبرابر موشک سدید-۱ (امکان کاهش وزن سرجنگی و افزایش برد وجود دارد)
نوع سرجنگی: خرج گود
وزن بسته بندی کامل موشک: ۴۲ کیلوگرم
برد: ۳ کیلومتر درصورت رهاسازی از ارتفاع ۵ کیلومتر

۳- بمب هواسُرش (گلایدر) سدید-۳۴۵:
تجربیات ایران در استفاده از موشک و بمب سدید در جنگ سوریه موجب تولید نمونه‌ای جدید از بمب های سدید شد. سدید ۳۴۵ نیز در نمایشگاه دستاوردهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال ۱۳۹۳ به نمایش درآمد. با توجه به همزمانی نمایش دو بمب سدید ۳۴۲ و ۳۴۵ و کاملتر بودن بمب سدید ۳۴۵، به‌نظر می‌رسد سابقه عملیاتی سدید ۳۴۲ به قبل از تاریخ رونمایی آن باز می‌گردد.

در بمب سدید ۳۴۵ بال‌های جلویی به بال‌هایی ثابت تبدیل شده‌اند و به شکلی طراحی شده است که بیشترین میزان نیروی برآ (lift) را برای بمب به ارمغان آورد. اما بال‌های عقب همچنان تاشو باقیمانده‌اند.

لازم به ذکر است تنها عضو خانواده تسلیحاتی سدید که مشخصات آن اعلام شده است، بمب هواسُرش (گلایدر) سدید ۳۴۵ می‌باشد.

با توجه به مشخصات اعلام شده از سدید ۳۴۵، این بمب برای حمله به تجمعات یا تجهیزات راداری و نفرات توپخانه دشمن بسیار مناسب است. این بمب دارای سه نوع هدایت است که یک نوع آن هدایت تلویزیونی است که دقت آن کمترین میزان بوده و خطای آن ۵ متر اعلام شده است. برای دریافت تصاویر با کیفیت تلویزیونی نیاز به هوای صاف بوده و این محدودیت بسیار بزرگی برای این بمب به‌حساب می‌آید.
اما نوع هدایت لیزری آن نیز وجود دارد که دایره خطای آن ۲.۵ متر اعلام شده است. هدایت لیزری نیز در شرایط آب و هوایی گرد و غبار و مه کارایی خود را از دست می‌دهد.
سومین نوع که هدایت مرسوم بر روی این بمب هدایت با جستجوگر IR می‌باشد که دقت ۲.۵ متری را به ارمغان آورده که عدد بسیار خوبی است. علاوه بر این، جستجوگر حرارتی قابلیت استفاده در تمام شرایط آب و هوایی را دارد.

حلقه مفقوده و اعلام نشده در این نمونه، وزن سرجنگی و برد بمب است. با توجه به افزایش ۴۷۰ میلیمتری طول سدید ۳۴۵ و افزایش وزن نزدیک به ۱۵ کیلویی بمب می‌توان حدود ۲۰ کیلوگرم مواد منفجره برای این بمب در نظر گرفت. باید توجه داشت در محاسبه بالا افزایش وزن بالها با حذف موتور و سوخت‌ مصرفی آن برابر در نظر گرفته شده است. البته نمونه ای با نام سدید ۳۶۲ هم در بعضی منابع عنوان شده است که باید با فتح ۳۶۲ که همان موشک سدید-۱ است یکی باشد.

در ادامه توسعه این بمب، بمب‌های سری قائم ایجاد شدند. بمبهای قائم به‌دلیل حذف بال‌های جمع شونده، از نامگذاری متفاوتی بهره‌مند شدند.

مشخصات بمب هواسُرش (گلایدر) سدید-۳۴۵:
وزن: ۳۴ کیلوگرم
طول: ۱۶۳۰ میلیمتر
قطر: ۱۵۲ میلیمتر
سرجنگی: ترکش شونده
مأموریت: انهدام اهداف مختلف متحرک و ثابت
مواد سرجنگی و مواد منفجره: سرجنگی H6 ترکش شونده
نوع فیوز: ضربه‌ای
شعاع کشنده: ۳۰ متر
نوع هواپیما: پهپاد
دقت ضربه (در فاصله مجاز رها شدن تا هدف):
– با استفاده از جستجوگر IR، دقت ضربه در شعاع هدف ۲.۵ در ۲.۵ متر است.
– با استفاده از جستجوگر لیزر، دقت ضربه ناشی از تابش لیزر ۲.۵ متر است
– با استفاده از جستجوگرهای قابل مشاهده در صورت عدم وجود خطا در پردازش تصویر، دقت ضربه شعاع ۵ متر است.

تصاویر بیشتر از موشک ها و بمب های سدید

بیشتر بخوانید:
پهپاد شناسایی رزمی شاهد ۱۲۹
پهپاد رزمی غزه
پهپاد شناسایی رزمی فطرس