نگاهی به بازتاب سخنان امیرعبداللهیان در رسانه‌های جمهوری آذربایجان

بازتاب سخنان امیرعبداللهیان در برخی رسانه‌های جمهوری آذربایجان

حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شامگاه روز سه شنبه ۱۳ تیر در صدر هیئتی وارد باکو شد تا در نشست وزیران امور خارجه اعضای جنبش عدم تعهد شرکت کند. وی روز چهارشنبه ۱۴ تیر پس از نشست افتتاحیه با الهام علیف رئیس جمهوری آذربایجان دیدار کرد. این دیدار با حضور هیئت ایرانی، سید عباس موسوی سفیر جمهوری اسلامی و جیحون بایرام اف وزیر خارجه جمهوری آذربایجان برگزار شد.

مصاحبه حسین امیرعبداللهیان

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران مصاحبه ای با رسانه های جمهوری آذربایجان انجام داده است که مترجم ایرانی گفته های وی را به خوبی ترجمه کرده است.

حسین امیرعبداللهیان درباره دیدار خود با رئیس حکومت آذربایجان گفت: “امروز دیداری با آقای الهام علیف داشتم که با حضور جیحون بایرام اف وزیر امور خارجه، هیئت رسمی و دیگر مقام‌های جمهوری آذربایجان انجام شد. ما امنیت جمهوری آذربایجان و منطقه را امنیت ایران می‌دانیم.”

مقام ایرانی در پاسخ به سوالی درباره حمله «یاسین حسین زاده» به سفارت آذربایجان در تهران تصریح کرد: “حادثه سفارت جمهوری آذربایجان که در تهران رخ داده ما را متعجب و متاثر کرده است. با جناب آقای رئیس جمهور الهام علیف گفتگو کردم. همان طوری که سخنگوی قوه قضائیه ایران اعلام کرده پرونده رسیدگی به اقدام مسلحانه ضارب در سفارت جمهوری آذربایجان مراحل تحقیقات خود را کامل کرده است و با مقامات کشور دوست و برادر آذربایجان اتفاق نظر داریم که مراحل تحقیقاتی این پرونده در طرف آذربایجان با سرعت تکمیل شود. رای شدید و اشد مجازات در انتظار ضارب و هر طرفی است که در این اقدام جنایتکارانه نقش داشته است. تصمیمات قوی در حوزه پلیس دیپلماتیک اتخاذ شده و با مسببین که به هر نحو قصوری در این حادثه داشتند برخورد جدی صورت گرفته است.”

امیرعبداللهیان در پاسخ به پرسش دیگری درباره کریدور ریلی ارتباطی خاک اصلی آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان نیز گفت: “ما با آقای رئیس جمهور و مقام‌های جمهوری آذربایجان اتفاق نظر داریم که مسیر تاریخی و کریدوری که از جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد به سرعت فعال شود. کریدور ارس مورد توافق ماست که به دستور رئیس جمهور کشورم عملیات اجرایی آن بزودی شروع خواهد شد و امیدوارم که حداکثر ظرف یک سال بهره برداری آن انجام شود. این کریدور نقش اصلی را برای اتصال ریلی آذربایجان به نخجوان بر عهده دارد.”

وی همچنین درباره دیدگاه جمهوری اسلامی ایران نسبت به کریدور زنگه زور نیز تاکید کرد: “ما در خصوص رفع انسداد مسیرهای مواصلاتی در منطقه با آقای رئیس جمهور الهام علیف گفتگو داشتیم و آقای الهام علیف تاکید کردند این موضوع که رفع انسداد مسیر مواصلاتی، منجر به بسته شدن مسیرهای مواصلاتی تاریخی بین ایران و ارمنستان میشود، تحلیل و ارزیابی نادرستی است. ایشان تاکید کردند که جمهوری آذربایجان به دنبال بستن مسیرهای تاریخی مواصلاتی جمهوری اسلامی ایران نبوده و هرگز نخواهد بود.“

وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران با اشاره به رابطه فرهنگی دو کشور گفت: “مردم آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران بیشترین اشتراکات را در بین همسایگان دارا هستند و در نظر داریم بدون سوتفاهم ها رفت و آمد مردم دو کشور و همکاری های همه جانبه بدون هیچ گونه محدودیتی بین دو کشور در بهترین وضعیت قرار بگیرد.”

حسین امیرعبداللهیان در پاسخ به سیاست ایران درباره بحران‌های منطقه قفقاز تصریح کرد: “معتقد هستیم اختلافات در منطقه قفقاز جنوبی صرفا از طریق مسالمت آمیز قابل حل و فصل است. برای دولت و مردم آذربایجان بهترین ها را آرزو داریم.”

روایت رسانه های ایرانی

برخی رسانه های ایرانی در مورد این رویداد نوشتند که الهام علیف به وزیر خارجه ایران اطمینان داده است که از خاک جمهوری آذربایجان اقدامی علیه جمهوری اسلامی ایران انجام نمی‌شود. این عبارت در حالی از سوی رسانه های داخلی منتشر شده است که الهام علیف و هیچ یک از مقامات رسمی این کشور، چنین سخنی در خلال ملاقات با امیرعبداللهیان به میان نیاورده اند و خود امیرعبداللهیان نیز چنین چیزی نگفته است. همچنین تیترهای رسانه‌های ایران بیشتر به موضوع حضور اسرائیل در جمهوری آذربایجان و همچنین ترکیه به عنوان عضو ناتو در خاک این کشور پرداخته است.

