بحران آب و تهدیدات بالقوه برای عراق
از مهمترین ارکان بهداشت در یک کشور مسئله آب آشامیدنی است. رودخانه‌های دجله و فرات عمده منابع تامین آب سالم در عراق هستند که در سالهای اخیر کاهش زیادی داشته‌اند. این کاهش دو دلیل اصلی دارد: اول کاهش نزولات آسمانی و دوم تاثیر همسایگان. ناگفته نماند که سیاست‌گذاری ضعیف عراق، این کشور را از بهبود مدیریت آب، مدیریت درگیری‌های طایفه‌ای، جذب سرمایه‌گذاری و متخصص در این صنعت و ایجاد مشاغل تازه سازگار با مدیریت منابع زیر زمینی و آبخیزداری، باز میدارد.
در کشور عراق در سال ۲۰۱۵، هر عراقی سالانه ۲۱۰۰ متر مکعب آب در دسترس داشت که تا سال ۲۰۲۵، این میزان به ۱۷۵۰ متر مکعب کاهش خواهد یافت. این موضوع، کشاورزی و صنعت و همچنین سلامت جمعیت بیش از ۴۰ میلیون نفری این کشور را تهدید می‌کند. این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ میزان بارندگی سالانه ۹ درصد کاهش یابد. نرخ رشد جمعیت این کشور دو برابر میانگین جهانی یعنی ۲.۲۵ درصد در سال است. جمعیت عراق تا سال ۲۰۳۰ به ۵۰ میلیون نفر و تا سال ۲۰۵۰ به ۷۰ میلیون نفر خواهد رسید. سازمان ملل در سال ۲۰۱۹، عراق را به عنوان پنجمین کشور آسیب پذیر جهان از نظر دسترسی به آب و غذا و قرار گرفتن در معرض دمای شدید طبقه‌بندی کرد.
دو رود دجله و فرات از ترکیه سرچشمه می گیرند و ۹۰ درصد آب مورد نیاز عراق از خارج از این کشور تامین می‌شود اما طرح‌های توسعه کشاورزی ترکیه مانند گاپ، روی میزان آب ورودی به عراق تاثیر زیادی گذاشته است. در سوریه نیز سدهایی به روی رود فرات ایجاد شده که جریان آب ورودی به عراق را کاهش داده است. این روزها شاهد جنجال بی‌سابقه برخی رسانه‌ها در داخل و خارج عراق هستیم که مشکل بحران آب در این کشور را به ایران نسبت می‌دهند! این در حالی است که براساس گزارش‌های کارشناسی تنها ۷ درصد آب عراق از ایران وارد این کشور می‌شود و ۹۳ درصد ورودی آب این کشور از ترکیه سرچشمه می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: پیامدهای منفی سدسازی ترکیه برای سوریه، عراق و ایران
خط مشی‌های حوزه آب در یک کشور شاید نتوانند راهکاری در قبال کاهش نزولات آسمانی داشته باشند اما یقینا با کنترل و اتخاذ سیاستهایی برای استفاده بهینه و افزایش کیفیت آن می‌توانند جلوی بحران را بگیرند. کشور عراق نیز پیش از آن که تغییرات اقلیمی رنج ببرد، از عدم اتخاذ سیاستهای صحیح در حوزه آب و فاضلاب رنج می‌برد. درگیری زیادی در میان نهادهای حکومتی بر سر اشتراک آب وجود دارد. مقامات استان های جنوبی عراق گله دارند که استان های شمالی بیش از سهم خود آب مصرف می‌کنند. در مارس ۲۰۱۷، فالح الزیادی، فرماندار المثنی، بولدوزرها و نیروهای امنیتی را برای برداشتن موانع آبی در منطقه الحمزه در قادسیه فرستاد که خطر درگیری مسلحانه را در پی داشت.
به نظر میرسد الویت‌دار ترین اقدامات برای کنترل آب سالم و مصرف بهینه آن در عراق عبارتند از:
– نظارت بر عدم ریختن زباله به نهرهای رودخانه‌های دجله و فرات؛ زیرا آب شور را به زمین‌های کشاورزی وارد می‌کند.
– مذاکرات با ترکیه در خصوص رودخانه‌های دجله و فرات
– مذاکرات با ایران در خصوص رفع مشکلات رودخانه سیروان
– سیاست‌گذاری، جذب سرمایه و متخصص برای بهینه‌سازی مدیریت آب و فاضلاب
البته فرهنگ‌سازی نیز نقش مهمی در بهبود این مسئله دارد. کشور عراق از روشهای نادرستی در آبیاری و کشاورزی استفاده می‌کند و تاثیر آن بر وخامت این بحران کم نیست. سیستم‌های آبیاری و مکانیزم‌های جدید در کشاورزی برای مدیریت آب در هر کشوری یک امر حیاتی و مهم به حساب می‌آید. وزارت منابع آب عراق برآورد کرده است که راه اندازی و اشاعه سیستم جدید آبیاری طی ۱۳ سال آینده بین ۵۰ تا ۷۰ میلیارد دلار برای این کشور هزینه در بر خواهد داشت.
دیدگاه
این کسانی که میگن مقصر کمبود اب ایران یا مزدور امریکا غرب ترکیه هستن یا اصلا نگاه نمیکنن ببین سرچشمه دجله فرات کدوم کشوره که بازم میشه حجم بیسوادی که در عراق موج میزنه که بدون دلیل مدرک فقط میگن ایران هر چی میشه میگن ایران اینا به جا اینکه برن یقه ترکیه رو بگیرن کلا به ما گیر میدن هنوز این جماعت گاوی که هر چی میشه میگن ایران مقصر نرفتن بخاطر تجاوزی که ترکیه به خاکشون داشته برن بهش اعتراض کنن و هنوزم نگاه میکنن بعد ایران چهار تا پهپاد فرستاد بود اون گروهک های مسلح کرد که هر دفعه به نیرو های ما حمله میکردن رو زده اینا گوش عالم ادم کر کردن بعد ترکیه که خاک اونا رو گرفته لال مونی گرفتن حاضر نشدن برن بهش اعتراض کنن ما هم مشکل کمبود اب داریم تو خیلی جا ها مثلا کم ابی و حتی بی ابی که در سیستان بلوچستان داره موج میزنه دو عامل بی عرضه گی مسئولان خودمون و عدم توجه اونهاست دومیش هم خیانت افغانستان در دادن حق ابه ایرانه اینجا که ما باید از حق خودمون دفاع کنیم بازم خیلی ها سکوت کردن