دانش نظامی: پهپاد انتحاری هاروپ

پهپاد انتحاری یا مهمات پرسه زن نوعی از مهمات با امکان اصابت دقیق به اهداف هستند که در میدان نبرد به گشت زنی پرداخته و به دنبال اهدافی می‌گردند تا به آنها حمله کنند. اهداف مورد نظر مهمات پرسه زن می‌توانند به صورت ثابت باشند و یا متحرک که برای هدف‌های متحرک، هدایتگر پهپاد به انتخاب هدف می‌پردازد.

تاریخچه:
پهپاد انتحاری هاروپ بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۳ توسط صنایع هوا فضای رژیم اسرائیل (IAI) طراحی و ساخته شد. این پهپاد برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ در نمایشگاه هوایی هند به نمایش عمومی گذاشته شد. در همان سال ارتش هند قراردادی به ارزش ۱۰۰ میلیون دلار برای دریافت ۱۰ پهپاد هاروپ امضا کرد. جزئیات این قرارداد منتشر نشده است. اما رقم اعلامی برای هر پهپاد در این قرارداد یعنی ۱۰ میلیون دلار بسیار گران به نظر می‌رسد.

شرکت چند ملیتی اروپایی MBDA به این مهمات سرگردان علاقه نشان داد اما این قرارداد به دلایل سیاسی منعقد نشد. هر چند که نسخه آلمانی هاروپ با همکاری Rheinmetall Defense به منظور برآورده کردن نیازهای خاص ارتش آلمان در سال ۲۰۰۹ توسعه یافت، اما این پهپاد نهایتا تا مرحله آزمایش پیش رفت و هرگز در ارتش آلمان به مرحله عملیاتی نرسید.
کشورهای مراکش، آذربایجان و سنگاپور از دیگر خریداران پهپاد انتحاری هاروپ هستند. این پهپاد در جنگ قره باغ توسط آذربایجان به خدمت گرفته شد و چند اتوبوس حامل نیروی ارمنی را منهدم کرد. علاوه بر این شواهدی از هدف قرار دادن پدافند اس ۳۰۰ ارمنستان نیز وجود دارد.

طراحی:
پهپاد هاروپ در حقیقت نسخه ای توسعه یافته بر اساس پهپاد انتحاری هارپی (IAI Harpy) است که در سال ۱۹۸۹ اولین پرواز خود را انجام داد. پهپاد هاروپ نیز با ویژگی های مشابه با هارپی طراحی و ساخته شده است.

پهپاد هاروپ از بدنه ای با جنس فیبرکربن استفاده می‌کند که وزن و سطح مقطع راداری آن را کاهش می‌دهد. این پهپاد دارای دماغه ای با قطر بزرگتر نسبت به قطر بدنه است. در زیر دماغه یک دوربین مادون قرمز جلونگر (Forward-Looking infrared – FLIR) با توان ردیابی خودکار و چرخش ۳۶۰ درجه نصب شده است. این نوع دوربین ها و انواع دیگر تصویربردار حرارتی از طریق تشخیص تشعشعات مادون قرمز که معمولا از منابع گرمایی ساطع می‌شوند برای ایجاد تصویر استفاده می‌کنند. دوربین مادون قرمز برای استفاده در شب و روز و در تمام شرایط آب و هوایی مانند مه و گرد و غبار مناسب است.

دماغه دارای یک فضای بسیار بزرگ خالی است که امکان نصب دوربین و برخی تجهیزات هدایت را فراهم می کند. بر روی قسمت فوقانی دماغه نیز دو باله قرار دارد. این باله ها نیروی برآ (lift) کافی را برای دماغه سنگین پهپاد فراهم می‌کنند.

بال به صورت ذوزنقه طراحی شده و از نزدیکی دماغه تا انتهای بدنه امتداد دارد و به بدنه استوانه‌ای اصلی متصل است. بالها در انتهای بدنه نازک تر شده و عمود بر بدنه طراحی شده تا بیشترین نیروی برآ را برای پرواز پهپاد ایجاد کند. این قسمت از بال با قابلیت جمع شدن ساخته شده تا بتوان پهپاد را در پرتابگرهای مکعب مستطیلی مخصوص قرار داد.

قسمت ابتدایی بال متصل به بدنه، دارای فضای کافی برای قرار دادن سوخت و تجهیزات ارتباطی است. بر روی این قسمت بال دریچه های دسترسی زیادی برای تعمیرات و بازنگری قبل از پرتاب قرار گرفته است.

دو باله عمودی با امکان چرخش در انتهای بدنه و بر روی بال قرار گرفته است که امکان تغییر جهت پهپاد در حین پرواز را برای آن فراهم می‌کند.

