تحولات افغانستان، ۲۷ شهریور ۱۴۰۳

۱- دایکندی:
در ۲۲ شهریور ماه، در نتیجه حمله تروریستی افراد مسلح ناشناس به شهروندان شهرستان سنگ تخت و بندر استان دایکندی که برای استقبال از زائران کربلا به سمت استان غور در حال حرکت بودند، ۱۴ نفر شهید و چهار نفر زخمی شدند. این حمله در مسیر دایکندی-غور و در نزدیکی روستای قریودال رخ داده است. مقامات طالبان تاکنون درباره این حمله گزارشی منتشر نکرده انداما گروه تروریستی داعش با انتشار بیانیه ای مسئولیت این جنایت را به عهده گرفته است. لازم به ذکر است که داعش طی سالهای گذشته در این مناطق فعالیتی نداشته است.

۲- زابل:
در ۲۰ شهریور ماه، قاری صلاح‌الدین ایوبی، فرمانده ازبک تبار طالبان پس از درگیری لفظی با ملا حسن، نخست وزیر طالبان، با این گروه قهر کرده و از سمت فرماندهی طالبان در استان زابل استعفا داده است. ایوبی در حال حاضر به منزل خود در شهر میمنه رفته و نیرو‌هایش را از استان زابل به کابل فرستاده است. علت اصلی استعفای وی غصب زمین‌های تُرک تباران در استان‌های تخار، قندوز و بدخشان از سوی کوچی‌ها و عملی‌ نشدن وعده‌های ملا هبت‌الله به وی عنوان شده است. اما وی در متن استعفانامه خود علت را مسائل خانواد‌گی عنوان کرده است.

۳- بلخ:
طبق گزارش اس‌اندپی گلوبل، طالبان و ازبکستان برای پالایش نفت خام افغانستان در پالایشگاه نفتی فرغانه توافق کرده اند. طبق این توافق نفت خام افغانستان از طریق گذرگاه حیرتان و با استفاده از قطار شرکت سانگ به فرغانه منتقل خواهد شد. این منبع افزود که ارسال نفت خام به ازبکستان آغاز شده و مذاکرات اولیه شامل توافق بر سر پالایش ۱۰۰ هزار تن نفت خام بوده است، هرچند حجم نهایی توافق شده هنوز مشخص نیست اما پالایشگاه نفتی سانِگ ظرفیت پالایش سالانه ۲ میلیون تن معادل ۴۰ هزار بشکه در روز را داراست.

۴- کابل:
– سید مومن یتیم‌اف رئیس کمیته امنیت ملی تاجیکستان برای گفتگو با مقامات طالبان به کابل سفر کرد. در جریان این سفر، یتیم‌اف با ملا عبدالحق واثق رئیس استخبارات طالبان و چندی دیگر از مقامات این کشور برای مذاکره حول توسعه روابط و کاهش تنش‌های دیپلماتیک دیدار و گفتگو کرد. طبق گزارش رسانه اینترنشنال، یتیم‌اف پس از بازگشت به کشور خود، این سفر را پرمحتوا و مثمرثمر دانسته است. با این حال، هیچ اظهارات رسمی از سوی مقامات دو کشور در مورد جزئیات این سفر در رسانه ها منتشر نشده است. به گفته آندره سرینکو خبرنگار روس، رئیس کمیته امنیت ملی تاجیکستان به دستور امامعلی رحمان رئیس جمهور این کشور برای مذاکره درباره مسائل امنیتی همچون “داعش خراسان” و “تحریک طالبان تاجیکستان(TTT)” به کابل سفر کرده است.

– در ۲۳ شهریور ماه، وزارت خارجه پاکستان طی بیانیه‌ای اعلام کرد که آصف درانی از مقام نماینده ویژه پاکستان در امور افغانستان کنار گذاشته شده است. با این حال، هنوز دلیلی برای برکناری وی اعلام نشده است. برخی رسانه ها درباره علت این تصمیم نوشتند، آصف درانی نتوانست هیچ تأثیری بر روابط پاکستان و افغانستان بگذارد. همچنین وی در کابل هیچ مقبولیتی ندارد، زیرا از زمانی که این مسئولیت به او سپرده شده، تعامل و ارتباط وی با دولت طالبان کمرنگ بوده است. برخی دیگر نیز می گویند که درانی با توجه به استراتژی کلی که پاکستان دنبال می کرد، ابزار کمی در اختیار برای حل چالش های مربوطه داشت.

۵- نشریه The Indian Express در گزارشی مدعی شد حمزه بن لادن، پسر اسامه بن لادن که گمان می رفت در حمله هوایی آمریکا در سال ۲۰۱۹ کشته شده، زنده است و به طور فعال این گروه تروریستی را رهبری می کند. بر اساس این گزارش، حمزه بن لادن نقش مهمی در احیای مجدد القاعده ایفا می کند و رهبران طالبان به طور منظم با او ملاقات می کنند و امنیت او و خانواده اش را تضمین ساخته اند.  البته این با ادعای دولت آمریکا مبنی بر کشته شدن حمزه در عملیاتی در سال ۲۰۱۹ در تناقض است. در ادامه این گزارش آمده است: «القاعده تحت فرماندهی او در حال تجدید قوا و آماده سازی برای حملات آینده برای اهداف غربی شان هستند.  گفته می شود که حمزه با عزم قوی برای ادامه میراث پدرش هدایت می شود و اهمیت نمادین و استراتژیک به رهبری او می بخشد.» این گزارش همچنین خاطرنشان کرد که برادر حمزه، عبدالله بن لادن نیز در احیای این گروه به وی کمک می کند.

۶- جریان روند سبز تحت فرمان امرالله صالح، با نشر عکسی از عبدالعلی مزاری، رهبر فقید حزب وحدت اسلامی افغانستان در پیامی خطاب به هزاره‌ها نوشت، به خود دوباره باور پیدا کنید و به جای جزیه‌پردازی و تاوان‌پردازی به طالب، اسلحه خریداری کنید. جریان روند سبز درباره حمله تروریستی اخیر داعش به دایکندی نوشت: «مظلوم‌نمایی و فریاد برآوردن از ستم راه به جایی نمی‌برد. اگر اراده کنید معادله برهم می‌خورد. از دید تعداد و توانایی جناح بزرگ و تثبیت‌شده هستید. اگر اراده ایستادگی با سلاح را انتخاب کردید با ما به تماس بگیرید.»

۷- در ۲۶ شهریور ماه، ژنرال عبدالرشید دوستم، رهبر حزب جنبش اسلامی و عضو شورای مقاومت ملی افغانستان در نشست مجازی «شورای عالی مقاومت ملی برای نجات افغانستان» به مناسبت هفته شهید خواستار اعلام حکومت در تبعید و موازی شد و از رهبران سیاسی و احزاب سیاسی افغانستان خواست به توافق برسند. دوستم با تاکید بر قطع امید و انتظار برای کمک کشورهای خارجی، از همسایه‌های افغانستان خواست تا پروژ‌ه‌ها و قرار‌داد‌ها را با طالبان امضا نکنند؛ چون طالبان با معامله بر سر کار آمده و فردا می‌روند.