وجه درونی و بیرونی منازعه‌ی اوکراین ابعاد مختلفی دارد که بررسی آن نیازمند به تحلیل مسائل سیاسی و نظامی در داخل و خارج اوکراین، قاره اروپا و جهان است.

برجسته ترین ابعاد و مسائل مربوط به جنگ روسیه و اوکراین از تحولات جبهات شرقی و جنوبی اوکراین تا بحران انرژی در اروپا و تحریم‌ها علیه روسیه و… را می‌توان به سه دسته تقسیم و بررسی کرد:
۱- درگیری نظامی روسیه و اوکراین با پشتیبانی کشورهای غربی در شرق و جنوب اوکراین.
۲- تقابل روسیه و اروپا در زمینه اقتصادی و انرژی.
۳- تقابل روسیه و آمریکا در سطح جهانی.

۱- درگیری نظامی روسیه و اوکراین با پشتیبانی کشورهای غربی در شرق و جنوب اوکراین:
درگیری‌های نظامی آتی در جنگ اوکراین را در رقم خوردن چند سناریوی احتمالی در جبهات مختلف شرق، جنوب، شمال و حتی غرب اوکراین می‌توان دید. کاهش حملات روسها و آرام شدن عمده جبهات اوکراین، عقب نشینی روسها از مناطق شرقی استان خارکیف، اعلام بسیج عمومی جزئی در روسیه توسط ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور همگی نشانگر تدارک روسها برای دور جدید حملات خود در اوکراین است.
روسیه برای آغاز این دور از جنگ در پاییز یا زمستان امسال، منتظر آماده شدن تمام پیش زمینه های آن هستند اما اینکه دور جدید حملات در کدام جبهه یا جبهات آغاز خواهد شد، هنوز مشخص نیست. از این رو، سناریوهای احتمالی حملات جدید روسیه به اوکراین شامل موارد زیر است:

الف- جبهه شرقی: ارتش روسیه در راستای تکمیل عملیات خود در منطقه دونباس، به پیشروی در شمال استان دونتسک ادامه می‌دهد و با تصرف کامل شهرهای اسلاویانسک، کراماتورسک، باخموت، کونستانتینوکا و… در استان دونتسک، رسیدن به یکی از اهداف مهم خود در جنگ اوکراین یعنی تصرف دونباس را اعلام می‌کند.
ب- جبهه جنوبی: ارتش روسیه به تکمیل عملیات خود در استان‌های زاپروژیا، خرسون و میکولایف می‌پردازد و زمینه ورود به استان اودسا و در نهایت اتصال به مرز مولداوی و جمهوری ترانس‌نیستریا را فراهم می‌کند.
ج- جبهه غربی: ارتش روسیه با کمک بلاروس وارد جبهه غربی اوکراین خواهد شد و با هدف قطع کردن مرز اوکراین با لهستان، اسلواکی، مجارستان و رومانی عملیات خواهد کرد. شاید احتمال شکل گیری این سناریو بسیار پایین به نظر برسد اما با توجه به عملیات روسیه در شمال اوکراین و خیز بلند برای تصرف کیف در روزهای ابتدایی جنگ، شکل گیری عملیات‌های مشابه این عملیات نیز محتمل است.

۲- تقابل روسیه و اروپا در زمینه اقتصادی و انرژی:
همان طور که پیش‌تر در اخبار روزانه اشاره کردیم، به اذعان نهادهای رسمی و مقامات اروپایی اوضاع ذخایر انرژی این قاره چندان جالب نیست و با توجه به بن بست خوردن توافق هسته‌ای با ایران، به نظر می‌رسد تأمین کسری انرژی مورد استفاده آنها از طریق کشورهای غیر از روسیه و ایران، هزینه بسیار بالاتر و مسیر دشوارتری در پیش داشته باشد.
مسئله انرژی مهم‌ترین مسئله در تقابل روسیه و اروپاست؛ در واقع روسیه صادرات گاز و تولیدات نفتی خود را برای اعمال فشار بر اروپا قطع کرده است و اروپایی‌ها نیز علاوه بر عدم پرداخت پول انرژی وارد شده، روسیه را مورد تحریم‌های متعدد اقتصادی قرار داده‌اند.
اروپایی‌ها برای فرار از شکست در این تقابل ناچار به تأمین کسری انرژی خود از طریق کشورهای دیگر و یا مذاکره با روسیه برای از سرگیری صادرات انرژی هستند. اتخاذ هر کدام از این دو مسیر بستگی به شرایط جنگ اوکراین و مذاکرات با ایران در ماه‌های آینده دارد و تداوم اوضاع فعلی به نفع اروپا نیست.