بیشتر بخوانید: نشست وزیران امور خارجه اعضای جنبش عدم تعهد در باکو در سایه تنش‌های قفقاز

روایت رسانه های دولت باکو

– روایت آذ.تی.وی به عنوان یک تلویزیون دولتی که رئیس آن را خود الهام علیف منصوب می‌کند همواره مورد توجه است و اخبار این شبکه در واقع بیان کننده نظرات واقعی مقام‌های دولتی باکو است. این شبکه موضوع حمله مسلحانه یاسین حسین زاده به سفارت آذربایجان در تهران را مورد توجه ویژه قرار داده و با استفاده از واژه “تروریستی” به آن پرداخته است.
آذ.تی.وی با تیتر “فوری! رژیم آخوندی اشتباه خود را فهمید؛ وزیر خارجه ایران برای عذرخواهی به باکو آمده است” به روایت سازی مورد نظر خود از این رویداد اقدام کرد.
لینک ویدیو در یوتیوب: TƏCİLİ! Molla rejimi səhvini anladı: iranlı nazir Bakıya üzrxahlıq üçün gəldi – CANLI

آذ.تی.وی در ترجمه گفته های این مقام ایرانی گفته است: “عملیات تروریستی علیه سفارت آذربایجان توسط دادگاه و قوه قضائیه به شکل جدی بررسی می‌شود. برای کسی که این جرم را مرتکب شده مجازات شدید و سنگینی تعلق می‌گیرد. کشور آذربایجان برای ایران همسایه خوب و کشور برادر محسوب می‌شود. امروز با رهبر کشور الهام علیف گفتگوی مفصل و موفقیت آمیز داشتیم. گفتگوها به سوتفاهم زدایی کمک کرد. امنیت آذربایجان و منطقه را امنیت ایران محسوب می‌کنیم. در دیدار با الهام علیف بیان کردیم که حادثه سفارت باعث ناراحتی و تعجب ما شد و درباره این مسئله گفتگوی گسترده ای انجام دادیم. باور داریم که ایران و آذربایجان روابط را در سطح بالا برقرار می‌کنند. درباره کریدرو آراز (ارس) رئیس جمهور ایران طرحی دارد. می‌توان گفت که مردم ایران و آذربایجان در منطقه بیشترین مشترکات را دارند. ما می‌توانیم با از میان برداشتن سوتفاهم ها روابط مردم و کشورها را دوباره برقرار کنیم.”

همچنین آذ.تی.وی درباره خط ریلی آقداوان به نخجوان نیز از تعبیر مسیر «راه آهن رایون زنگه زور شرقی به نخجوان» استفاده کرده و از دیدار وزیران حمل و نقل دو کشور در آینده نزدیک برای پیگیری تکمیل این پروژه خبر داد.

– شبکه تلویزیونی “ARB بخش خبری” اینطور تیتر زد:
درخواست آشتی رئیسی رسانده شد؟
لجبازی ایران درباره زنگزور در باکو نابود شد؛ توافق حیاتی علیه ایروان حاصل شد؟

– شبکه تلویزیونی ARB24 اینطور تیتر زد:
ایران وفادارترین متحد خود را به باکو فروخت؟
لجبازی ایران در رابطه با زنگزور در باکو نابود شد؛ توافق حیاتی علیه ایروان حاصل شد؟

– شبکه تلویزیونی خزر تیوی ( Xəzər TV) اینطور تیتر زد: 
ایران چرا مانع بازگشایی کریدور زنگزور می شود؟
رئیس وزارت امور خارجه ایران از جواب دادن به سوال «خزر خبر» درباره کریدور زنگزور فرار کرد!

همچنین شبکه تلویزیونی خزر.تی.وی در تعبیر دیگری نوشته بود که ایران متحد و دوست خود ارمنستان را فروخت. البته دوگانگی در روایت سازی جایی رنگ باخته است که شبکه تلویزیونی ای.تی.وی (اجتماعی.تی.وی) و خبرگزاری آذرتاج فیلم گفته های حسین امیرعبداللهیان درباره موضوع تیراندازی سفارت باکو در تهران را بدون قطع صدای مقام ایرانی منتشر کرده‌اند و واقعیت صحبت های امیرعبداللهیان به نحوی آشکار شد و این موضوع تبدیل به یک گاف رسانه ای شد.

اگر بخواهیم تیترها و بازتاب‌ سفر امیرعبداللهیان به باکو و دیدار وی با علیف را در رسانه های رسمی جمهوری آذربایجان به‌صورت کلی بررسی کنیم در می‌یابیم که طرف آذربایجانی همچنان حاضر نیست تا واقعیت‌های میدانی را بپذیرد و همچنان با تقطیع، سانسور و روایت سازی تلاش می‌کند تا مخاطبان خود را قانع کند که تیراندازی به سفارت آذربایجان در تهران حمله تروریستی بوده است؛ مقام ایرانی برای عذرخواهی وارد باکو شده است؛ خط ریلی عبوری از ایران به منزله موافقت با کریدور تورانی موسوم به زنگه زور است و ….

ذکر این نکته بسیار حائز اهمیت است که در نظام جمهوری آذربایجان، رسانه ها به هیچ عنوان مستقل نیستند و در واقع به‌عنوان بازوان اصلی و ارکان اصلی دولت باکو برای پیشبرد اهداف داخلی به‌کار می‌روند و بازگو کننده و بازتاب عمق اصلی و واقعی سیاست دولت باکو هستند. بنابراین تا زمانی که سیاست های رسانه‌ای ضد ایرانی در این کشور وجود دارد و برنامه های ضد ایرانی بر روی آنتن می‌رود، باید دانست که سخنان مقامات رسمی و کشوری این دولت، بیشتر جنبه سیاسی‌کاری دارد و تا بهبود واقعی روابط فاصله زیادی وجود دارد.