ناشنیده های آذربایجان در گفتگو با مشاور پوتین
گفتگوی اختصاصی تحولات جهان اسلام با اسماعیل شعبان اف مشاور شورای اقوام رئیس جمهور فدراسیون روسیه
اسماعیل شعباناف زاده لنکران جمهوری آذربایجان حدود ۳۰ سال است که در فدراسیون روسیه زندگی میکند. وی علاوه بر موقعیت کنونی خود به سبب دیدگاه هایی که دارد از شخصیتهای تاثیرگذار تالشان جمهوری آذربایجان و روسیه به شمار میرود.
پرسش: تبلیغات زیادی در زمینه پان ترکیسم در جمهوری آذربایجان دیده میشود. گسترش پان ترکیسم در این کشور چگونه است؟
این یک سوال مهم است که باید به آن پاسخ درستی داده شود. پان ترکیسم از خطوط قرمز عبور کرده و در جامعه آذربایجان زیاد شده است. امروز در آذربایجان از هر کسی درباره قومیت او پرسش شود، میگوید که من ترک هستم. امروز تبلیغات به حدی گسترده است که تلاش میکنند از زبان آذری به عنوان زبان رسمی هم در آذربایجان استفاده نشود.
این ایده به قدری افراطی است که حتی مسلمانی خود را هم انکار و از خدای خود در آلتای (موطن ترکان) سخن میگویند. طرفداران این ایده علاوه بر این به پیامبر اسلام و امامان شیعه نیز توهین میکنند. دولت براساس همین ایده ها احزاب مسلمان را به شدت سرکوب کرده و با اسلام گرایان بسیار سخت گیر هستند.
طرفداران این عقیده براساس پان تورانسیم قصد دارند تا با ترکیه متحد شوند و کشورهای موسوم به توران ر ا بسازند که یک ایده انگلیسی است.
پرسش: ارزیابی شما درباره همایش آذربایجانی ها جهان در شهر شوشا قره باغ چیست؟
همایش آذربایجانی های جهان در شوشا قره باغ برگزار شده که افتتاحیه آن با شب شهادت حضرت علی ع همزمان بوده است. همه میدانند که حضرت علی شاهرگ شیعه و فردی مقدس محسوب میشود.
سران حکومت انگلیس و صهیونیست ها مقام های دولت آذربایجان را مجبور کردند تا این مراسم را در شب های قدر، نزدیکی مرزهای ایران و چارچوب فرهنگی ایرانی برگزار شود.
همچنین مشارکت کنندگان در این همایش و شب شهادت امام اول شیعیان با آهنگ «هفت چهل» رقصیدند که مخصوص اعیاد یهودیان است.
برگزارکنندگان علنا با این کار ایران و شیعه را تحقیر کرده اند و میخواهند بگویند که ما با شیعه دشمن هستیم. همچنین آنها به قدری پیش رفته اند که میخواهند در آینده ایران را براساس ایده های قومی فرو بپاشند. این همایش برای ایران حاوی این پیام است که ما شما را با دست خودتان میزنیم.
سیاست جمهوری اسلامی ایران در مورد مسئله آذربایجان را چگونه ارزیابی میکنید؟
روسیه با اعمال فشار از آذربایجان امتیاز میگیرد ولی ایران به طور کلی در قفقاز سیاستی بسیار محتاطانه دارد. دنیای امروز تغییر زیادی کرده است و اگر ایران بخواهد بر اساس سیاست های خود مستقل باشد باید فعالتر از چیزی که هست پیش برود.
پان ترک ها و یهودیان عجله دارند تا منطقه تالش نشین به بازوی ایران در آذربایجان مبدل نشود. اما مقام های ایرانی این موضوع را به درستی درک نمیکنند. بارها درخواست کمک کرده ایم ولی هنوز هیچ پاسخی نگرفته ایم. ما به مقام های ایرانی از جمله وزارت امورخارجه، رئیس جمهور و حتی دفتر رهبری طی چند دهه گذشته خطر نفوذ پان ترکیسم و یهودیان در آذربایجان و مرزهای شمالی به ویژه قوم تالش اطلاع داده ایم.
من باور دارم که مقام های ایرانی زمانی متوجه این نگرانی ما میشوند که خیلی دیر است و کار از کار گذشته است.
نمونه این کار سیاست دوره ریاست جمهوری حسن روحانی است که علایق شخصی خود را به منافع ملی ترجیح داده است. ایران در آینده زیان های این سیاست را متحمل میشود.
