دانش نظامی: تانک چلنجر ۲

واژه Challenger به معنای مبارز طلب است و تا به حال بر روی سه تانک اصلی میدان نبرد (MBT) انگلستان قرار گرفته است. نمونه اول، تانک A30 Challenger متعلق به جنگ جهانی اول و دومی تانک FV4030/4 Challenger 1 است. طراحی تانک چلنجر-۲ از سال ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۴ توسط شرکت بریتانیایی ویکرز که طراح تانک چلنجر-۱ نیز بود انجام شد و در سال ۱۹۹۸ به ارتش انگلیس ملحق شد. امروزه این تانک توسط شرکت BAE Systems Platforms & Services تولید می‌شود.

تانک چلنجر-۲ بر پایه تانک چلنجر-۱ توسعه پیدا کرد و با وجود بدنه مشابه بین دو تانک اما اجزای قابل تعویض و جایگزینی بین آنها فقط ۳% می‌باشد.

تانک چلنجر-۲ مجهز به توپ خاندار L30A1 با کالیبر ۱۲۰ میلیمتری است. این توپ به عنوان جایگزین توپ L11 تانک چلنجر ۱ در چلنجر-۲ به‌کار گرفته شد. این تانک از یک مسلسل L94A1 EX_34 بصورت هم محور با توپ و یک مسلسل L37A2 نصب شده بر روی برجک بهره می‌برد که هر دو مسلسل کالیبر ۷.۶۲ میلیمتر می باشد.

چلنجر-۲ توان حمل ۵۰ گلوله برای توپ و ۴۲۰۰ گلوله با کالیبر ۷.۶۲ میلیمتری برای استفاده در مسلسل‌ها را دارد. این تانک از تعداد ۱۰ نارنجک انداز دودزا – در هر طرف ۵ نارنجک انداز – بهره می‌برد تا با ایجاد پرده دود، قفل لیزری دشمن بر روی تانک را بشکند.

تفنگ خان‌دار ۱۲۰ میلی‌متری L30A1 چلنجر ۲ به این تانک توانایی شلیک پرتابه های انرژی جنبشی و پرتابه های شدید الانفجار سر اسکواش (High-explosive squash head) را میدهد. لوله های خان‌دار، ثبات و دقت گلوله را افزایش می دهند. خان به شیارهای موازی و مارپیچی در داخل لوله برخی تفنگ‌ها و دیگر جنگ‌افزارها گفته می‌شود. وجود خان باعث می‌شود که گلوله با چرخش حول محور حرکت خود از لوله خارج شود. خان با ایجاد حرکت چرخشی در گلوله باعث پایداری ژیروسکوپی گلوله و افزایش دقت تیراندازی می‌شود. درگیری خان با نوارهای پیش‌ران پرتابه‌ها باعث چرخش پرتابه می‌شود.

فرمانده تانک دارای دید وسیع (پانوراما) SAGEM VS 580-10 gyrostabilised همراه با فاصله‌یاب لیزری با حداکثر برد ۱۰ کیلومتر و ایستگاه فرماندهی مجهز به هشت پریسکوپ برای دید ۳۶۰ درجه است. توپچی نیز یک دوربین دید حرارتی و فاصله یاب لیزری با توان تشخیص برد از ۲۰۰ متر تا ۱۰ کیلومتر دارد و راننده نیز مجهز به یک پریسکوپ رانندگی غیرفعال (PDP) مجهز به تقویت کننده تصویر مناسب برای رانندگی در شب و دوربین حرارتی دید عقب است. دوربین دید حرارتی و دوربین توپچی هر دو محصول تالس (Thales) است.

سامانه کنترل آتش در چلنجر-۲ با M1A1 آبرامز آمریکایی و Leclerc MBT فرانسوی یکسان است. همچنین دو تانک چلنجر-۲ و آبرامز از سامانه مدیریت نبرد مشابهی بهره می‌برند که موجب تبادل آسان اطلاعات بین دو تانک انگلیسی و آمریکایی می گردد.

بدنه و برجک تانک چلنجر-۲ به زره کامپوزیتی نسل دوم چوبهام (Chobham) که به نام دورچستر (Dorchester) شناخته می‌شود مجهز شده است. زره Dorchester باوجود اینکه نسبت به Chobham سبکتر است، اما محافظت بهتری را برای تانک چلنجر-۲ فراهم می‌کند.

