یک ماه؛ یک کمین؛ یک موتورسیکلت؛ یک کشته و یک زخمی

در واپسین روز اردیبهشتماه ۱۴۰۴ (۲۰ می ۲۰۲۵)، القاعده یمن با انتشار گزارشی از یک عملیات کمدامنه در منطقه المحفد در استان ابین، بار دیگر کوشید حضور عملیاتی خود را در جنوب یمن به رخ بکشد.
به گزارش پایگاه تحلیلی – خبری «تحولات جهان اسلام» این عملیات شامل کمینی علیه یک موتورسیکلت حامل نیروهای وابسته به امارات متحده عربی بود که به کشته شدن یک تن و زخمی شدن فردی دیگر انجامید.
آنچه این عملیات را از سایر موارد متمایز میکند، نه کیفیت یا خسارت آن، بلکه محل وقوع آن است؛ منطقه المحفد در قیاس با مناطق سنتی و پرتردد نظیر مودیه، کمتر در اولویتهای میدانی القاعده قرار داشته است. انتخاب این منطقه از سوی القاعده بهروشنی بازتابدهندهی تلاشی برای گسترش جغرافیای حضور و جبران رکود عملیاتی در مناطق کلیدیتر است.
گفتنی است که توسعه دامنه مناطق درگیری از سوی خود القاعده نیز به عنوان یکی از اهداف این عملیات در نظر گرفته شده است.
با مروری بر سیر نزولی فعالیتهای القاعده در ماههای گذشته، این تحول جغرافیایی معنای بیشتری مییابد:
در بازه ۲۰ فروردین تا ۲۰ اردیبهشت، القاعده ۸ عملیات در مودیه انجام داد؛
در ماه پیش از آن (اسفند تا فروردین)، فقط یک عملیات ثبت شده بود؛
در بازه ۲۰ بهمن تا ۲۰ اسفند، هیچ عملیات ثبت نشده است؛
در ۲۰ دی تا ۲۰ بهمن، القاعده مسئولیت ۴ عملیات را پذیرفت (۳ مودیه، ۱ شبوه)؛
در آذر و دی ماه، هرکدام ۸ عملیات ثبت شده بود (۶ در مودیه و ۲ در مصینعه شبوه)؛
در آبان ماه فقط دو عملیات و در مهرماه هیچ عملیات ثبت نشده بود.
این روند آماری نشان میدهد که القاعده در مسیر افت کمی و کیفی فعالیتهای میدانی قرار دارد و عملیاتهای اخیر را باید بیش از آنکه نشانه بازگشت قدرت تلقی کرد، نمایشی از تلاش برای زنده نگه داشتن نبض رسانهای گروه دانست.
در همین فضا، اشاره به بیانیه تصویری اخیر سعد عاطف العولقی، رهبر القاعده یمن، معنادار است؛ هرچند نه بهعنوان جهتگیری جدید، بلکه صرفاً بهعنوان ترفندی تبلیغاتی برای برجستهسازی نقش ایدئولوژیک القاعده در چارچوب «جهاد فراگیر جهانی». تأکید او بر آمادگی عمومی قبایل و لزوم حمایت از فلسطین، بیش از آنکه نشانه تحرک واقعی باشد، احتمالا در صدد ایجاد پوششی برای سرپوشگذاشتن بر کاهش محسوس توان گروه در میدان یمن میباشد.
در نهایت، کمین المحفد نه بهعنوان عملیات تعیینکننده بلکه بهعنوان تلاشی برای نمایش گسترش میدان نزاع قابل ارزیابی است تلاشی که در متن روند نزولی کلی، بیشتر بار نمادین دارد تا پیامد نظامی جدی. با توجه به الگوی عملیاتی اخیر، بهنظر میرسد القاعده یمن از طریق تغییر منطقه جغرافیایی و برجستهسازی ایدئولوژی فراملی، سعی در حفظ جایگاه روانی ـ تبلیغاتی خود در تحولات جنوب یمن دارد.
دیدگاه