تحریک طالبان و اتحاد المجاهدین؛ رقابت یا تکامل؟
چند ماه پیش، تشکلی جهادی با عنوان «اتحاد المجاهدین پاکستان» متشکل از چند گروه کوچک‌تر شکل گرفت. این گروه عمدتاً در مناطقی آغاز به فعالیت کرد که همان گروه‌ها پیش‌تر در آن‌ها حضور داشتند؛ از جمله دره تیراه در خیبر ایجنسی و مناطقی از وزیرستان شمالی مانند میرعلی.
به گزارش پایگاه تحلیلی-خبری «تحولات جهان اسلام»، مناطقی که اتحاد المجاهدین در آن‌ها دست به عملیات می‌زند، در بسیاری موارد همان مناطقی است که حوزه عملیاتی تحریک طالبان پاکستان نیز به شمار می‌رود. این مسئله، پرسشی مهم را مطرح می‌کند: چه نوع رابطه‌ای میان تحریک طالبان پاکستان و اتحاد المجاهدین در عرصه میدانی وجود دارد؟
بررسی آمار و گزارش‌های منتشرشده از سوی هر دو گروه نشان می‌دهد که هیچ‌کدام سعی نکرده‌اند عملیات گروه دیگر را به نام خود ثبت کنند. در بسیاری از موارد، عملیات‌هایی از سوی هر دو گروه به طور هم‌زمان و در مناطقی نزدیک به هم انجام شده است. به عنوان نمونه، در گزارش‌هایی که در تاریخ ۱۱ تیر منتشر شد، هر دو گروه در یک روز در منطقه مکین در شمال وزیرستان جنوبی، البته در نقاط متفاوتی، عملیات‌هایی انجام دادند؛ تحریک طالبان از حمله‌ای با تک‌تیرانداز و اتحاد المجاهدین از عملیاتی با تیربار دوشکا خبر داد. این هم‌زمانی‌ها و تفاوت نوع حملات نشان می‌دهد که علی‌رغم وجود تفاوت‌ها و حتی برخی اختلافات، عملیات‌های دو گروه به گونه‌ای مکمل یکدیگر و با هدف مشترک تضعیف نیروهای امنیتی پاکستان انجام می‌شود.
با این حال، فعالیت‌های مسلحانه این دو گروه در منطقه وانا، واقع در مرکز وزیرستان جنوبی، نشان می‌دهد که زمینه‌هایی برای شکل‌گیری نوعی رقابت یا برخورد میان آن‌ها نیز وجود دارد.
در دو ماه اخیر، اتحاد المجاهدین چندین عملیات در منطقه وانا انجام داده، در حالی که تحریک طالبان پاکستان در همین بازه زمانی حضور و فعالیت چندانی در این منطقه گزارش نکرده است. به‌عبارت‌دیگر، در این مدت منطقه وانا به صحنه فعالیت متمرکز و گسترده اتحاد المجاهدین تبدیل شده است.
عملیات‌های این گروه تنوع تاکتیکی قابل توجهی داشته و شامل حملات تک‌تیرانداز، لیزری، ماینی، راکتی و کمین بوده است. این عملیات‌ها نه‌تنها پست‌های نظامی را هدف قرار داده‌اند، بلکه با انهدام خودروها و تجهیزات پیشرفته و نیز وارد آوردن تلفات انسانی، موفقیت‌هایی برای این گروه به همراه داشته‌اند.
از مهم‌ترین مناطق ولسوالی وانا که اتحاد المجاهدین در آن‌ها عملیات انجام داده می‌توان به شین‌ورسک، کالوشه، دژه غوندی، پتنی و اعظم‌ورسک اشاره کرد. شدت و تکرار این حملات در بازه‌های زمانی مختلف، حاکی از آن است که منطقه وانا به یکی از محورهای اصلی درگیری میان نیروهای دولتی و گروه IMP تبدیل شده است.
روند عملیاتی این گروه نشان می‌دهد که در ماه نخست، تمرکز بر حملات به مواضع ایستا با سلاح‌های مدرن بود. در ماه بعد، این گروه حملات خود را به خودروها و یگان‌های متحرک گسترش داد که نشانه‌ای از عبور از «هدف ایستا» به «هدف متحرک» است. در ماه جاری، این دو تاکتیک با یکدیگر تلفیق شده‌اند و عملیات‌ها شامل کمین، ضدحمله، درگیری مستقیم با کاروان نظامی بوده است. این گسترش عملیاتی بیانگر افزایش تسلط اطلاعاتی، آمادگی رزمی و قدرت تهاجمی گروه اتحاد المجاهدین در منطقه وانا است.
سطح عملیات‌های این گروه در این بازه زمانی چنان بالا رفت که تصاویری از تحقیر سربازان کشته‌شده ارتش پاکستان را نیز منتشر کردند. رسانه اتحاد المجاهدین چندی پیش ابتدا ویدئویی از تحقیر یک سرباز کشته‌شده ارتش پاکستان توسط یکی از اعضای خود منتشر کرد. حدود دو ساعت و نیم بعد، یکی از رسانه‌های تحریک طالبان پاکستان بخشی از همان تصویر را، اما با حذف لوگوی اتحاد المجاهدین، منتشر کرد و آن را به عنوان یکی از عملیات‌های تحریک طالبان قلمداد نمود.
تصویر اتحاد المجاهدین که با حذف لوگو به تحریک طالبان منتسب شده است
سپس تحریک طالبان ویدئویی از حرکت نیروهای خود در منطقه وانا منتشر کرد و آن را در چارچوب عملیات «الخندق» اعلام کرد. این در حالی بود که پیش از آن، تحریک طالبان هیچ‌گونه گزارشی از فعالیت نظامی در وانا ارائه نکرده بود، تا حالا بخواهد آزادانه در این منطقه حرکت کند، اما اتحاد المجاهدین در سه ماه اخیر بارها گزارش‌هایی از عملیات‌های برنامه‌ریزی‌شده و منظم در این منطقه منتشر کرده بود.
پرسش مهم اینجاست: آیا این تداخل رسانه‌ای را باید ادامه همان الگوی مکمل و تکاملی میان دو گروه دانست، یا آن را باید نشانه‌ای از آغاز رقابت و تداخل جدی در عرصه عملیاتی میان تحریک طالبان پاکستان و اتحاد المجاهدین تلقی کرد؟
دیدگاه