چلنجر-۲ همچنین مجهز به سامانه اطفاء حریق خودکار در کنار سامانه حفاظت در برابر حملات هسته‌ای، بیولوژیکی و شیمیایی (NBC) و سامانه Visual and Infrared Screening Smoke (VIRSS) است.

تانک چلنجر-۲ به گونه ای طراحی شده تا امکان رهگیری و ردیابی آن توسط رادار های شناسایی دشمن به حداقل ممکن برسد. از این رو می‌توان تانک FV4034 Challenger 2 را یکی از پنهان‌کارترین تانک های جهان به شمار آورد.

یکی از محرمانه‌ترین اطلاعات مربوط به تانکهای میدان اصلی نبرد، میزان زره آنها در نقاط مختلف آن است که معمولا بصورت اغراق شده منتشر می‌شود. تصویری از میزان واقعی زره به‌کار رفته در چلنجر-۲ توسط وبسایتی که مدعی در اختیار داشتن اطلاعات چلنجر-۲ است منتشر شده است. تصاویر زیر مقاومت زره را در برابر پرتابه های ضد تانک شدید الانفجار (HEAT) و پرتابه های انرژی جنبشی (KE) نشان می دهد.

تانک چلنجر-۲ با استفاده از یک موتور دیزل توربوشارژ محصول شرکت پرکینز (Perkins) به نام CV12-6a با قدرت ۱۲۰۰ اسب بخار می‌تواند به حداکثر برد نزدیک به ۵۵۰ کیلومتر و حداکثر سرعت ۵۹ کیلومتر بر ساعت در مسیرهای جاده‌ای برسد و در مسیرهای خارج جاده این تانک دارای برد ۲۵۰ کیلومتری است.

چلنجر-۲ با استفاده از سامانه تعلیق هیدروپنوماتیکی به‌جای سامانه تعلیق هورستمن مورد استفاده در چلنجر-۱ که یک سامانه تعلیق بهبود یافته است، در کنار بهبود گریبکس و موتور بهتر، یک تانک با قابلیت اطمینان بالا به‌شمار می‌رود.

چلنجر ۲ از سامانه تعلیق هیدروگاز نسل دوم Horstman Defense Systems استفاده می کند که یک سیستم تعلیق بهبود یافته است. همچنین این تانک از یک گیربکس بهبودیافته و یک کشنده مسیر هیدرولیک بهره میبرد که پایداری تانک را در سطوح جاده‌های صاف و زمین های ناهموار فراهم می کند.

تانک چلنجر-۲ امروزه تنها تانک اصلی میدان نبرد (MBT) ارتش سلطنتی است. کشور عمان نیز تعداد ۳۸ عراده از این تانک انگلیسی را به خدمت گرفته است.

تانک Challenger 2 شرکت در جنگ‌هایی مانند بوسنی، جمهوری کوزوو و جنگ خلیج فارس را در کارنامه خود دارد. در سال ۲۰۰۳ و در جریان عملیات طوفان صحرا در عراق یک تانک چلنجر-۲ به یک تانک چلنجر-۲ دیگر به‌صورت جدی آسیب وارد کرد که تلفات جانی نداشت.

به‌روزرسانی‌های تانک چلنجر-۲:

برنامه به‌روزرسانی CLIP:
این به‌روزرسانی با توجه به مخاطرات استفاده از گلوله‌ها با اورانیوم ضعیف شده (از نظر آلودگی محیط زیستی و ممنوعیتهای بین المللی برای استفاده از اورانیوم) که از توپ L30A1 شلیک می‌شد و همچنین به دلیل اینکه این توپ نمی‌توانست گلوله‌های استاندارد ناتو را که توسط دیگر تانک‌های کشورهای عضو ناتو شلیک می‌شد را مورد استفاده قرار دهد اجرایی شد. از این رو از سال ۲۰۰۶ یک فروند تانک چلنجر-۲ برای نصب توپ L55 مورد آزمایش قرار گرفت. در این آزمایش مشخص شد که گلوله ضد زره با هسته تنگستنی DM53 محصول کشور آلمان از گلوله ضدزره با اورانیوم ضعیف شده CHARM 3 محصول انگلستان دارای نفوذ بیشتر است.
خطوط تولید مهمات ۱۲۰ میلیمتری خان‌دار چند سالی است که در انگلستان متوقف شده است، بنابراین ذخایر موجود مهمات برای L30A1 محدود است. لازم به ذکر است توپ L55 مورد استفاده در تانک چلنجر-۲ با توپ مورد استفاده در دو تانک لئوپارد-۲ و آبرامز مشترک می باشد.