البته سیاست دولت جمهوری اسلامی ایران همه جا یکسان نیست. آنها از هزاره های افغانستان (عمدتا شیعه) حمایت میکند اما چنین حمایتی در مورد تالشان، تاتها و حتی کردهای آذربایجان که دارای زبان ایرانی و شیعه هستند وجود ندارد.
پرسش: جمهوری آذربایجان بیش از ۹۰ درصد ترکیب جمعیتی خود را ترک آذری اعلام میکند. این آمارهای جمعیتی تا چه اندازه ای سندیت دارد؟ آیا با گسترش پان ترکیسم مرتبط هستند؟
نخست باید بگویم که ما در مقابل این جریان بسیار صبر کرده ایم ولی میبینیم که آنها پا را از حد خود فراتر گذاشته اند. طرفداران پان ترکیسم به تحقیر دیگر اقوام ساکن در آذربایجان روی آورده اند و هر روز نیز این کار گسترده تر میشود. پاسخ به درصد اقوام ساکن این کشور بسیار تعیین کننده است. طبق چیزی که ما میدانیم کشور آذربایجان حدود ۱۰ میلیون نفر جمعیت دارند و تنها نام این کشور آذربایجان است. این درحالی است که اصولا این کشور از یک قوم غالب تشکیل نشده و مجموعه ای از اقوام است که هیچ کدام در اکثریت نیستند. ترکهای ساکن بسیار کمتر از تعدادی هستند که دولت در آمارهای خود بیان میکند.
این آمارها دروغ و حیله گری است و پان ترکیستها میخواهند با انکار اقوام، آنها در ترکها ادغام کنند.
آمارهایی که ما داریم حاکی از آن است که جمعیت قوم تات در آذربایجان از دو میلیون نفر هم بیشتر است و تا حدود دو نیم میلیون نفر هم برآورد میشود. منطقه آبشرون و بادکوبه (باکو) پر جمعیت ترین و پرتراکم ترین ناحیه زندگی این کشور است و تاتها بیشتر در این منطقه ساکن هستند.
تعداد جمعیت قوم لزگی در شمال هم حدود دو میلیون نفر است که لزگی های داغستان روسیه همبستگی فرهنگی و قومی دارند.
تالش ها جمعیت یک و نیم تا ۲ میلیون نفری دارند که در حاشیه مرزهای ایران مستقر هستند و با آن سوی مرز همبستگی دینی، فرهنگی و قومی دارند.
کردها یکم و نیم میلیون نفر از مردم آذربایجان را تشکیل میدهند. همچنین یک میلیون نفر از سایر اقوام در این کشور زندگی میکنند که در مجموع حدود هفت میلون نفر از جمعیت ۱۰ میلیونی غیر ترک هستند.
به لحاظ مذهبی بیشتر جمعیت پیرو دین اسلام هستند و ۸۰ درصد جمعیت مسلمانان آذربایجان را شیعیان ۱۲ امامی تشکیل میدهند. جمعیت یهودیان آذربایجان در اقلیت و حدود ۵۰ هزار نفر است اما موقعیت برتری در این کشور دارند و از حقوق ویژه برخوردارند.
پان ترکها به یهودیان پشت گرم هستند و هیچ قوم مذهبی را قبول ندارند. طبق همین اصل طرح موضوع خودمختاری مناطق در مجلس هم یک وعده است که جایگاهی در این کشور ندارد. میتوانم به طور کلی بگویم که به فرهنگ و تاریخ اقوام ساکن آذربایجان ظلم میشود و آنها را نادیده میگیرند.
پرسش: موقعیت تالشان آذربایجان امروز در چه حدی است و موضع کلی جمعیت آنها نسبت به مسائلی که میگویید چگونه است؟ دولت آذربایجان چه فشارهایی بر مردم تالش وارد میکند؟
تالشان آذربایجان در جنوب غربی آذربایجان و حاشیه مرزهای ایران زندگی میکنند که منطقه جمعیتی آنها میان ترکهای آذربایجان و کشور ایران است. پان ترکها تالشان را مانعی بر سر راه خود میدانند و میخواهند آنها را تغییر دهند.
مردم این منطقه در مقابل این تغییرات مقاومت میکنند و تمام گرفتاری های برای قوم تالش ساکن آذربایجان به همین دلیل است.
ما تلاش بسیاری برای پاسداری از فرهنگ، دین و زبان خود میکنیم اما دشمنی که در برابر ما قرار دارد، بسیار قدرتمند است و امکان مقابله نداریم. تالشان پشتوانه ای ندارند تا بخواهند در مقابل این تجاوزات ایستادگی کنند.
