تظاهرات در تل آویو؛ نتانیاهو تندروتر از همیشه!

تظاهرات ۲۱ ژانویه در شهرهای قدس، تلاویو و حیفاء بر ضد سیاست­های نخست وزیر جدید، واکنش­های متعددی در داخل و خارج از فلسطین اشغالی به همراه داشت. به نقل از نشریه عبری زبان هاآرتص، بیش از ۲۵۰۰ نفر در شهر حیفاء و بیش از ۱۰۰ هزار نفر در تقاطع خیابان کاپلان تلاویو بر ضد نتانیاهو تجمع و تظاهرات اعتراضی برگزار کردند.

نتانیاهو که با ائتلاف قدرتمندی از راست‌­های افراطی و کاهانیست‌­ها انتخابات کنست را به نفع جناح خود تمام کرده است، مهمترین وزارت­خانه‌­ها یعنی وزارت امنیت داخلی، وزارت امور مالی و وزارت کشور را در اختیار چهره­‌های تندرو و افراطی یعنی ایتمار بن­گویر، بزالل اسموتریچ و خاخام آریه درعی قرار داده بود. همین اقدام باعث شد تا جناح مخالف و اپوزوسیون یعنی چپ­‌ها موج انتقادات را روانه نتانیاهو و کابینه‌­اش روانه سازند. به همین سبب چهره­‌های مخالف وی مردم را به شرکت در این تظاهرات ترغیب کرده و خودشان نیز در آن حضور یافتند.

رئیس سابق ستاد مشترک ارتش اسرائیل یعنی “آویو کوخاوی” و وزیر سابق امور خارجه “یائیر لاپید” اعلام کرده بودند که شنبه شب در ضد اقدامات نتانیاهو در خصوص سیاست­های نظام قضایی شرکت خواهند داشت. یائیر لاپید در روز چهارشنبه هفته قبل از تظاهرات اعلام کرده بود که هدف از این تظاهرات پایان رفتارهای جنون آمیز نتانیاهو و کابینه­‌اش خواهد بود. وی همچنین اعلام کرده بود که با حضور در این تظاهرات از کشور عزیز خود در برابر نابودی دموکراسی حمایت خواهیم کرد.

اگرچه عمده اظهار نظرهای جناح مخالف و چپ‌­ها بر ضد نتانیاهو حالت رقابتی و سیاسی دارد اما این نکته را نباید فراموش کرد که با تحولات جدید در فلسطین اشغالی و کرانه باختری، چپ­‌ها سیاست­های محتاطانه‌­ای در قبال فلسطینی‌­ها اتخاذ می­‌کنند.

نتانیاهو در بدو تشکیل دولت از طرح الحاق یهوده و سامره به اسرائیل -که مناطق کرانه باختری را شامل می‌شود- یک طرفه و با رویکردی افراط‌­گرایانه درصدد بود تا نشان دهد دولت وی آمده است کار را برای اعراب کرانه باختری تمام کند و پشتیبانی یهودیان مذهبی، حریدی­‌ها و کاهانیست‌­ها را برای همیشه برای خود تصاحب نماید.

بدیهی است تشکیل این کابینه افراطی هدفی جز افزایش نژاد پرستی ندارد؛ دولتی که یهودیت فوق ارتدکس را بر حقوق بشر مقدم می­‌دارد و با اعراب حتی شهروندان عرب اسرائیلی، به عنوان دشمن رفتار می­‌کند. آنها ایده‌­های دموکراتیک و لیبرال را نقش­ه‌ای خارجی تلقی می­‌کنند که به دنبال تضعیف هویت یهودی است بنابراین چپ­‌ها حق دارند که رهبری این تظاهرات‌­­ها را برعهده بگیرند و مردم را برای مشاکت در آنها ترغیب نمایند.

از مهمترین مصادیق سیاست­های افراط‌­گرایانه دولت نتانیاهو می‌­توان به اقدامات شخص ایتمار بن گویر، وزیر امنیت داخلی اشاره کرد. وی که سرشناس ترین چهره حزب راست­گرای “قدرت یهودی” به حساب می‌­آید با حضور متعدد در محله شیخ جراح در قدس اشغالی و تجاوز به حریم مسجدالاقصی و اظهارات عجیب و غریب درباره اخراج اعراب از فلسطین، به تنهایی توانست موضع‌­گیری های شدیدی را علیه نتانیاهو و دولت جدید اسرائیل به ارمغان آورد. رفتارهای خارج از اصول و قواعد قانونی اسرائیل و برانگیختن خشم اعراب که مستعد شروع یک انتفاضه جدید هستند باعث شده است تا خود اسرائیلی‌­ها علیه دولت واکنش نشان دهند. به همین سبب است که معترضان خیابان‌های مرکزی تلاویو، پرچم‌های اسرائیل و بنرهایی را برافراشتند که روی آن نوشته شده بود “فرزندان ما در دیکتاتوری زندگی نمی‌کنند” و “اسرائیل، ما مشکل داریم!”. آنها همچنین پلاکاردهایی از کاریکاتور بن گویر بالا برده بودند.

پرونده اتهامات مالی نتانیاهو همچنان در حال جریان است و با وجود اعتراضات، وی اعلام کرده است که بازنگری‌­های قضایی را ادامه خواهد داد. این درحالی است که معترضان بازنگری­‌های وی را به معنای اصلاح قانون اساسی به نحوی که نتانیاهو دادگاه‌­ها را دور می­زند، تلقی کرده‌­اند. مشکلات قضایی که معترضان آنها را مایه شرمساری می­‌دانند، دامن اعضای کابینه نتانیاهو را نیز گرفته است. یک روز پس از این اعتراضات و پس از حکم دادگاه عالی اسرائیل در این زمینه که خاخام آریه درعی به دلیل تکرار تخلفات مالی شایسته پست وزارت نیست، بنیامین نتانیاهو در نشست دولت خود حکم اخراج خاخام دِرعی را به دست او داد. نتانیاهو تنها سه هفته است که به قدرت بازگشته و این اتفاق ضربه جدی حیثیتی به او محسوب می‌شود. خاخام آریه درعی، رئیس حزب مذهبی یهودیان فوق ارتدکس «شاس» و ارشدترین وزیر و متحد ائتلاف نتانیاهو، دو پست وزارت کشور و بهداشت و درمان را در دست داشت و قرار بود در چرخش پست‌ها، در نیمه عمر دولت، وزارت دارایی را هم در دست بگیرد.

بسیاری از کارشناسان این حوزه بیان کرده‌­اند که ادامه این روند، موجب افزایش اعتراضات در اسرائیل خواهد بود و این رویداد اسرائیل و دولت نتانیاهو را با یک چالش اجتماعی سیاسی جدی رو به رو خواهد کرد. از یک سو معترضان و جناح چپ و از سوی دیگر اعراب کرانه باختری که تحت تاثیر رفتارهای نژادپرستانه ترغیب شده­‌اند تا واکنش مناسبی از خود بروز دهند.