چهارمین روز تجمع فعالان محیط زیست علی اف در قره باغ

انفجار مین در کلبجر
وزارت دفاع آذربایجان به مرگ یک افسر نظامی بنام «ظهراب همبت اف» و سه زخمی در انفجار مین کلبجر در روز چهارشنبه اعتراف کرده است. وزارت دفاع وی را شهید نامیده و خانواده وی می توانند از این امتیاز بهره‌مند شوند. هنوز وضعیت مرگ شش نظامی دیگر آذربایجانی که سرباز وظیفه بوده اند مبهم است و از کلمه شهید برای آنها استفاده نمی‌شود.

درگیری نظامی در مرز و قره باغ
وزارت دفاع آذربایجان روز پنجشنبه ۲۴ آذر مدعی شده است: “نیروهای مسلح ارمنستان از ساعت ۱۷:۵۰ دقیقه تا ۲۲:۴۵ روز چهارشنبه به مواضع آذربایجان در نزدیکی روستای زیلیک کلبجر و احمدلی رایون لاچین با انواع سلاح های سبک تیراندازی کرده اند. همچنین در ساعت ۸:۱۵ دقیقه روز پنجشنبه نیز گروهی از افراد مسلح ارمنی قره باغ کوهستانی مواضع آذربایجان را در رایون خوجاوند (مارتونی) با سلاح سبک هدف قرار داده اند و نیروهای آذربایجان متقابلا پاسخ داده اند.”
وزارت دفاع ارمنستان نیز اعلام کرده است: “نیروهای مسلح آذربایجان از ساعت ۰۱:۱۰ دقیقه بامداد روز پنجشنبه به مواضع ارمنستان در روستاهای نورابک و سراشن با سلاح های سبک تیراندازی کرده اند که طرف ارمنی هیچ تلفاتی نداشته است.”

وزارت دفاع آذربایجان در دومین اطلاعیه خود اعلام کرده است: “نیروهای ارمنستان در ساعت ۲۰ با سلاح سبک به سوی روستای احمدلی لاچن تیراندازی کرده اند. همچنین در ساعت ۲۰:۱۰ دقیقه افراد مسلح ارمنی قره باغ به سوی مواضع آذربایجان در آغدام با سلاح کالیبر سبک آتش گشوده اند.”

مقام های ارمنی هر مورد را تکذیب کرده اند.

فعالان محیط زیست علی اف: روسها جاده را بسته اند
معترضان پیش از این شعار جلوگیری از تخریب محیط زیست و غارت ثروت ملی آذربایجان سر می دادند و خواستار حضور سرتیپ آندری ولکوف فرمانده صلحبانان روسیه بودند. در چهارمین روز معترضان خواستار برچیدن بیانیه سه جانبه ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ مسکو، خروج نظامیان روس به عنوان نیروی پاسدار صلح، بازگشت حاکمیت منطقه تحت کنترل صلحبانان به آذربایجان و پاسخگویی روبن واردانیان وزیر مشاور و کشور دولت جدایی طلبان ارمنی قره باغ (دفاکتو) به خواسته هایشان هستند. واردانیان ارمنی تبار و فعال اقتصادی شهروند روسیه است که به تازگی وارد این منطقه شده است.

معترضان با شعار، مصرف نوشیدنی الکلی در سرمای هوا، ترانه خوانی و رقص، تعارف آب معدنی، چای و مشروب الکلی به روسها و صدای بلند سیستم های صوتی آنها را تحت فشار عصبی می گذارند.

آذربایجان تاکتیک خود را تغییر داده و روسها و سیاستمداران ارمنی قره باغ کوهستانی را مسئول این وضع معرفی می کند. یکی از لیدرهای این تجمع در مقابل نرده های آهنی نصب شده روسها به خبرنگار آذ تی وی گفته است: “ما جاده را نبسته ایم بلکه همانطور که می بینید روسها در جاده مانع نصب کرده اند و اجازه عبور نمی دهند.” لیدر دیگر هم می گوید: “اهالی ارمنی خانکندی (به ارمنی استپاناکرت) هم شهروند آذربایجان هستند و می توانند به این تجمع بپیوندند. روبن واردانیان به آنها اجازه این کار را نمی دهند.”