دولت آذربایجان کاربرد کلمه تالش را در نوشتار و گفتار این کشور ممنوع و جرم انگاری کرده است. بجای کلمه تالش از جنوب استفاده میکنند. آنها دشمنی ویژه با مردم تالش دارند و این قوم را جاسوس و مامور مخفی دولت ایران میدانند.
البته فشارها بسیار گسترده تر است. امروز تالشان را در تنگنای کار و نان قرار داده اند. دولت به تالشان کاری نمیدهد و از اهالی نخجوان برای کارهای دولتی و فعالیت های اقتصادی استفاده میکند.
زمانی که در روسیه یک مجلس فرهنگی تالشی برگزار میکنیم اعضای خانواده مشارکت کنندگان فردای همان روز در آذربایجان تهدید میشوند. آنها به اداره پلیس احضار میکنند و یا کتک میزنند.
فکر میکنم که بیان چند مثال از زندگی خود من که حدود ۳۰ سال است در روسیه زندگی میکنم برای این مورد کافی باشد. پس از برگزاری یک رویداد فرهنگی مربوط به تالشان شبانه به خانه پدری من رفتند و پدرم را در ۸۲ سالگی و زمانی که خواب بوده به شدت کتک زدند. البته این کمترین کاری بوده که با خانواده من انجام داده اند.
برادرم یار اوغلان شعبانوف در روسیه مشغول به فعالیت اقتصادی بود و دولت آذربایجان گمان میکرد که او به فعالان تالشی کمک مالی میکند. اکتبر (پاییز) سال ۲۰۰۴ هنگامی که برادرم برای افطاری به خانه اش میرفت او را مقابل درب خانه با شلیک گلوله ترور کردند و کشتند. آنها در روسیه هم با یهودیان متحد شده و جرات ترور و حملات به مخالفان سیاست های این کشور را پیدا کرده بودند.
دولت روسیه پس از این حمله مسلحانه به آذربایجان اخطار کرد و پس از آن ترورها در خاک این کشور متوقف شده است.
پرسش: نفوذ یهودیان در دولت آذربایجان و حاشیه مرزهای ایران از جمله منطقه تالش نشین (جنوب بولگه سی) حقیقت است یا فقط یک سو تفاهم رسانه ای محسوب میشود؟ اگر حقیقت دارد آنها چه اهدافی را دنبال میکنند؟
یهودیان در سراسر جهان از جمله کشورهای غربی نفوذ دارند و فعالیت های اقتصادی را به دست گرفته اند. اقتصاد استان گیلان در ایران زمان حکومت محمدرضا پهلوی در دست یهودیان بود. اکنون آنها با دولت آذربایجان هم متحده شده اند. یهودیان در استان های تالش نشین آذربایجان و حاشیه مرزهای ایران بیشتر زمین های حاصلخیز را خریده اند. آنها میخواهند تا اقتصاد این منطقه از کشور آذربایجان را به دست بگیرند. میتوانم به جرات بگویم که آنها در کنار مرزهای ایران آقایی میکنند.
نگرانی امروز من این است که جوانان تالش به دست اسرائیل آموزش ببینند و آنها را بر علیه ایران استفاده کنند. این نگرانی من بی دلیل نیست و یهودیان نخست به سراغ من و دوستانم آمدند و با پیشنهاد دوستی و پول تلاش کردند تا گفته ها و اهداف آنها را بپذیریم. تلاش کردند تا با واسطه و پول تعدادی را برای اهداف خود استخدام کنند. دلیل آنها هم این است که ما تالشان هم مانند ایران هستیم. پاسخ من به آنها این بود که ما ایرانی هستیم و با ایران دشمنی نمیکنیم.
البته یهودیان دست از این هدف خود برنداشتند و افراد خودفروخته را با خود همراه کرده اند. یهودیان با استفاده از افراد رده پایین تالشها و مورد تایید دولت آذربایجان به تازگی مرکز مدنیت (فرهنگی) تالش در باکو را کنترل میکنند. من مطمئن هستم که آنها از تالشان دست نمیکشند و اقداماتشان را بیشتر از این گسترش میدهند.
پیش بینی شما درباره قفقاز و آینده آن چیست؟
دیدگاه من این است که در دو سال آینده و شاید در آخر سال میلادی شرایط قفقاز تغییر کند. من به رئیس جمهور فدراسیون روسیه نامه نوشته ام و پیش بینی خود را درباره مسئله قفقاز بیان کرده ام.
