دلایل اصلی تجمع شوشا از نگاه تحلیلگر ارشد مسائل آذربایجان اورخان محمداُف

اورخان محمد اف، تحلیلگر و کارشناس مسائل آذربایجان با تبیین بهانه های دولت این کشور برای انسداد گذرگاه ارمنستان به قره باغ در شوشا می‌گوید: “بهانه تجمع کنندگان این است که نیروهای پاسدار صلح روسیه اجازه حضور خبرنگاران، روزنامه نگاران و کارشناسان در معادن سنگ را نمی دهند. اوضاع منطقه به گونه ای است که نیازمندی های این منطقه به آنها نمی رسد و ممکن است خط انتقال برق از ارمنستان نیز توسط آذربایجان قطع شود.”

اورخان محمد اف با اشاره به دیدگاه های مختلف از چند سناریو در این باره سخن می گوید و تصریح می کند: “نخستین سناریو هماهنگی پنهان تجمع شوشا است. الهام علی اف رئیس جمهور آذربایجان و نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان در یک بازی هماهنگ مشارکت کرده اند. پاشینیان در ظاهر واکنش نشان می دهد که معترضان آذربایجانی راه ارامنه قره باغ را بسته اند و آنها در محاصره قرار دارند و ارمنستان راهی به جز واگذاری کریدور زنگه زور در مقابل بازگشایی کریدور لاچن ندارد.

دومین سناریو هم بی اعتبارسازی نیروهای پاسدار صلح روسیه و جایگزینی آنها با نیروهای خارجی در قره باغ است. ارمنستان از فرانسه درخواست کرده است تا به عنوان صلحبان به منطقه نیرو اعزام کند. همچنین آذربایجان هم می خواهد روسها خارج شوند و از حضور ترکیه و کشورهای ناتو استقبال می کند. هر دو حالت ممکن منافع غرب را تامین می کند و به زیان روسیه است.”

وی با بیان تقسیم ساختار قدرت در ارمنستان و راههای اجرای چنین طرحی می افزاید: “ارمنستان حاکمیت مطلق دولت ندارد و قدرت میان دولت و مجلس برخواسته از احزاب سیاسی غرب گرا و روس گرا و نظامیان تقسیم شده است. نظامیان و روس گرایان مخالف واگذاری کریدور به آذربایجان هستند و در مقابل چنین موضوعی ساکت نمی مانند.

اکنون در ارمنستان دو دسته راهپیمایی برای مقابله با تجمع شوشا برگزار شده است. نخست آنکه طرفداران روس گرا معترض شده اند و از فدراسیون روسیه و دولت ارمنستان خواسته اند در این مورد قدم بردارد. همچنین غرب گرایان نیز در تجمعی علیه روسها راهپیمایی کرده و خواستار پایان ماموریت آنها شده اند.”

اورخان محمد اف درباره بازی گردانان پشت پرده می گوید: “دولت های ایالات متحده آمریکا، انگلستان، فلسطین اشغالی (اسرائیل) و آذربایجان چه با جنگ و چه با توافق می خواهند این کریدور را بسازند و از آن بهره برداری کنند. آنها در این مرحله تجمع فعالان محیط زیستی شوشا را تدارک دیده اند.”