خبرنگار آذ تی وی با اشاره به تلفات انفجار مین در کلبجر مدعی شده است که ارمنی ها از این مسیر مین و تله انفجاری به داخل قره باغ کوهستانی منتقل می کنند. گفته های وی می تواند تایید تلویحی تلفات نظامیان آذربایجانی در عملیات نظامی برای تصرف معدن کاشن (دمیرلی) باشد.

پروپاگاندای رسانه ای هم در بیشتر شبکه های تلویزیونی دولتی و صفحات شبکه های اجتماعی پخش مستقیم را ادامه می دهد. مانیتور بزرگ شبکه تلویزیونی «ای تی وی» هم برای استفاده معترضان نصب شده است. نیروهای ویژه پلیس و ارتش آذربایجان با سلاح های سبک همچنان در نزدیکی معترضان و مشرف به روسها حضور دارند.

اوضاع در داخل قره باغ
آرائیک هاروتونیان رئیس جمهور دولت جدایی طلبان ارمنی قره باغ کوهستانی و رئیس جمهوری موسوم به آرتساخ(دفاکتو) در چهارمین روز ضمن اعلام حالت فوق العاده و حکومت نظامی، هرگونه تجمع را ممنوع کرده است. هاروتونیان، همچنین روبن واردانیان وزیر مشاور دولت را به عنوان وزیر کشور گماشته است.

نشست اضطراری این دولت با ریاست واردانیان برگزار شده و نظارت بر تامین مواد خوراکی از جمله آرد، دارو و سوخت بررسی شده است. مقرر شده تا نانوایی با سوخت جایگزین به‌جای گاز هم راه اندازی شود. مصرف برق به کمترین حد خود کاهش می یابد و بهای آن نیز باید به موقع پرداخت شود.

مدارس و مهد کودک های قره باغ کوهستانی تعطیل شده و ۲۲ هزار کودک و نوجوان باید در خانه بمانند. استفاده از بخاری برقی، مصرف الکتریسته شبکه برق را افزایش داده است.

واردانیان در مصاحبه با روزنامه کامرسانت روسیه خواستار راه اندازی یک کریدور هوایی برای قره باغ کوهستانی و بازگشایی فرودگاه استپاناکرت به عنوان یک اقدام فوری شده است.

آرتور توماسیان رئیس مجلس جدایی طلبان ارمنی می گوید که خط هوایی بهترین جایگزین مسیر بسته شده زمینی محسوب می شود. توماسیان همچنین از همه نمایندگان مجلس ارمنستان خواسته است تا به وظیفه خود در مقابل ارمنی های قره باغ کوهستانی عمل کنند.

دیوید بابائیان سرپرست وزارت خارجه دولت ارمنی قره باغ کوهستانی به دبیرکل سازمان ملل، سازمان امنیت و همکاری اروپا، وزیر امور خارجه لهستان و سفیران کشورهای روسیه، چین، ایران، فرانسه، مصر، اتیوپی، آلمان، یونان، استرالیا، انگلیس در ارمنستان نامه فرستاده و خواستار بازگشایی جاده و اتصال دوباره گاز شده است. بابائیان همچنین از روسیه خواسته است تا به عنوان ضامن آتش بس وظیفه خود را انجام دهد و از ارمنستان نیز خواسته تا کریدور هوایی باکو به نخجوان را ببندد.

رسانه های منطقه قره باغ کوهستانی مدعی شده اند که گروه تلویزیونی آذربایجان در پوشش گروه بوم شناسی به «صومعه ارمنی یقیشه» در منطقه بی طرف ایجاد شده منطقه مارتاکرت (به آذری رایون ترتر) رفته اند. خبرنگار «آذ تی وی» گزارشی از صومعه نزدیک سوگووشان (ماداگیز) تهیه کرده و آن را غیر ارمنی نامیده است.

در ارمنستان چه می گذرد؟
نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان در جلسه هیئت دولت گفته است: “وضعیت ایجاد شده توسط آذربایجان بحران انسانی است. از تمام سازمانهای بین المللی و کشورهایی که درباره انسداد کریدور لاچن واکنش نشان داده اند تشکر می کنم. سکوت کشورهای دوست در این مورد عجیب است.”
وی در یوئیتر شخصی خود نوشته است: “به‌خاطر بحران انسانی در ناگورنو قره باغ مدارس و مهدکودک ها تعطیل شده و ۲۲ هزار کودک در خانه مانده اند.”

