سوء برداشت علی اف از حسن نیت ایران

آذربایجان همچنان به اجرای کریدور زنگه زور می‌اندیشد و از هیچ تلاشی برای آن کوتاهی نمی‌کند. این بار همایش “کریدور میانی؛ ژئوپلتیک، اقتصاد و امنیت” را در دانشگاه آدا باکو برگزار کرده است. بنابر گزارش وب سایت “تلگراف. آذ” الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان جمعه چهارم آذر (۲۵ نوامبر) در آغاز این نشست با تاکید بر ایجاد راهگذر زنگه زور برای اتصال مسیر کوتاه از ترکیه، نخجوان تا بندر باکو مدعی شده است: “ما با روسیه در مورد افتتاح کریدور زنگه زور گفتگو کرده ایم. ایران آن را مسدود نخواهد کرد و ارمنستان هیچ گاه توانایی ایجاد مانع را ندارد.”

وی همچنین در مورد رابطه خود با جمهوری اسلامی ایران گفته است: “من با خاتمی (سید محمد خاتمی)، احمدی نژاد (محمود احمدی نژاد) و روحانی (حسن روحانی) سه رئیس جمهور قبلی ایران هم‌دوره بوده ام. طی این مدت شاهد وضعیت کنونی نبودیم. ایران در عرض چند ماه دو مانور نظامی در مرزها انجام داده است. هیچ‌گاه این حد از نفرت و تهدید لفظی علیه آذربایجان بیان نشده است.”

علی اف درباره تجمع نیروهای ارتش این کشور و انجام مانور نظامی ترکیبی در مرز ایران مدعی شده است: “ما به هر اقدام علیه آذربایجان جواب داده ایم و پس از این هم جواب می دهیم. ما به‌خاطر نمایش شجاعت مجبور شدیم در مرزهای ایران تمرینات نظامی برگزار کنیم. ما برای پاسداری از بقای خود، آذربایجان و آذربایجانی ها از جمله آذربایجانی های ساکن ایران، و توسعه سکولار آذربایجان های جهانی هر کاری که لازم باشد انجام می دهیم. آنها بخشی از قومیت ما هستند.”

بنابر گزارش تحولات جهان اسلام به‌نظر می‌رسد سخنان الهام علی اف در واکنش به پیام علی اکبر ولایتی عضو شورای راهبردی روابط خارجی صورت گرفته است. علی اکبر ولایتی مشاور مقام معظم رهبری در امور بین الملل، چندی پیش در یادداشتی که در یکی از رسانه های ایرانی درباره مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان منتشر شده است تاکید کرده بود “در هفته‌های اخیر برخی از روی ناآگاهی و برخی از روی غرض‌ورزی شایع کردند که ایران می‌خواهد با جمهوری آذربایجان بجنگد. این ناجوانمردانه‌ترین تهمت به ایران است. ایران بنا ندارد که به هیچ کشور همسایه چه در قفقاز، چه نقاط دیگر به خصوص همسایگان خود کوچکترین تعرضی داشته باشد، به ویژه مردم هم‌جنس، هم‌نژاد، هم زبان، هم‌دین، هم‌مذهب، هم‌سنت و هم‌تاریخ ما یعنی مردم جمهوری آذربایجان نور چشم ما هستند.“

پیام علی اکبر ولایتی درحالتی به طرف آذربایجانی مخابره شده است که الهام علیف حُسن نیت و خویشتن داری موجود در این پیام را به منزله ضعف و عقب نشینی ایران تلقی کرده و از این رو بر ادامه سخنان و رفتارهای مخرب خود اصرار می‌ورزد.

همین راهکار علی اف در شبکه تلویزیونی دولتی «ای تی وی» (اجتماعی تی وی) به صورت یک گزارش نمود پیدا کرده است. این گزارش تصریح می کند که دولت جمهوری اسلامی ایران در حال فروپاشی است و به تبعات پس از این سقوط می پردازد و موضوع سرنوشت مناطق آذری نشین در آن پر رنگ شده است. این شبکه نقشه هایی هم به نمایش گذاشته است که همانند طرح کاندولیزا رایس وزیر خارجه اسبق ایالات متحده آمریکا، برای تقسیم کشورهای خاورمیانه است.

همچنین هیئتی با نام مجلس انتقالی آذربایجان جنوبی وارد باکو شده و با حضور در مزار حیدر علی اف، ظریفه حیدر اوا و سید جعفر پیشه وری نشستهایی برگزار کرده اند. این نشست ۳ روزه، چهارشنبه نهم آذر (۳۰ نوامبر) به پایان رسیده است.

با توجه به تحرکات صورت گرفته در جمهوری آذربایجان، به‌نظر می‌رسد الهام علی اف در چارچوب یک نقشه راه مشخص وظیفه خود را دنبال می کند و خواهان یک سهم تعریف شده از مناطق شمال و شمال غرب ایران است. با این وجود و با تمام مستندات و شواهدی که از رفتارهای خصمانه و هدفمند جمهوری آذربایجان وجود دارد، هنوز رویکرد رسمی و مناسبی از سوی جمهوری اسلامی ایران برای پاسخ به این فتنه دیده نمی‌شود.