نخست وزیر جدید عراق حضور اشغالگران آمریکایی در عراق را چگونه توجیه می‌کند؟

کشور عراق ساختار سیاسی پارلمانی دارد و نخست وزیر شخصی است که از حزب یا گروهی که در پارلمان عراق اکثریت آراء را کسب می‌­کند برای یک دوره ۴ ساله انتخاب می‌­شود. نخست وزیر عراق فرمانده کل نیروهای مسلح این کشور می­‌باشد. نخست وزیر کنونی عراق یعنی محمد شیاع السودانی که از سوی ائتلافی از شیعیان عراق موسوم به «الاطار التنسیقی» یا همان چارچوب هماهنگی، (البته بدون گروه مقتدی صدر) انتخاب شده است، اظهارات ضد و نقیضی در خصوص ادامه حضور آمریکایی­‌ها در عراق مطرح کرده که موجی از واکنش­ها را به همراه داشته است.

پارلمان عراق در واکنش به ترور سرداران مقاومت توسط آمریکا، در تاریخ ۵ ژانویه ۲۰۲۰ با برگزاری نشستی درباره اخراج نیروهای آمریکایی از این کشور، خروج تمامی نیروهای خارجی را به تصویب رساند. گرچه نمایندگان فراکسیون­‌های کرد و برخی نمایندگان اهل سنت به دلیل مخالفت با تصویب قانون اخراج نیروهای آمریکایی از عراق، از حضور در پارلمان عراق خودداری کردند اما اجرای این قانون همچنان از طرف جناح­های سیاسی حامی مقاومت و گروه­های مقاومت اسلامی در عراق و بسیاری از شیعیان به عنوان یک مطالبه جدی از حکومت باقی مانده است.

گروه­های مقاومت اسلامی در عراق قرار گرفتن السودانی در مسند قدرت را امیدآفرین تلقی کردند و پیام تبریک برخی از سران مقاومت اسلامی عراق در خصوص انتخاب شدن وی به عنوان نخست وزیر گواهی بر این مدعاست. شیخ قیس الخزعلی دبیرکل عصائب اهل الحق عراق در پیام خود ابراز امیدواری کرده بود که همه به السودانی فرصت داده و وی را در مسیر خدمت رسانی به عراق در برهه حساس کنونی یاری کنند. همچنین ابو آلاء الولائی دبیر کل کتائب سیدالشهدا نیز در پیامی توییتری بر ضرورت حمایت اعضای پارلمان از السودانی تاکید کرده بود تا وی بتواند برای خدمت به عراق موفق شود. او همچنین خواستار پشتیبانی از السودانی شده بود تا در برابر توطئه‌ها و چالش‌های پیش رو تنها نماند.

مسلما آنچه امروز برای مقاومت اسلامی در منطقه اهمیت دارد، خروج آمریکا از منطقه و برچیده شدن پایگاه­های تروریستی سنتکام از غرب آسیاست. آمریکایی‌­ها نیز این استراتژی را به خوبی درک کرده و سعی در افزایش نفوذ دیپلماتیک خود در کشورهای منطقه دارند تا مانع اجرای این راهبرد شوند. طبق مصوبه مذکور پارلمان عراق، اولین قدم از این استراتژی در عراق گذاشته شد اما ظاهرا دولت­ها اهتمامی به اجرای آن ندارند. در دولت الکاظمی این اتفاق نیفتاد و حالا خواسته مقاومت از دولت السودانی بیش از پیش اهمیت یافته است اما ظاهرا او نیز تمایلی به اجرای این قانون ندارد.

السودانی اوایل سال جاری میلادی و در مصاحبه با نشریه آمریکایی وال استریت ژورنال از حضور نیروهای امریکایی در عراق دفاع کرد و حاضر نشد تا جدول زمانی برای خروج آنها اعلام نماید. السودانی یکی از دلایلی که وی خواستار ادامه حضور آمریکایی‌­ها در عراق است را حضور داعش و فعالیت هسته‌­های خفته آن در عراق عنوان کرد. وی اعلام کرده بود که نیروهای ائتلاف بین‌المللی و ناتو با مأموریت آموزش نیروهای عراقی و حضور مستشاری در جنگ با تروریسم در عراق هستند و حضور آنان همچنان مورد نیاز است. وی در این گفتگو تاکید کرده بود که برای نابودی «داعش»، حضور نیروهای نظامی خارجی در عراق ضروری است.

از طرف دیگر برخی از کارشناسان اعلام کرده­‌اند که عراق بصورت بالفعل از داعش رهایی یافته و ارتش عراق و حشدالشعبی توانایی رهگیری و انهدام سایر نفرات این گروه تروریستی و خنثی سازی عملیات آنها را دارند و بنابراین هیچ نیازی به نیروهای خارجی نیست. برخی از تحلیلگران نیز بیان کردند که موضع السودانی در خصوص حضور نیروهای آمریکایی و نیاز عراق به آنها به چارچوب هماهنگی شکل گرفته میان گروه­های مقاومت عراق ربطی ندارد و السودانی با این حرف نظر شخصی خودش را اعلام کرده است.

ناگفته نماند که چندی پیش در سومین سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس، السودانی در رسانه­‌ها اعلام کرده بود “یادآوری سران پیروزی و دلاوری‌های آنها در مقابله با مجهزترین گروه تروریستی و افراطی تاریخ معاصر ما واجب است” و هدف قرار دادن آنها در تمامی ارزش‌ها و قوانین بین‌المللی را اقدامی محکوم برشمرده بود.

ادامه تحولات سیاسی اجتماعی و اقتصادی در عراق چالش‌­های متعددی برای السودانی و دولت وی ایجاد خواهد کرد و باید دید که آیا دولت جدید عراق به خواسته مقاومت، جامعه عمل می‌­پوشاند یا در کشاکش تحولات سیاسی و ژئوپولتیک، عراق بازهم مغلوب سیاست­‌های آمریکایی خواهد شد.