برنامه به‌روزرسانی HAAIP:
برنامه به‌روزرسانی Heavy Armour Automotive Improvement Programme (HAAIP) یا همان برنامه بهبود خودرو زرهی سنگین، در واقع یک برنامه جامع به‌روزرسانی است که تمام برنامه‌های به‌روزرسانی دیگر را تحت پوشش قرار می‌دهد و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۱ ادامه داشته باشد. این برنامه جامع به‌روزرسانی در نهایت به تانک چلنجر-۳ ختم خواهد شد.

دامنه کلی به‌روزرسانی HAAIP شامل موارد زیر است:
– موتورهای CV12-9A ارتقا یافته برای Challenger 3 و CRARRV
– سیستم تعلیق هیدروگاز نسل سوم
– کشنده‌های راهرو هیدرولیک جدید (HTT) با باتری‌های درون خطی
– سیستم شروع سرد الکتریکی بهبود یافته (هیتر منیفولد ورودی)
– اجزای جدید نامشخصی که برای بهبود انتقال نصب شده‌اند.
– فیلترهای جدید ورودی هوای موتور اصلی
– بهبود خنک‌کننده موتور اصلی و گیربکس؛ نصب رادیاتورهای جدید با راندمان بالا (۵۹۶ مجموعه) و فن‌ها (۲۹۴ مجموعه فن سه گانه با نصب و سیستم درایو).

برنامه به‌روزرسانی Megatron:
به‌روزرسانی Megatron یا به عبارت دیگر Challenger 2 TES Megatron، اولین بار در سال ۲۰۱۳ و در نمایشگاه دفاعی DVD در شهر Millbrook رونمایی شد. نمونه‌ای دیگر از به‌روزرسانی Megatron نیز در سال ۲۰۱۶ رونمایی شد.

این به‌روزرسانی شامل:
– افزودن زره‌های واکنشی و غیر فعال جهت مقابله با انواع تهدیدات جدید میدان نبرد که امکان تجهیز مگاترون بسته به نوع تهدیدات با انواع زره‌های اضافی را به نیروها می‌دهد.
– ارتقا توپ L30A1 تا بتواند تعداد زیادی از گلوله‌های موجود تاتو را شلیک کند.
– نصب یک ایستگاه سلاح کنترل از راه دور به نام Enforcer که می‌تواند به یک مسلسل ۷.۶۲ میلیمتری یا یک مسلسل ۱۲.۷ میلیمتری یا یک نارجک انداز ۴۰ میلمیتری مسلح شود. این ایستگاه تسلیحاتی مجهز به دوربین دید حرارتی است.
– استفاده از یک زره جدید که ترکیبی از زره‌های مرکب استاندارد Dorchester، زره واکنشی، غیرفعال و میله‌ای می‌باشد. جلوی بدنه با بلوک زرهی Chobham مجهز شده و دو طرف بدنه و برجک مجهز به زره واکنشی انفجاری است که شامل یک سری لایه است که حداکثر محافظت را از محفظه جنگی خدمه و انبار مهمات، در برابر گلوله‌های انرژی جنبشی و موشک‌های ضد تانک مدرن ارائه می‌کند. برای محافظت بیشتر در برابر تهدیدات RPG، در قسمت عقب برجک و بدنه از زره قفسه‌ای استفاده شده است. مگاترون دارای حداکثر وزن ۷۴۸۴۰ کیلوگرم با زره TES و ۶۲۵۰۰ کیلوگرم در پیکربندی استاندارد است.

برنامه به‌روزرسانی Black Night:
در سال ۲۰۱۸ و در ادامه برنامه به‌روزرسانی و عمردهی به تانک چلنجر-۲، یک به‌روزرسانی با عنوان Black Night اجرا شد که عملا به یک محصول متفاوت تبدیل شد. دو نمونه از این به‌روزرسانی تا به امروز مشاهده شده است که تنها در “نوع توپ” متفاوت هستند. یک نمونه از همان توپ L30A1 انگلیسی استفاده می‌کند و یک نمونه دیگر نیز از توپ L55 که قبلا در پروژه CLIP با این تانک هماهنگ شده بود.

