بغداد و دمشق در مسیر احیای خط لوله کرکوک–بانیاس
سوریه و عراق روند هماهنگی برای راهاندازی دوباره خط لوله نفتی کرکوک–بانیاس را آغاز کردهاند؛ پروژهای قدیمی اما راهبردی که با هدف تقویت همکاریهای نفتی دو کشور و با پشتیبانی ایالات متحده در دستور کار قرار گرفته است. این طرح میتواند جایگاه سوریه را در معادلات انرژی منطقهای احیا کرده و مسیر تازهای برای صادرات نفت عراق به بازارهای اروپایی فراهم کند.
غیاث دیاب، معاون وزیر انرژی سوریه در امور نفت با اشاره به وضعیت فرسوده این خط لوله اعلام کرد زیرساختهای موجود از جمله ایستگاههای پمپاژ و خطوط انتقال و تجهیزات برقی، بهشدت آسیب دیده و عملاً نیازمند بازسازی کامل است. به گفته او، بررسیهای اولیه نشان میدهد که احیای خط قدیمی در کنار احداث یک مسیر جدید، از نظر اقتصادی گزینهای منطقیتر نسبت به بازسازی خواهد بود.
در همین راستا، نایبرئیس اجرایی شرکت نفت سوریه تأکید کرد که دمشق و بغداد با سرعت بالا در حال پیشبرد مراحل اجرایی این پروژه هستند. او این خط لوله را شریان حیاتی برای بازفعالسازی بخش انرژی سوریه و در عین حال یک مسیر صادراتی مستقیم و مقرونبهصرفه برای عراق به سوی مدیترانه و بازارهای اروپا توصیف کرد.
بر اساس اطلاعات منتشرشده، کمیتههای فنی مشترک دو کشور هماکنون در حال انجام مطالعات مهندسی و امکانسنجی هستند. این مطالعات شامل بررسی دو گزینه اصلی، یعنی بازسازی مسیر فعلی یا احداث مسیر جایگزین و همچنین ارزیابی الزامات فنی، امنیتی و اقتصادی پروژه است.
خط لوله کرکوک–بانیاس با طولی حدود ۸۰۰ کیلومتر و ظرفیت انتقال روزانه نزدیک به ۳۰۰ هزار بشکه، از قدیمیترین مسیرهای صادرات نفت در غرب آسیا به شمار میرود که نخستین بار در سال ۱۹۵۲ به بهرهبرداری رسید. برآوردهای اولیه نشان میدهد هزینه احیای این پروژه ممکن است بیش از ۴.۵ میلیارد دلار باشد و تکمیل عملیات اجرایی آن حدود سه سال زمان ببرد.
طبق طرح فنی پیشنهادی، ساخت یک خط لوله دوتایی با ظرفیت انتقال روزانه تا ۱.۵ میلیون بشکه، ایجاد ایستگاههای پمپاژ جدید و سامانههای نظارتی پیشرفته در دستور کار قرار دارد. همچنین پیشبینی شده بخشی از مسیر قدیمی در استان دیرالزور با مسیری کوتاهتر از جنوب حمص جایگزین شود تا کارایی و امنیت پروژه افزایش یابد.
برای حکومت جدید سوریه، این پروژه صرفاً یک خط لوله نیست بلکه ابزاری برای بازسازی زیرساختهای نفتی، ایجاد درآمد ترانزیتی و بازگشت تدریجی به شبکه انرژی منطقهای پس از سالها جنگ و تحریم است. هزینه بالای پروژه و زمانبر بودن اجرای آن، در کنار ملاحظات امنیتی در برخی مناطق مسیر، از مهمترین چالشهای پیشروی طرح به شمار میروند. موفقیت پروژه به جذب سرمایه، تضمین امنیت مسیر و ثبات سیاسی دو کشور وابسته است. حمایت آمریکا از این همکاری نفتی میتواند نشانهای از تلاش برای شکلدهی به نظم جدید انرژی در منطقه باشد؛ نظمی که همزمان منافع اقتصادی بغداد و دمشق را تأمین کرده و بر معادلات ژئوپلیتیکی شرق مدیترانه نیز تأثیرگذار خواهد بود.
دیدگاه