۳- تقابل روسیه و آمریکا در سطح جهانی:
به قول تحلیلگران جنگ اوکراین، آمریکا در تقابل جدید با رقیب شرقی خود، موفق به کشاندن روسها به جنگ شد و اوکراین را تبدیل به زمینی برای تخلیه توان آنها کرد. تلاش پرهزینه‌ی روسیه برای کسب پیروزی در جنگ اوکراین منجر به کاهش توجه و تضعیف جایگاه سیاسی آنها در مناطق آسیای میانه، قفقاز و… شده است. در پی این موضوع نفوذ آمریکا در کشورهای متحد روسیه مثل تاجیکستان و ارمنستان افزایش یافته و عرصه برای سایر کشورهای جاه طلب منطقه مثل ترکیه در قاره اروپا، منطقه قفقاز و سوریه بازتر شده است. در این شرایط، نقش آفرینی و توجه ایران به تحولات تاجیکستان و درگیری‌های اخیر بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان ضروری است و بی تفاوتی به ماجراجویی‌هایی که اسرائیل و آمریکا پشت آن قرار دارند می‌تواند دردسرهای بزرگی را در حاشیه امنیت ایران به وجود آورد.
روسیه علیرغم دارا بودن تمام شرایط یک ابرقدرت از موقعیت جغرافیایی و ذخایر وسیع انرژی تا جایگاه سیاسی در جهان و توان بالای نظامی در مدیریت میدان جنگ در اوکراین به طور کامل موفق نبوده و بسیاری از اهدافش محقق نشده است. البته این بدان معنا نیست که روسیه در جنگ شکست خورده و اوکراین و غربی‌ها پیروز شده‌اند، بلکه جنگ روسیه و غرب تازه آغاز شده و اگر فشارهای اقتصادی مانع یک طرف از این منازعه نشود تا مشخص شدن پیروز میدان راه بسیاری باقی مانده است.

در مجموع ادامه یافتن تقابل روسیه با آمریکا و کشورهای اروپایی اجتناب ناپذیر است و بی شک پس از جنگ اوکراین نیز ادامه خواهد یافت. اما نقطه پایان جنگ در اوکراین مشخص نیست و تحلیل و بررسی رسیدن به آن نقطه، با رقم خوردن سناریوهای احتمالی یاد شده در ماه‌های آینده روشن تر خواهد شد. بنابراین ما هم منتظر زمستان سخت اروپا و آتش حملات آتی روسیه می‌مانیم.

برای نمایش در اندازه اصلی کلیک کنید
 تحولات جهان اسلام
تحولات جهان اسلام
"تحولات جهان اسلام" اولین و تنها رسانه تخصصی پوشش اخبار و تحولات منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا با ارائه دقیق ترین و بروزترین نقشه های میدانی. رویکرد "مجموعه تحولات"، رصد دقیق درگیریهای منطقه و بصورت ویژه جهان اسلام و ارائه بروزترین نقشه های میدانی و تحلیل ها از مسائل جاری و فرا روی منطقه است.
  • به اشتراک بگذارید:

دیدگاه

  1. محمدرضا دوشنبه, ۴ مهر, ۱۴۰۱ - ۱۵:۳۰

    هرچه باشد روسیه و سازمان شانگهای نماد ارزش های بنیادین زندگی و سادگی و خانواده است و ناتو و آمریکا نماد لیبرالیسم و سرمایه داری است.اوکراین هم باید مانند فنلاند و بلاروس بی طرف می ماند و موشک‌های هسته ای خودش رو نگه می‌داشت و به سازمان ملل نمی داد.الان نه آمریکا و نه روسیه هیچ کدام پاسخگوی مردم اوکراین نیستند و بیشتر خود سردمداران مردم اوکراین باید پاسخگوی مردم کشورشان باشند که چرا در سال‌های ۲۰۰۰ میلادی انبار جنگ افزارهای خود را برای لبخند ناتو و دموکراسی فروختند.

    پاسخ
    1. رهگذر سه شنبه, ۲۶ مهر, ۱۴۰۱ - ۰۲:۵۹

      حاجی چه موشک های اتمی رو میداد یا نه هیچ فرقی نمیکرد کلیدهای استفاده از اون ها توی مسکو بود.

  • دیدگاه های شما پس از تایید مجموعه تحلیلی خبری تحــولات جهــان اســلام در سایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی توهین، تهمت و افترا باشند منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیرمرتبط باشند منتشر نخواهد شد.