پهپادهای تبلیغاتی؛ از داعش تا القاعده یمن
نداشتن نیروی هوایی یکی از مهمترین نقاط ضعف گروه‌های مسلح سلفی جهادی است، مسئله‌ای که همواره این گروه‌ها را با ناتوانی مضاعف مواجه می‌سازد. اما برخی گروه‌های تروریست مانند داعش و القاعده در برخی مقاطع تلاش کردند تا با استفاده از پهپادهای ساده کمی از این کاستی را بپوشانند. در این یادداشت بر آنیم تا از این مسئله سخن بگوییم.
در روزهای اخیر شاهد تحولی چشم‌گیر در نحوه عملیات‌های القاعده یمن هستیم. این گروه در روزهای اخیر علاوه بر استفاده از بمب‌های جاده‌ای، عملیات تک‌تیراندازی و در برخی مواقع یورش‌های مستقیم از گونه‌ای عملیات پهپادی نیز استفاده می‌کند که ما را به یاد روزهای آغاز مقاومت داعش در رقه و موصل و مشخصا دی ماه سال ۱۳۹۵ (دسامبر ۲۰۱۶ میلادی) می‌اندازد.
در اواخر اردیبهشت ماه بود که القاعده یمن از حملات پهپادی خود علیه نیروهای تحت حمایت امارات خبر داد. در این بین پهپاد انصارالشریعه در روز سه شنبه ۲۶ اردیبهشت ماه با چند قبضه خمپاره نیروهای دفاع شبوه (تابع امارات) را در منطقه المصینعه در استان شبوه مورد هدف قرار داد. همچنین القاعده یمن در روز شنبه ۳۰ اردیبهشت ماه نیروهای دفاع شبوه را در المصینعه در استان شبوه با چند خمپاره از پهپاد مورد هدف قرار داد که این حمله موجب زخمی شدن سعید الخبله فرمانده یگان و از کار افتادن خودروی نیروهای دفاع شبوه شد. پهپادهای القاعده یمن در روز سه شنبه ۲ خرداد ماه نیز احمد محسن السلیمانی، فرمانده لشکر اول نیروهای دفاع شبوه را دو بار مورد هدف قرار داده و او را در منطقه المصینعه زخمی کردند. عناصر القاعده یمن در ۲۲ خرداد ماه نیز یک عملیات پهپادی دیگر علیه نیروهای دفاع شبوه در منطقه المخطط در حومه‌ی المصینعه انجام دادند. پهپادهای القاعده یمن در روز سه شنبه ۲۳ خرداد ماه نیز ایست بازرسی القناعه در المصینعه را مورد حمله بمب های دست‌ساز پهپادی قرار داده و چهار تن را زخمی کردند.
بیشتر بخوانید:
درگیری مسلحین حزب اصلاح و شورای انتقالی جنوب در المصینعه
پهپادهای آمریکایی وارد درگیری القاعده و جنوبی ها در استان شبوه شدند
حمله پهپاد ناشناس به مواضع القاعده در مدیریت الصعید
همان طور که گفته شد تصاویر هوایی این عملیات‌ها چه بسا پژوهشگران این حوزه را به یاد پهپادهای داعش در سال ۲۰۱۶ بیندازد. در آن دوره داعش با شگردهای رسانه‌ای خود توانست بهترین بهره برداری را از این نوع پهپادها بکند. نخستین بار در فیلم “فرسان الدواوین” از ولایت نینوا بود که استفاده از این نوع پهپادها به نمایش درآمد و بعد به جز موصل، در رقه نیز از این پهپادها استفاده شد. گلوله‌ها و بمب های استفاده شده در این پهپادها به گفته برخی رسانه‌ها دست ساز بودند و کاملا مشخص است که قدرت تخریبی بالایی نداشتند. از همین رو داعش آن طور که در فیلم‌ها دیده می‌شود، به طور ترکیبی با اتومبیل انتحاری که از روی زمین عمل می‌کند، از گلوله‌های پهپادی استفاده می‌کرد. استفاده از این پهپادها برای داعش بیشتر جنبه عملیات روانی داشت و شاید مهمترین نتیجه‌ای که داعش از آنها گرفت انهدام حجم عظیم مهماتی بود که در ورزشگاهی در رقه انبار شده بود و تصاویر آن بسیار مشهور شد. از طرفی دیگر تصاویر فرار سربازان عراقی به هنگام مواجهه با حملات این پهپادها می‌توانست خوراک رسانه‌ای خوبی برای داعش باشد. داعش یک سرود اختصاصی «اوری اللظی بالحدید» نیز برای این پهپادها تولید کرده بود. نکته دیگر این بود که این پهپادها ذهن نیروهای عراقی را به شدت درگیر کرده بود و گزارش‌های رسانه‌ای متعددی در آن ایام تولید شد که نیروهای عراقی در آن ترس خود از رسیدن یکباره این پهپادها را پنهان نمی‌کردند.
اما مسئله این است که آیا القاعده یمن نیز می‌تواند آن کارکرد روانی پهپادهای داعش را برای پهپادهای خود استفاده کند یا اینکه به تخریب نه چندان قدرتمند این پهپادها بسنده خواهد کرد؟
در هر صورت به نظر می‌رسد القاعده نیز تلاش می‌کند از مزایای رسانه‌ای این پهپادها نیز بهره ببرد و برای همین تصاویر هوایی این حملات را منتشر می‌کند و مشخصا نتایج این حملات را در زخمی شدن سعید الخبله فرمانده یکی از یگان‌های دفاع شبوه و همچنین زخمی شدن احمد محسن السلیمانی، فرمانده لشکر اول نیروهای دفاع شبوه را در یکی دو هفته اخیر ذکر می‌کند تا از این رهگذر در دل جبهه مقابل خود در پایگاه‌ها و مقراهای خود ایجاد رعب کند، اما انتظار می‌رفت مؤسسه الملاحم (بازوی رسانه‌ای القاعده در یمن) از فیلم این پهپادها در فیلم اخیر خود که در آن به فعالیت‌های نیروهای تحت حمایت امارات در جنوب یمن می‌پردازد استفاده کند، که البته استفاده نکرد.
دیدگاه