دانش نظامی: بررسی نمونه معیارِ تولید جنگنده آموزشی یاسین

صبح روز ۲۰ اسفند ماه، طی مراسمی با حضور امیر سرتیپ محمدرضا آشتیانی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و امیر سرتیپ حمید واحدی فرمانده نیروی هوایی ارتش از نمونه‌ی معیارِ تولیدِ جنگنده‌ی یاسین رونمایی شد. در این مراسم همچنین خط تولید انبوه جنگنده آموزشی رزمی یاسین نیز افتتاح شد.

ساخت نمونه معیار تولید از یک جنگنده، آخرین مرحله قبل از تولید محصول در خط تولید انبوه آن جنگنده است. به همین خاطر به بررسی نمونه معیار تولید جنگنده‌ی یاسین می‌پردازیم.

با بررسی عکسهای مختلف که تاکنون منتشر شده است می‌توان از تغییرات بسیار در نمونه نهایی جنگنده یاسین نام برد. اولین تغییر را میتوان در ارابه فرود آن دید.

تصویر فوق، ارابه فرود یاسین در طرح نهایی است و تصویر پایین مربوط به یاسین در نمونه اولیه، این تصاویر به خوبی نشان می‌دهد که ارابه فرود جلویی تقویت شده است و شیوه جمع شدن آن نیز با شیوه جمع شدن ارابه فرود در جنگنده کوثر یکسان است. مکان قرارگیری ارابه از سمت چپ به وسط جنگنده تغییر کرده است.

تغییر در کانوپی جنگنده
همانطور که در تصاویر دیده می‌شود نمونه اولیه دارای کابینی با قوس بیشتر نسبت به بدنه است که در نمونه نهایی این قوص کمتر شده و زاویه آن بشکلی است که دو نفر داخل کابین بصورت پلکانی قرار می‌گیرند و دارای حداکثر زاویه دید هستند. همچنین دربهای کاکپیت نیز که در نمونه اولیه یک تکه باز می‌شد بصورت دو تکه با طراحی شده است.

تغییر در ورودی هوا و خروجی گازهای داغ موتور
همانطور که در تصاویر مشخص است ورودی هوا کوچکتر شده است که احتمالا مربوط به تغییراتی در موتور می باشد. همچنین در قسمت خروجی گازهای داغ موتور نیز تغییراتی ایجاد شده که بخش اگزوز موتور در بیرون از پوشش قرار دارد.

اضافه شدن آنتن‌های VHF و UHF که جهت برقراری ارتباط امن مورد استفاده قرار می‌گیرد. اضافه شدن ترمز هوایی در زیر بدنه و جلوتر از ارابه فرود عقبی جنگنده که موجب کاهش سرعت در هنگام فورد می‌شود.

تغییر در دم جنگنده
سکان عمودی جنگنده دارای تغییراتی است که موجب کاهش درگ هواپیما می‌شود و به‌نظر می‌رسد سکان افقی هم مکان آن تغییر کرده و خود آن نیز کمی کوچکتر از نمونه اولیه است.

از دیگر نکات مهم این هواگرد آموزشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

با توجه به انتشار تصاویر از بنر موجود در خط تولید جنگنده آموزشی رزمی یاسین، قطعات مختلف این جنگنده توسط سازمان‌های مختلف تولید خواهد شد. نمایشگرهای کاکپیت توسط “صاایران”(صنایع الکترونیک ایران) به تولید خواهد رسید که قبلا برای جنگنده کوثر نیز نمایشگرهای کاکپیت توسط همین شرکت تولید می‌شد.

شیشه و درب کانوپی، صندلی پران و ارابه های فرود توسط “هسا” (هواپیماسازی ایران) به تولید خواهد رسید. بال‌ها، سکان افقی و عمودی توسط “پنها” (پشتیبانی نوسازی هلیکوپتری ایران) و قسمت دماغه و کاکپیت خلبان توسط صنایع هوایی “اوج” ساخته خواهند شد. سازنده ی قسمت اصلی بدنه و پیشران به دلیل زاویه‌ی عکس قابل مشاهده نیست.

با توجه تصاویر موجود از موتور اوج بدون پس سوز برای این جنگنده مورد استفاده قرار خواهد گرفت که تولید کننده آن سازمان صنایع هوایی وزارت دفاع است. این موتور که موتور اوج-Y شناخته می‌شود یک موتور توربوجت سبک بدون پس سوز است که نیروی رانش آن ٣۵٠٠ پوندنیرو معادل ١۶ کیلونیوتون است. این موتور دارای حداکثر دور ١۶۶٠٠ دور در دقیقه است و می‌تواند حداکثر سرعت ٠.٨ ماخ و حداکثر ارتفاع ۴٠ هزار پا را برای جنگنده یاسین فراهم کند.

همچنین از این جنگنده نمونه تک سرنشین آن جهت پشتیبانی هوایی نزدیک هم ساخته خواهد شد. یاسین دارای ۳ جایگاه است که جایگاه مرکزی برای حمل باک سوخت خارجی و دو جایگاه دیگر برای حمل سلاح میتواند استفاده شود. در نمونه آموزشی، این جایگاه برای استفاده از انواع سلاح آموزشی کاربرد دارد.

برای نمونه پشتیبانی هوایی نزدیک جنگنده یاسین، این جنگنده، تسلیحاتی مانند بمب هواسرش یاسین, موشک ماوریک، انواع بمب SDB ایرانی و موشک شفق را حمل و استفاده کند.

برای استفاده از این تسلیحات، جنگنده یاسین نیازی به رادار ندارد و میتواند عملیات CAS یا پشتیبانی نزدیک هوایی از نیروهای زمینی را انجام دهد.

جنگنده یاسین در امر آموزشی، گامی رو به جلو بوده زیرا در مقام آموزش خلبانان ابتدا با هواپیمای ملخی مانند بونانزا پرواز کرده و سپس با هواپیمای PC7 پرواز می‌کنند و بهتر است زمانی که وارد گردان شکاری می‌شوند با یک جنگنده پیشرفته آموزش ببینید.

این جنگنده به خوبی تمام نیازهای نیروی هوایی مانند انواع مانورهای آموزشی و شلیک های آموزشی را برآورده می‌کند. جنگنده یاسین را می‌توان در کلاس یاک-١٣٠ قرار داد و برای آموزش خلبانان برای پرواز با نسل جدید جنگنده ها بسیار لازم و کاربردی است.

بیشتر بخوانید: ویدیو: رونمایی از جت آموزشی یاسین