یادداشت: گزینه های الجولانی پس از افزایش روابط سوریه و ترکیه چیست؟

در ارتباط با اقدامات ترکیه با هدف مهار اپوزیسیون سوریه، چه نظامی باشد که توسط ارتش ملی سوریه شناخته میشود و چه سیاسی باشد که توسط ائتلاف مخالفان و دولت داخلی موقت ارائه می‌شود؛ مشکل اصلی همچنان با تحریر الشام (جبهه النصره) و رهبر آن ابومحمد الجولانی پابرجاست.

تحلیلگران بر این باورند الجولانی که مدتی قبل مخالفت خود را با افزایش روابط ترکیه و سوریه اعلام کرده بود، از مسلحین جیش الوطنی درخواست کرد تا برای تشکیل یک گروه مشترک با هدف جلوگیری از نزدیکی روابط ترکیه و سوریه با هیئت تحریر الشام همکاری کنند.

بیشتر بخوانید: مخالفت سرکرده هیئت تحریر الشام با مذاکرات ترکیه و سوریه + ویدیو

گزینه‌های الجولانی محدود است که یکی از آنها، پذیرش واقعیت و تلاش برای کسب جایگاهی جدید در میدان سیاسی و نظامی جدیدی است که در سوریه در حال شکل گیری است. گزینه دیگر سرکرده تحریر الشام، عقب نشینی از ادلب به سمت مناطق حومه شمالی حلب است که طی ماه‌های اخیر حضور خود در این مناطق را افزایش داده است زیرا برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که الجولانی در حال آماده شدن برای یک نبرد نظامی جدید است. این موضوع شامل عقب نشینی از مناطقی در حومه ادلب و در خطوط تماس با مناطق تحت کنترل ارتش سوریه، در ازای پیشروی بیشتر در استان حلب خواهد بود.

بر اساس اعلام برخی منابع، در محافل مسلحین بحث‌های متعددی در مورد احتمال دخالت الجولانی و هیئت تحریر الشام در نبرد با شبه نظامیان کُرد در جریان است. جلوگیری از این موضوع، مستلزم تشکیل یک اتاق عملیات واحد است که در ابتدا همه گروه‌‎های مسلح را گرد هم می‌آورد. این همان چیزی است که الجولانی آن را قابل قبول می‌داند زیرا تداوم حضور او و هیئت تحریر الشام را تضمین می‌کند.

این منابع خاطرنشان کردند که افزایش نفوذ هیئت تحریر الشام در استان حلب، با توجه به گسترش فعالیت‌های ایالات متحده و تغذیه نیروهای SDF با سلاح‌های ضد تانک و ضد هوایی، راه را برای چندین سناریو در شمال شرق سوریه باز می‌کند. این سناریوها با توجه به وجود کانال‌های ارتباطی واقعی بین او و واشنگتن که به وضوح در جریان ترور دو سرکرده داعش در مناطق تحت تسلط هیئت تحریر الشام توسط آمریکا آشکار شد، احتمال انتقال الجولانی به پایگاه‌های آمریکایی را افزایش می‌دهد. همچنین وی طی سه سال گذشته اقدامات گسترده‌ای برای حذف حضور القاعده از مناطق تحت کنترل خود انجام داده است.

علاوه بر این موضوع، پرونده ادلب از جمله پرونده هایی است که با توجه به اولویتی که برای دمشق، مسکو و حتی آنکارا دارد که به دنبال سرمایه گذاری اقتصادی با فعال کردن خطوط صادرات مختل شده خود می‌باشند، نمی‌توان آن را نادیده گرفت یا به تعویق انداخت. تمام این موارد، مستلزم ایمن سازی جاده‌های اصلی از جمله بزرگراه M4 می‌باشد که بخشی از آن در خطوط تماس با محل استقرار نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF)، قسمتی دیگری از آن که از حلب تا لاذقیه امتداد دارد، تحت کنترل دولت سوریه و بخش کوچکی توسط پست‌های نظامی ترکیه و مقرهای هیئت تحریر الشام محاصره شده است.

طی هفته گذشته این مناطق شاهد تحرکات جدی ارتش ترکیه برای هموار کردن مسیر برای بازگشایی قسمتی از این بزرگراه، از طریق عملیات پاکسازی مستمر و همچنین رایزنی برای انتقال سه مقر نظامی هیئت تحریر الشام به منطقه‌ای دیگر بوده است اما این اقدامات به تنهایی کافی نخواهد بود.

علیرغم وعده‌های قبلی سرکرده هیئت تحریر الشام مبنی بر پایبندی به مذاکرات آستانه و جلوگیری از هر گونه حمله به بزرگراه M4، آنکارا بیم آن دارد که که گروه‌های مسلحین در پاسخ به برخی اقدامات، حملات تلافی جویانه‌ای را به بزرگراه M4 انجام دهند. افسران ارتش و سازمان اطلاعات ترکیه طی روزهای گذشته، سه جلسه با هیئت تحریرالشام برگزار کردند و افزودند که الجولانی بر تعهد خود مبنی بر عدم حمله به بزرگراه M4 و عدم هدف قرار دادن پست‌های نظامی ترکیه تاکید کرده است.

بیشتر بخوانید: ملاقات عوامل اطلاعاتی ترکیه با هیئت تحریر الشام

شایان ذکر است که جاده بین المللی حلب – لاذقیه یا بزرگراه M4، یک جاده بین المللی است که شهرهای حلب و لاذقیه در سوریه را تا منطقه مرزی الیعروبیه در مرز عراق به هم متصل می‌کند. این مسیر به موازات مرز ترکیه است و در ادلب با جاده بین المللی حلب – حماه (M5) که ۶۰ کیلومتر آن مشترک است، تلاقی می‌کند.