آلپ ارسلان کویتول، دانای در بند / قسمت اول

در پی بازداشت ناعادلانه “آلپ ارسلان کویتول” روحانی برجسته ترکیه و رهبر بنیاد “فرقان”، پایگاه خبری تحولات جهان اسلام، اقدام به انتشار مطالبی مختصر در راستای شناساندن این روحانی به جامعه ایران کرده است. بازخورد مطلوب اخبار مربوط به این روحانی ما را بر آن داشت تا سلسله مطالبی را پیرامون شخصیت و مواضع این روحانی ارائه دهیم.

حضور ۱۴ ساله حزب عدالت و توسعه در مسند قدرت در ترکیه به همراه تمام تاثیرات سیاسی ای که در تاریخ ترکیه داشته است بی شک فصلی نو در تاریخ اسلامگرایی و جریانات اسلامی در خاورمیانه نیز است.
بر روی کار آمدن اردوغان بی شک موجب مسرت نخبگان اسلامی ای شد که خود را نمایندگان اکثریت قاهر ملت ترکیه میدانستند و از این که توانسته بودند پس از چندین دهه شاهد حضور یک دست افرادی در قدرت سیاسی کشور باشند که همصدای آنها هستند نمی توانستند خوشحال نباشند.

گذر زمان جریان اسلامگرایی و همچنین جریان راست سیاسی را در ترکیه با یک پرسش مواجه کرد و آن هم این که “با AKP تا کجا باید همراه بود؟”

پاسخ عمومی خصوصا در میان جماعت های دینی و طریقت های صوفی و فکری همراهی تمام عیار با حزب حاکم بود که اکنون نقش برادر بزرگتر را بر عهده داشتند. حجم ثروت، اعتبار و قدرت نفوذی که این طریقت ها از همراهی با برادران بزرگتر به دست آوردند قابل توجه بود.
در این میان برخی از بزرگان اندیشه اسلامی همچون عبدالرحمان دلپاک، خیرالدین کارامان به صورت تمام عیار همراه حزب شدند بعضی دیگر همچون علی بولاچ به همراهی با جریانهای موازی حزب همچون جریان گولن پرداختند و برخی همچون آتاسوی مفتی اوغلو به امتناع از همکاری با حاکمیت و البته عدم مخالفت متعین روی آوردند. اما آنچه که کاملا مشخص بود عدم رادیکال بودن فضای فکری اسلامی و راست در ترکیه در مورد حاکمیت AKP بود.

اما اکنون با گذر زمان و ریشه دار تر شدن حزب عدالت و توسعه در زیر ساخت های قدرت ترکیه، نیاز بیش از پیش حاکمیت به پشتوانه های فکری و همچنین رادیکالتر و سرنوشت سازتر شدن تصمیمات حزب در عرصه ملی و جهان اسلام فضا به سمت بن بست و شاید رادیکالیزه شدن در حال حرکت است.

این بن بست در جناح راست – خصوصا راست مرکز- را میتوان در زلزله کمر شکنی که بر MHP وارد شد و نهایتا با تجزیه آن به پایان رسید نشان داد.

همچنین فاجعه جریان گولن نیز از مهمترین نمونه های بن بست و کج بنیانی در جریان راست بود. (اثر ۶۰۰ صفحه ای طارق چلنگ با عنوان Türk Sağının Düşünce Atlası که در ماه جاری میلادی منتشر شد اختصاص به تبیین و ریشه شناسی این بن بست فکری در جریان راست ترک دارد.)

نمونه‌های رادیکالیزه شدن فضا را نیز میتوان از بیانات فتوا گونه کارامان در دوره رفراندوم، مقالات خلافت محورانه دلپاک، و یا باز شدن فضا برای افرادی هچون قدیر مصیراوغلو و جماعت اسماعیل آغا و افرادی همچون جبه‌لی احمد دید.

از سوی دیگر حزب و جریان های همراه آن از ابتدا نشان دادند که روی خوشی با کسانی که حتی همراهی نکنند نخواهند داشت و این مساله نمود خود را در حملات به آتاسوی مفتی اوغلو در مورد مساله سوریه و انتقاد ملایم او نشان داد.

اما در ماه های اخیر ترکیه شاهد ظهور یک جریان تمام عیار اسلامی با نام جریان فرقان است که به دلیل مخالفت خود با حزب عدالت و توسعه شاهد سخت ترین برخوردها و فشارها از سوی حاکمیت است.

جریان فرقان که فعالیت خود را از ۱۹۹۴ آغاز کرده است در چند سال اخیر با سخنرانی های گیرا و گاه تندروانه رهبر فکری خود با نام آلپ ارسلان کویتول توانست نگاه جامعه متدینین و همچنین رسانه های منتقد دولت را به خود جلب کند.

کویتول که فارغ التحصیل مهندسی در ترکیه و فقه دانشگاه الازهر است در سالهای اخیر به انتقاد شدید از سیاست های دولت در عرصه جهان اسلام و عرصه ملی ترکیه می پردازد. او با اشاره تلویحی به اینکه اردوغان یک پروژه غربی است معتقد است که تنشهای اخیر میان ترکیه و جهان غرب سر آغاز فرآیند گرفتن مدالهایی است که غرب به اردوغان داده است و اکنون در حال بازپس گیری از او است.

چنین اظهارات کویتول و همچنین اعلام رای منفی به رفراندوم نتیجه خود را با درگیری پلیس آدانا – شهر مرکزی فعالیت جریان- در مراسم ولادت پیامبر اکرم(ص) نشان داد که پلیس ضد شورش با حمله به اعضای جریان فرقان با گاز اشک آور وارد درگیری با آنها شد.(Adana Haberleri: Furkan Vakfı üyelerine polis müdahalesi)
اکنون [زمان نگارش مقاله مرداد ماه ۱۳۹۶] نیز استانداری آدانا هرگونه تجمع در حمایت از مسجد الاقصی از سوی این گروه را ممنوع کرده است.(Valilik’ten İsrail protestolarına yasak)

میتوان ادعاکرد که ظهور فرقان آن هم در شهری غیر از استانبول و نوع مواجهه دولت با در نظر داشتن تحولات علمای همراه دولت نشان دهنده تحولات غیرقابل چشم پوشی در جریان اسلامی ترکیه است که پدیده های نویی را رقم خواهد زد.

متن قسمت اول از : مسعود صدر|کانال مطالعات ترکیه و قفقاز

 

یادداشت بالا را می پسندید؟ هم اکنون از ما حمایت کنید!

 

[maxbutton id=”1″ ] [maxbutton id=”2″ ] [maxbutton id=”3″ ] [maxbutton id=”4″ ] [maxbutton id=”5″ ]