ویژگی‌های بیان شده برای Black Night توسط BAE عبارت است از:
– سامانه حفاظت فعال: سیستم‌های شناسایی راداری به تانک اجازه می‌دهند موشک‌های ضد تانک ورودی یا گلوله‌های ضدزره را شناسایی کنند و به طور خودکار یک ضد انفجار را برای خنثی کردن تهدید پرتاب کند. این سیستم هم توسط BAE Systems توسعه یافته و سیستم Iron Fist اسرائیل نیز بر روی این تانک نصب شده است.
– سامانه هشدار لیزری: این سامانه کمک می‌کند تا تهدید قفل لیزری بر روی تانک شناسایی شود که این امر موجب می‌شود تانک منبع تهدید را شناسایی کرده و سپس به طور خودکار اسلحه را به سمت آن منبع نشانه رفته و تهدید را سریعتر با آتش متقابل از بین ببرد.
-ترمز احیا کننده: ترمز احیا کننده مکانیزمی جهت تأمین برق از شلیک اسلحه در تانک است به این صورت که پس از هر نوبت شلیک باید نیروی وارده به اسلحه در نتیجه انفجار باروت که به سمت عقب است کنترل شود که این امر در توپها از گذشته وجود داشته اما با نصب نوعی تولید کننده برق این انرژی به برق تبدیل می‌شود. این ترمز در کنار کیت انرژی کمتر باعث کارآمدی بیشتر تانک شده و نیاز به مصرف سوخت برای تأمین برق را کاهش داده است.
-فناوری تصویربرداری حرارتی: دوربین‌های مادون قرمز نصب شده در جلو و عقب تانک تصاویر بسیار واضحی در شب ارائه می‌کنند. این موضوع سربازان را قادر به شناسایی تهدیدات بالقوه کرده و کمک می‌کند در موقعیت‌های خطرناک زمان کمتری را برای واکنش داشته باشند.
– واکنش سریع در میدان نبرد: تجهیزات جدید استفاده شده برای کنترل تسلیحات تانک و شناسایی هدف سریع‌تر می‌باشند. به این معنی که خدمه می‌توانند دشمن را سریع‌تر شناسایی کنند و در نتیجه سریع‌تر هدف را مورد اصابت قرار داده و درگیر شوند.

برنامه‌های به‌روزرسانی CSP و LEP:
در سال ۲۰۰۵ وزارت دفاع انگلستان برنامه‌ای را برای افزایش طول عمر تانک چلنجر-۲ تا اواسط دهه ۲۰۳۰ و ارتقای تحرک، کُشندگی و بقای آن تحت عنوان Capability Sustainment Programme (CSP) آغاز کرد که به برنامه CLIP و تغییر توپ به L55 راینمتال آلمان منتهی شد.
برنامه پایداری قابلیت (CSP) در ادامه جای خود را به برنامه افزایش عمر یا Life Extension Programme (LEP) داد که همانند برنامه قبلی برای جایگزینی اجزای منسوخ و افزایش عمر مفید تانک از سال ۲۰۲۵ تا ۲۰۳۵ در نظر گرفته شد.
در سال ۲۰۱۵ ارتش بریتانیا برنامه LEP را به چهار حوزه کلیدی زیر تقسیم کرد:
– نظارت و دستیابی به هدف: ارتقاء کیفیت دید فرمانده و توپچی و همچنین جایگزینی دید حرارتی و دید توپخانه‌ای (TOGS) با تصویربرداری حرارتی نسل سوم.
– سیستم کنترل سلاح: تجهیز تانک به کامپیوتر کنترل آتش، پنل کنترل آتش و واحد پردازش اسلحه جدید به منظور افزایش دقت اسلحه در میدان نبرد.
– تحرک: ارتقاهایی از جمله سیستم تعلیق هیدروگاز نسل سوم، فیلتراسیون بهبود یافته هوا، ایجاد اشتراک در موتور، گریبکس و سیستم تعلیق و خنک کننده‌‌ها به منظور افزایش یکپارچگی و آسان‌سازی فرایند تعمیر و نگهداری از تانک‌های چلنجر-۲ در میدان نبرد.
– معماری الکترونیکی: ارتقاء دسته‌های کنترل توپچی، رابط‌های سازگار با معماری عمومی خودرو، بهبود پردازش داخلی و بهبود رابط کاربری ماشین و انسان به منظور دریافت و پردازش سریع اطلاعات پیرامونی که منجر به تصمیم‌گیری سریع خدمه تانک می‌شود.

