رقابت تنگاتنگ روسیه و غرب در قفقاز

سفر رئیس سیا به ارمنستان

روز جمعه (۲۴ تیر) ویلیام برنز رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) بدون اعلام قبلی به ارمنستان سفر کرد. این خبر را خبرگزاری اسپوتنیک منتشر کرد. هیچ اطلاعاتی در مورد جزئیات دیدارهای بنز با نیکول پاشینیان نخست وزیر و مقام های عالی رتبه ارمنستان منتشر نشده است.

نگرانی روسیه از حضور رئیس سیا در ایروان

سه روز پس از سفر رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا به ارمنستان، سرگئی ناریشکین، رئیس سازمان اطلاعات خارجی روسیه به ارمنستان سفر کرد. سرگئی ناریشکین روز دوشنبه ۲۷ تیر با نخست وزیر و مقام های ارمنستان دیدارهای جداگانه برگزار کرده است.
سفر رئیس سازمان اطلاعات خارجی روسیه به ایروان پایتخت ارمنستان بسیار مهم ارزیابی می‌شود. جزئیات این دیدارها نیز مشخص نیست. رسانه‌ها این دیدار را واکنش و نگرانی روسیه از نفوذ سازمان‌های امنیتی آمریکایی در ارمنستان ارزیابی می‌کنند.

دیدار وزیران امور خارجه آذربایجان و ارمنستان

جیحون بایرام اف و آرارات میرزویان وزیران امور خارجه آذربایجان و ارمنستان در تفلیس پایتخت گرجستان با یکدیگر دیدار و گفتگو کردند. طیف وسیعی از چالشهای دو طرف در این دیدار مورد مذاکره قرار گرفته است. مرزکشی، بازگشایی مسیرهای دسترسی از آذربایجان به نخجوان، تاریخ خروج باقیمانده نیروهای ارتش ارمنستان در قره باغ کوهستانی، سرنوشت اسیران جنگی ارمنی در آذربایجان و سرنوشت ارامنه این منطقه از جمله موارد مورد مذاکره دو طرف بوده است. مهمترین مسئله پیش رو این مذاکره کریدور زنگه زور در جنوب ارمنستان است که خواسته اصلی آذربایجان از طرف ارمنی برای عادی سازی روابط محسوب می‌شود.

این نخستین دیدار وزیران خارجه پس از جنگ دوم قره باغ است. آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در توئیتی این دیدار را مثبت ارزیابی کرده که نشان می دهد سازش دو کشور چقدر برای آمریکا ارزشمند است.

اعلام تاریخ خروج ارتش ارمنستان از قره باغ کوهستانی

آرمن گریگوریان رئیس شورای امنیت ملی ارمنستان اعلام کرد است که باقیمانده نیروهای ارتش ارمنستان و شبه نظامیان ارمنی تا پایان ماه سپتامبر امسال (پایان تابستان) از مناطق تحت اختیار خود در قره باغ کوهستانی (ناگورنو کاراباخ/ داغلیق قاراباغ/ آرتساخ) خارج می‌شوند.
اعلام تاریخ خروج نیروهای ارتش ارمنستان، مقام های دولت دفاکتو ارمنی و مردم این منطقه را نگران کرده است.

طرح بازگشت بزرگ در قره باغ

دولت آذربایجان روز سه شنبه (۲۸ تیر) اسکان ۵۸ نفر از آوارگان جنگ قره باغ در رایون زنگیلان و هم مرز با ایران را آغاز کرده است. دولت آذربایجان وعده داده است که ۴۱ خانوار دو روستای این منطقه را به خانه های خود باز می گرداند و نام این طرح را بازگشت بزرگ گذاشته است. محل اسکان افراد بازگشته نیز روستاهای هوشمندی است که شرکت های اسرائیلی بازسازی کرده‌اند.
زنگیلان با جمعیت حدود ۳۰ هزار نفری با ارمنستان و ایران هم مرز است و در جنوب غربی قره باغ کوهستانی قرار دارد. شایان ذکر است این منطقه در جریان جنگ سال ۱۹۹۳ میلادی پس از قطع کامل خطوط پشتیبانی توسط ارتش ارمنستان و شبه نظامیان ارمنی محاصره شد. مدافعان آذری و مردم چند ماه با کمک های ایران دوام آوردند. پس از شکست مواضع مدافعان، شهروندان غیرنظامی، شبه نظامیان و نظامیان آذربایجان با پشتیبانی توپخانه ارتش جمهوری اسلامی ایران با عبور از رودخانه ارس به داخل ایران آمدند.

شوک انرژی آذربایجان به روسیه

آذربایجان نخستین قرارداد انرژی خود در سال جدید میلادی را با اتحادیه اروپا امضا کرده است. خانم اوزولا فون‌درلاین، رئیس آلمانی کمیسیون اروپا طی سفر به باکو پایتخت آذربایجان قرارداد گازی را امضا کرده است. طبق این قرارداد آذربایجان صادرات گاز به اروپا را تا سال ۲۰۲۷ میلادی به ۲۰ میلیارد مترمکعب در سال افزایش می‌دهد. اتحادیه اروپا از سال ۲۰۲۰ میلادی سالانه ۱۰ میلیارد مترمکعب گاز از آذربایجان وارد می‌کند. بلغارستان نیز به جز این مقدار، مشتری یک و نیم میلیارد مترمکعب گاز آذربایجان است.
افزایش صادرات گاز آذربایجان زنگ خطر را برای صادرات فدراسیون روسیه به صدا درآورده است. روسیه سالانه ۶۰ میلیارد متر مکعب گاز به اتحادیه اروپا صادر می کند و اقدام آذربایجان به منزله تصاحب یک سوم سهم روسها در بازار اتحادیه اروپا به شمار می‌رود.