وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران و مسئله قره باغ

احترام به تمامیت ارضی و توقف فوری هرگونه تعرض به خاک کشورهای ثالث، مقابله با نفوذ گروههای تروریستی، آتش‌بس و آغاز مذاکره سیاسی راهکار پایان مناقشه قره باغ و نقشه راهی برای جمهوری آذربایجان و ارمنستان است که طبیعتا بایستی با میانجیگری یک کشور بیطرف اجرایی شود.
بلاشک پیشبرد چنین موضوع مهمی نیازمند دستگاه سیاست خارجی فعال و مسلطی است که در خوشبینانه ترین حالت در روزهای اخیر در ایران وجود نداشته است.

در این خصوص چند نکته مهم حائز اهمیت است:

– وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران از آغاز درگیریهای قره باغ تاکنون در خاتمه این مناقشه نقشی ایفا نکرده است و سطح پیام اخیر وزیر خارجه به طرفین مناقشه در حد و جایگاه “ایران” و یک کشور همسایه قوی که تبعات جنگ می‌تواند متوجه آن نیز باشد، نبوده است. یا حداقل اگر تلاش های قابل ذکری در این خصوص صورت گرفته است، دستگاه تبلیغاتی وزارت خارجه باید و موظف است آن را به شکل علنی تری برای همراه کردن افکار عمومی داخل و خارج کشور به انتشار آن اهتمام بورزد.

– با توجه به رفت و آمدهای اخیر وزارت خارجه ایران، اینطور برای عموم به نظر میرسد که در نظر شخص وزیر خارجه، روابط با کویت در سطحی است که برای عرض تسلیت نیاز به سفر و حضور در نزد امیر جدید کویت است، اما سطح درگیری آذربایجان و ارمنستان و خطرات آن در حدی نیست که وزرای دو کشور جهت انجام گفتگو به تهران دعوت شوند! این حجم از بی‌توجهی نه تنها نمایانگر رها کردن امنیت کشور بلکه چراغ سبز به افزایش نفوذ برخی کشورها در شمال غرب ایران است. اگر این کار تاکنون صورت گرفته است اما وزرای خارجه کشورهای آذربایجان و ارمنستان و یا معاونان آنها برای حضور در ایران تمکین نمی کنند؛ وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران و مجموعه ی نظام باید کاری کند و طوری برخورد کند که آنها مجبور به انجام آن باشند و این یک گزینه انتخابی برای همسایه های شمالی ایران نیست.

– آیا کارشناسان وزارت خارجه متوجه چالش های امنیتی حضور عناصر گروههای تروریستی در مرزهای شمالی ایران هستند؟ تکفیریهایی که قریب یک دهه در سوریه و عراق با تهدیدات آنها مواجه بوده‌ایم، به لطف دولت ترکیه سر از مرزهای شمالی ایران درآورده اند و علیرغم این موضوع، روستاها و مناطق مرزی ایران هدف راکت و گلوله باران طرفین جنگ واقع شده است که علاوه بر وزارت خارجه، گویای کم توجهی و یا حداقل ضعف عملکردی وزارت دفاع و دستگاه امنیتی نیز می‌باشد.

– موضع ایران در خصوص مناقشه قره باغ، با استناد به قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد اینست که ارمنستان بایستی از خاک جمهوری آذربایجان خارج شده و طرفین هرگونه کشتار را متوقف کنند. اما این موضوع بایستی از راه سیاسی و حقوقی دنبال شود نه از راه جنگ، کشتار و به کارگیری تروریستهای تکفیری و تجهیزات صهیونیستی. اما وزارت خارجه چه اقدامی در این راستا داشته است؟ جز اینست که روسیه گوی میانجیگری را از ایران ربوده و میزبان گفتگوی دو کشور شد؟ جز اینست که نفوذ ترکیه و رژیم اسرائیل در منطقه افزایش یافته است؟

مناقشه قره باغ مهم است؛ نه از باب درگیری دو کشور کوچک که مساحت آنها مجموعا از استان فارس کمتر است یا از باب تسلیحات ارتش آنها بلکه از این باب که اسرائیل و تکفیریها در باطن و ظاهر این قضیه هستند و این فتنه میتواند آغازگر یک سلسله اتفاقات ناگوار و ویرانگر باشد که با تعلل های بیش از حد ممکن است کنترل سنتی ایران بر مناطق قره باغ برای همیشه از دستان ایران خارج شود.