برنامه به‌روزرسانی Challenger 3:
این تانک جهت تجمیع تجربه تمام ارتقاهای انجام شده بر روی تانک چلنجر-۲ به اجرا رسید و در سال ۲۰۲۱ رونمایی شد. ارتقاهایی که در ابتدا بر روی Megatron و سپس بر روی Black Night انجام شد، بر روی Challenger 3 ادامه پیدا کرد. برای افزایش امکان بقای تانک در میدان نبرد، استفاده از سیستم‌های دفاع فعال امری ضروری به نظر می‌رسد؛ از این رو بر روی این تانک دو مدل سیستم دفاع فعال استفاده شده است. یکی از این سامانه‌ها (MUltifunctional Self protection System (MUSS است و دیگری سامانه آلمانی Rheinmetall’s ROSY Rapid Obscurant System است.

با معرفی مگاترون در سال ۲۰۱۶ و بلک نایت در سال ۲۰۱۸ طرح معرفی نشده‌ای هم از سوی راینمتال در سال ۲۰۱۹ معرفی شد که شامل توسعه یک برجک کاملاً جدید با معماری الکترونیکی کاملاً دیجیتالی، دروبین‌های دید روز و شب برای فرمانده و توپچی، و یک تفنگ ۱۲۰ میلیمتری صاف Rheinmetall L55 بود. در حالی که این برجک یک ارتقاء گسترده‌تر از Black Night بود، اما برجک به ابتکار راین متال توسعه داده شد و توسط وزارت دفاع بریتانیا تأمین مالی نشد.

در ژوئن ۲۰۱۹، BAE Systems و Rheinmetall یک شرکت سرمایه‌گذاری مشترک مستقر در انگلستان به نام Rheinmetall BAE Systems Land (RBSL) تشکیل دادند. علی‌رغم ادغام، انتظار می‌رفت که شرکت دو پیشنهاد جداگانه برای قرارداد LEP ارائه کند، اما درنمایشگاه DSEI 2019 شرکت RBSL تنها پیشنهاد راینمتال را به نمایش گذاشت. این ارتقا شامل یک برجک جدید با معماری الکترونیکی کاملاً دیجیتالی، یک دوربین دید وسیع (پانوراما) برای روز و شب مدل Thales Orion برای فرمانده و یک دوربین Thales DGNS T3 در روز و شب برای توپچی بوده که به همراه استفاده از توپ ۱۲۰ میلی‌متری Rheinmetall L55A1 عرضه شده است. معماری برجک همچنین اجازه می‌دهد تا در صورت نیاز کاربر، یک سیستم حفاظت فعال یا سیستم جنگ الکترونیکی ضد انفجاری (IED) در آینده نصب شود. این خودرو زرهی علاوه بر این به دوربین‌های رانندگی در روز و شب مجهز شده است.

درسال ۲۰۲۰ وزارت دفاع با خرید یک تانک اصلی میدان نبرد جدید از دیگر کشورها و کنار گذاشتن طرح LEP برای چلنجر-۲ مخالفت کرده و خواهان به کارگیری یک چلنجر-۲ ارتقا یافته هم‌تراز و در برخی مناطق برتر نسبت به لئوپارد-۲ یا آبرامز شد. در ۲۲ مارس ۲۰۲۱ وزارت دفاع بریتانیا با انتشار مقاله ای با عنوان “دفاع در عصر رقابتی”، برنامه‌ی ارتش بریتانیا برای ارتقاء ۱۴۸ تانک چلنجر-۲ و تبدیل آنها به استاندارد چلنجر-۳ را تایید کرد. همچنین وزارت دفاع تایید کرد که قرارداد با RBSL به ارزش ۸۰۰ میلیون پوند (۱ میلیارد دلار) در ۷ مه ۲۰۲۱ امضا شده است. انتظار می‌رود قابلیت عملیاتی تانک‌های ارتقا یافته تا سال ۲۰۲۷ در حالت اولیه خود اعلام گردد و قابلیت عملیات کامل آنها تا سال ۲۰۳۰ اعلام شود.