دولت های قفقاز جنوبی پس از ۳۰ سال هنوز مستقل عمل نمیکنند و اگر باقی بمانند به مشکل کشورهای پیرامون آن مبدل میشود. آنها مانند بمب هسته ای همه چیز را نابود میکنند. من در این نامه به صراحت گفته ام که این دولت ها باید از میان بروند.
ما باید توجه کنیم که قفقاز مسئله ناموسی ایران و روسیه است. این دو کشور باید بر سر این موضوع به توافق برسند تا این دولتها تقسیم شوند. پیشنهاد امروز من به ایران این است که از امروز به فکر این موضوع باشند.
الهام علیف فردی است که جریان یهودی در آذربایجان بر سرکار آورده اند و مانند زلنسکی در اوکراین عمل میکند. روسیه ناگزیر شده تا در اوکراین مداخله کند و ایران هم باید با دولت آذربایجان مقابله کند. دولت الهام علیف مانند ماری است که به دور گردن ایران میپیچد و دردسرساز میشود.
ایران اگر در مقابل دولت کنونی آذربایجان پیروز شود می تواند در منطقه حرف اول را بزند. مردم آذربایجان هم از سیاست دولتی این کشور خسته شده اند و اگر ایران به درستی با آنها مبارزه کند همراهی میکنند.
دیدگاه
ما که خودمون پاره کردیم میگیم مسئولان و این نظام سپاه سر منطقه قفقاز مثل بچه سر راهی داره عمل میکنه اصلا براش مهم نیست تو یمن لبنان جاهای دیگه خوب عمل کرده ولی تو منطقه قفقاز که جز خاک ما بوده اینطور رفتار کردن اشتباه محض بقیه کشوره ها اروپایی آمریکا روسیه اسرائیل که ریشه فرهنگی اینا تو قفقاز ندارن و مرز زمینی مثل ایران ندارن برا خودشون دنبال جا پا میگردن تو این منطقه یا مناطق مشابه حقیقتا ایران اگه تو مناطق باهاشون مشارکت فرهنگی تاریخی داشته مثل منطقه قفقاز افغانستان ماورانهر اینا الان ما میخواستیم برا خودمون یک پا قدرت منطقه ایی باشیم ولی خوب تا یه عده به جای اینکه به فکر منافع ملی باشن به فکر میز صندلی ریاست هستن مملکت فاتحه اش خوندس کار به اون کشیده این پان ترک ها تو بازی های فوتبال مقابل بعضی تیم ها شروع به شعار های دادن که عملا زنگ خطر به صدا دراومده دیر دست به کار بشن فاتحه این جا رو باید خوند
تا انتهای مقاله هر لحظه منتظر بودم جناب شعبانف از پرواز لاکپشتها هم صحبت کنند ، ولی گویا فراموش کردند به نکته ای به این مهمی اشاره کنند !
سپاس از گزارش شما و سپاس از تحولات جهان اسلام.بسیار دقیق و به جا آقای شعبانف سخن میگویند.
سلام و درود
علیرغم اینکه مسایل منطقه را دنبال میکنم اولین بار بود که راجع به دولتهای قفقاز میشنیدم.
اگر امکانش هست مطلب کاملتری راجع به این موضوع بگذارید.
تا زمانی که یه عده به فکر میز صندلی و منافع ملی براشون میشه فاقد اهمیت اش همین اش کاسه همین کاسه وشایدم بدتر یه بنده خدایی راست گفت گفت درسته جهودی ها ادم های کثیفی هستن ولی هر باشن ادم های با برنامه هستن و با صبر حوصله برنامه ها شون رو بپیش میبرن اگه اونا قصد کردن مملکت رو به اشوب تجزیه بکشونن یواش یواش میرن جلو مگه اینکه نفرات سینه چاک عض صندلی اینا بیان و به فکر منافع مملکت باشن تا میز صندلی ها بدبختی اینه تا چیزی هم بشه اولی نفرات هم اونا در میرن ما مردم بدبخت باید تاوان بیخیالی این جماعت پس بدیم
به نظرم ایران در منطقه ی قفقاز مانند لبنان، فلسطین، عراق، یمن و بحرین نیاز به یک جریان سازی و ایجاد هسته های مقاومت تحت رهبری فردی با تدبیر نیاز دارد. این هسته ها هم میتونن بازوی نظامی و اطلاعاتی ایران باشند و هم بازوی نظامی در مواقع لزوم.
این کاری که یهودیان دارن با اطراف ایران انجام میدهند هل دادن ایران به سمت جنگهای قومیتی و مذهبی و تجزیه ی ایران است.