آرام اول سراسقف کلیسای ارمنی خطاب به همه دولتها سازمانها، رهبران مذهبی، فعالان حقوق بشر و مهاجران ارمنی گفته است: “اوضاع مردم قره باغ وخیم است و از آنها خواسته تا بی تفاوت نباشند و آذربایجان را تحت فشار بگذارند.”

تجمعی در میدان جمهوری ایروان پایتخت ارمنستان برگزار شده است و طرفداران همه احزاب در آن مشارکت کرده اند. آنها از دولت پاشینیان خواسته اند تا به عنوان یکی از امضا کنندگان بیانیه سه جانبه مسکو به وظیفه خود در مقابل مردم قره باغ کوهستانی عمل کند. همچنین هزاران دانشجو در مقابل سفارت روسیه تحصن کرده اند و خواستار مداخله روسیه در این مورد شده اند. افراد متحصن گفته اند تا پایان تنش مقابل سفارت روسیه می مانند.

صدها نفر دیگر نیز در مقابل دفتر سازمان تجمع کرده اند و آرتاک بیگلریان وزیر خارجه سابق قره باغ و وزیر مشاور کنونی نیز در این مکان تحصن کرده و کنفرانس خبری برای تشریح اوضاع برپا کرده است.

پرتال رسمی وزارت دفاع ارمنستان اطلاعیه تجمعات روز پنجشنه را برای حمایت از ارامنه قره باغ کوهستانی در میدان جمهوری و مقابل سفارت روسیه و دفتر سازمان ملل منتشر کرده بود.

بنیاد تاتوئیان ارمنستان مدعی شده که آذربایجان برنامه قطع برق قره باغ را هم برنامه ریزی کرده است.

واکنش طرفهای خارجی
ماریا زاخاروا سخنگوی وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه در بیانیه ای با ابراز نگرانی از انسداد کریدرو لاچن گفته است: “دلیل تنش، اختلاف نظر طرفین بر سر بهره برداری از ذخایر سنگ است. وزارت دفاع روسیه و نیروهای پاسدار صلح برای کاهش تنش تلاش می کنند. ما منتظر بازگشایی کامل حمل و نقل هستیم. کریدور لاچن براساس بیانیه سه جانبه مورد قبول طرفین، ارتباط قره باغ کوهستانی را با ارمنستان برقرار می کند و طرفین در بیانیه به آن متعهد شده اند. ایجاد مشکل برای مردم غیرنظامی قابل قبول نیست و اتهامات علیه نیروهای صلحبان غیر قابل قبول و غیر سازنده است. آنها وظیفه خود را انجام می دهند و به عنوان ضامن ثبات فعالیت می کنند.”

پس از بیانیه وزارت امور خارجه روسیه، وزارت دفاع هم اعلام کرده طبق بولتن ها هیچ تخلفی از سوی نیروهای حافظ صلح انجام نشده و مشغول مذاکره با طرفین برای بازگشایی جاده است. طبق شنیده ها روسها در مذاکره با طرف آذربایجانی از آنها خواسته اند تا معترضان محیط زیستی علی اف چادرهای خود را از داخل جاده برچینند و جاده را بازگشایی کنند. نیروهای پاسدار صلح به طرف آذری تا روز جمعه ۲۵ آذر (۱۶ دسامبر) مهلت داده اند.

تعدادی از نمایندگان پارلمان اروپا نیز به چارلز میشل رئیس شورای اروپا و جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نامه نوشته و از آنها خواسته اند تا از اختیارات اتحادیه اروپا برای مردم بومی ارمنی قره باغ کوهستانی استفاده کنند و مانع سیاست ارعاب و تجاوز آذربایجان شوند.

وزارت امور خارجه فرانسه و یونان خواستار پایبندی طرف آذری به بیانیه سه جانبه و بازگشایی جاده و اتصال دوباره گاز شده اند.

رسانه های دولتی ترکیه نیز به پوشش خبری تجمع شوشا پرداخته و شبکه تلویزیونی تی آر تی آذربایجان (متعلق به ترکیه) خبرنگار خود را به قره باغ فرستاده است.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد درباره تنش ابراز نگرانی کرد و از همه طرفها خواسته تا ضمن کاهش تنش طبق توافقنامه های قبلی حرکت آزادانه در جاده لاچن به قره باغ کوهستانی را تضمین کنند.

بیشتر بخوانید: آخرین اخبار از تنش‌ها و تجمع فعالان محیط زیست آذربایجان در جاده قره باغ کوهستانی