انواع تانک‌ها و خودروهای رزمی بر پایه شاسی تانک چلنجر-۲:

خودروی زرهی مهندسی رزمی Trojan:
خودرو زرهی مهندسی Trojan که به نام Armoured Vehicle Royal Engineers (AVRE) نیز شناخته می‌شود، برای حفاظت از مهندسین در طول عملیات در میدان نبرد در خط مقدم کاربرد دارد. این خودرو دارای یک بازوی مکانیکی، یک تیغه بلدوزر و ریلهای اتصال برای شنی های تانک است.

تانک آموزش راننده چلنجر-۲:
تانک آموزش راننده چلنجر-۲ یا Driver Training Tank (DTT) نوعی تانک بر اساس شاسی چلنجر-۲ بوده که دارای یک برجک جدید با وزن مشابه برجک اصلی است. این برجک جدید توان پذیرش یک مربی و چهار خدمه آموزش تانک را دارد و می‌تواند شرایط رانندگی مشابه نمونه اصلی را شبیه‌سازی کند. ۲۲ دستگاه DDT توسط انگلستان و ۲ دستگاه نیز توسط عمان به خدمت گرفته شده است.

پل‌گذار زرهی تیتان (Titan):
پل‌گذار زرهی تیتان (Titan) یک خودرو زرهی مهندسی رزمی برای انجام عملیات پل‌گذاری است که بر روی شاسی تانک چلنجر-۲ توسعه یافته است و جایگزین خودروی زرهی پل‌گذار چیفتن در ارتش انگلستان شده است. این خودرو زرهی که از سال ۲۰۰۶ وارد خدمت ارتش سلطنتی انگلستان شده است، توان حمل یک پل به طول ۲۶ متر یا دو پل هر کدام به طول ۱۲ متر را داشته و همچنین می‌توان بر روی آن یک تیغه بلدوزر نیز نصب کرد. تیتان با طول ۱۱ متر عرض ۸ متر و ارتفاع ۴ متر با بیشترین بار به وزن ۶۰ تن می‌رسد و توان عبور از شیب‌های ۶۰ درجه را دارد. این تانک از نظر حفاظت و سیستم‌های مربوط به خدمه هیچ تفاوتی با نمونه اصلی تانک چلنجر-۲ ندارد.

تانک Challenger 2E:
تانک Challenger 2E نسخه صادراتی تانک چلنجر-۲ بوده که به یک سیستم کنترل یکپارچه سلاح و مدیریت میدان نبرد جدید شامل دوربین دید اپتیک و حرارتی پانورما SAGEM MVS 580 مناسب برای روز و شب برای فرمانده و یک دوربین مدار بسته (امکان حرکت فقط با حرکت برجک ممکن است) اپتیکی و حرارتی SAGEM SAVAN 15 مناسب برای روز و شب برای توپچی مجهز است. موتور دیزل MTU MT883 با توان ۱۵۰۰ اسب بخار متصل به گیربکس اتوماتیک ۱۰ سرعته (پنج جلو، پنج عقب) Renk HSWL 295TM به نسخه صادراتی تانک چلنجر امکان می‌دهد تا موتوری با حجم کمتر و توان بیشتر را در اختیار داشته باشد. این موضوع فضای آزاد شده بیشتری را برای ذخیره سوخت و مهمات فراهم می‌کند به طوری که توان پیمایش مسافت آن به ۵۵۰ کیلومتر رسیده است.
موتور دیزل و گریبکس اتوماتیک مورد استفاده در تانک Challenger 2E به نام Euro Power Pack شناخته می‌شود که بر روی نسخه صادراتی تانک لکلرک (Leclerc) فرانسوی و تانک K2 Black Panther کره‌ای نیز نصب و به کارگیری شده است.
توسعه و تولید این نسخه در سال ۲۰۰۵ پس از شکست تانک چلنجر-۲ از تانک لئوپارد-۲ در مناقصه سال ۲۰۰۲ ارتش یونان برای خرید تانک، متوقف شد.