نسخه ای از این پهپاد برای مقابله با رادار ساخته شده است که موقعیت منتشر کننده امواج راداری را مشخص می‌کند. مشخص نیست که این نسخه به صورت جدا ساخته میشود یا اینکه تمام پهپادهای هاروپ این ویژگی را دارند.

یکی از سیستمهای پرتابگر پهپاد هاروپ، پرتابگر جعبه ای ۹ عددی است که روی کامیون تجاری یا هر کامیون دیگری قرار میگیرد. بال‌های پهپاد انتحاری هاروپ برای قرارگرفتن درجعبه به سمت پایین و شکم پهپاد جمع می‎‌شوند. به این صورت پهپاد کمترین فضای ممکن را اشغال می‌کند.

برای پرتاب هاروپ در مرحله اول از یک بوستر سوخت جامد استفاده می‌شود که با ایجاد شتاب کافی در پرتاب اولیه امکان پرواز هاروپ را فراهم می‌کند و پس از رسیدن به ارتفاع و سرعت کافی، موتور اصلی پهپاد وارد عمل میشود.

پهپاد هاروپ از یک موتور وانکل MBT ENGINE H2251 استفاده میکند که به یک پروانه دو پر متصل است. این موتور، هاروپ را به حداکثر سرعت ۴۰۰ کیلومتر در ساعت و حداکثر ارتفاع ۴۵۰۰ متر می‌رساند.

پهپاد انتحاری هاروپ دارای مداومت پروازی ۶ ساعت و برد ۱۰۰۰ کیلومتر است. همانطور که گفته شد این پهپاد از پرتابگرهای جعبه ای به شکل مکعب مستطیلی از زمین و دریا پرتاب می‌شود. اما امکان سازگازی پهپاد برای پرتاب از طریق هوایی (جنگنده یا دیگر هواپیماها) نیز وجود دارد.

پهپاد هاروپ از روش Human-in-the-Loop (HITL) برای هدایت، تعیین هدف و انهدام هدف استفاده می‌کند. در این روش نیروی انسانی در تصمیم گیری نقش کمکی دارد. این تجربیات جدید و همچنین شرایط تصمیم گیری در چرخه تصمیم گیری ذخیره می‌شود تا میزان استقلال عملکرد پهپاد در شرایط مشابه افزایش یابد.

هدایتگر (operator) امکان انتخاب اهداف ایستا یا متحرک شناسایی شده توسط دوربین پهپاد را دارد. همچنین امکان انتخاب اهداف ایستا از قبل از عملیات و پرواز، از طریق وارد کردن اطلاعات هدف به سیستم نیز فراهم است.

لازم به ذکر است، نوعی پهپاد کوچکتر با نام مینی هاروپ (Mini-Harop) یا اژدهای سبز (Green Dragon) نیز با مداومت پروازی ۲ تا ۳ ساعته و سر جنگی ۳ تا ۴ کیلوگرم ساخته شده است.

پهپاد مینی هاروپ که از یک موتور الکتریکی بهره میبرد، برای رصد اهداف و هدف قرار دادن نفرات و ادوات با میزان حفاظت کم مناسب است. با توجه به قیمت گران هر نسخه از پهپاد هاروپ، به نظر می‌رسد مینی هاروپ برای پر کردن خلاء یک پهپاد ارزان قیمت و کاهش هزینه های عملیاتی برای انهدام اهداف با اهمیت کمتر ساخته شده باشد.

مشخصات پهپاد انتحاری هاروپ:
نوع: پهپاد انتحاری (مهمات پرسه زن)
تولیدکننده: صنایع هوا فضای رژیم اسرائیل
ساخت: رژیم اسرائیل
سال توسعه و ساخت: بین ۲۰۰۱ و ۲۰۰۳
طول: ۲/۵ متر
طول‌بال: ۳ متر
برد: ۱۰۰۰ کیلومتر
برد ارتباطی (ایستگاه زمینی): ۲۰۰ کیلومتر
سطح مقطع راداری: کمتر از ۰/۵ متر مربع
سرعت: حداکثر ۴۰۰ کیلومتر بر ساعت
ارتفاع پروازی: ۴۶۰۰ متر
مداومت پروازی: ۹ ساعت
وزن سرجنگی: ۲۳ کیلوگرم
وزن: ۱۳۵ کیلوگرم

پوستر پهپاد انتحاری هاروپ به زبانهای انگلیسی، عبری و روسی:

منابع:
Harop Loitering Munitions UCAV System
IAI Harop Loitering munition
IAI Harop