خودروی زرهی تعمیر و بازیابی چلنجر (CRARRV):
خودروی زرهی تعمیر و بازیابی چلنجر یا Challenger Armoured Repair and Recovery Vehicle (CRARRV)، یک خودروی زرهی مهندسی رزمی دیگر است که بصورت تخصصی برای تعمیر و ورود به خدمت سریع تانک‌های آسیب دیده در میدان نبرد در همان میدان نبرد ساخته شده است. این خودرو زرهی بر اساس بدنه تانک چلنجر-۱ طراحی شده است. این خودرو که در سال ۱۹۸۵ سفارش داده شد، بین سال‌های ۱۹۸۸ و ۱۹۹۳ تحویل گردید و متعاقباً برای استفاده از پیشرانه چلنجر-۲ متشکل از یک موتور CV12-5C/6C[122] با گیربکس TN54E بروزرسانی شد. ارتش انگلستان ۸۰ خودرو CRARRV سفارش داد و چهار فروند دیگر توسط عمان برای تکمیل یگانهای زرهی تانک چلنجر ۲ خریداری شد.
خودروی زرهی تعمیر و بازیابی چلنجر دارای یک وینچ اصلی با نیروی کشش ۵۰ تن در پیکربندی ۱:۱ یا کشش با نیروی ۹۸ تن با استفاده از یک قرقره همراه در پیکربندی ۲:۱ (کشیدن یک تانک با دو وینچ بصورت همزمان) به علاوه یک وینچ کمکی کوچک برای کمک به استقرار وینچ اصلی و طناب بوده و در کنار جرثقیل اطلس خدمت میکند. جرثقیل اطلس قادر به بلند کردن ۶۵۰۰ کیلوگرم (۱۴۳۰۰ پوند) بار در فاصله ۴.۹ متری (۱۶ فوت) بوده و برای بلند کردن موتور و گریبکس چلنجر ۲ کافی می‌باشد. خودروی زرهی CRARRV به یک تیغه بولدوزر برای استفاده به عنوان لنگر تثبیت‌کننده در زمان استفاده از جرثقیل و وینچ مجهز بوده که امکان عبور از موانع و آماده‌سازی موقعیت آتش برای تانک‌ها را نیز در نبود دیگر خودروهای زرهی فراهم می‌کند. این خودروی زرهی می‌تواند مجموعه بزرگی از ابزارهای بازیابی و تعمیر سنگین شامل سیستم برش ultrathermic با قابلیت برش زیر آب و انجام جوشکاری که قابل حمل توسط انسان نیز هست را با خود حمل کند. هر CRARRV دارای پنج صندلی است که خدمه‌ای متشکل از یک راننده یک نفر کمک راننده و سه سرباز مهندسی رزمی برق و مکانیک یا Royal Electrical and Mechanical Engineers (REME) که توان انجام امور مربوط به بازیابی تانک آسیب دیده را داشته را با خود حمل می کند. در کابین این خودرو زرهی برای دو نفر دیگر مثلاً اعضای خدمه وسیله نقلیه مصدوم به صورت موقت جا وجود دارد.

مشخصات تانک چلنجر ۲:
– نوع: تانک اصلی میدان نبرد (MBT)
– ساخت: شرکت BAE Systems بریتانیا
– ورود به خدمت: از سال ۱۹۹۸ تاکنون
– جنگ‎‌ها: جنگ عراق، جنگ کوزوو، جنگ بوسنی و جنگ افغانستان
– هزینه تولید هر واحد: ۴،۲۱۷،۰۰۰ پوند
– وزن: ۶۴ تن
– طول: ۸/۳ متر
– عرض: ۳/۵ متر
– ارتفاع: ۲/۴۹ متر
– خدمه: ۴ نفر
– موتور: دیزلی Perkins CV12-6A V12 با حجم ۲۶.۱ لیتر
– ظرفیت سوخت: ۱۵۹۲ لیتر
– برد عملیاتی: ۵۵۰ کیلومتر در جاده – ۲۵۰ کیلومتر آفرود
– سرعت: ۵۹ کیلومتر بر ساعت در جاده – ۴۰ کیلومتر بر ساعت آفرود
– ساخت: بریتانیا

مجموعه پوسترهای تانک چلنجر ۲ به زبانهای انگلیسی، روسی، عربی، آذری و کردی:

منابع:
Challenger 2
Challenger 2 Main Battle Tank
Armour Challenger 2 from SB documentation
BAE unveils ‘Black Night’ – the first fully-upgraded Challenger 2 tank
Rifling