دانش نظامی: خانواده موشک‌های ضد زره توفان

تاریخچه:
ایران به عنوان اولین خریدار موشک BGM-71 TOW در سال ۱۹۷۱ اقدام به راه اندازی خط تعمیر و مونتاژ موشک‌های تاو و FGM-77A Dragon با همکاری شرکت‌های Emerson Energy Systems و سیستم‌های موشکی هیوز در صنایع الکترونیک ایران (Iran Electronics Industries-IEI) کرد. در می ۱۹۷۵ تولید مشترک موشک تاو و AGM-65 Maverick به دلیل اختلاف نظر در مورد قیمت‌گذاری به بن‌بست خورد. با وقوع انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ (۱۹۷۹)‌ مذاکرات به طور کامل متوقف شد و ایالات متحده نیز اجازه انتقال تکنولوژی به ایران را نداد.

ایران در طول دفاع مقدس نیاز بسیاری به موشک‌های ضد تانک برای مقابله با انبوه زرهی ارتش بعثی عراق داشت. موجودی اولیه موشک‌های ضد زره‌ ایران، موشک‌های تاو بود که با خرید موشک‌های مالی‌یوتکا (۹M14 Malyutka) از بازار سیاه به این موجودی افزوده شد. رضایت رزمندگان از تاو بیشتر بود و نرخ موفقیت را ۹۵٪ عنوان نمودند. از این رو ایران اقدام به مهندسی معکوس تاو نمود.

در ابتدا این طرح با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کرد، اما در نهایت شلیک، اصابت و همچنین نرخ سلامت برای شلیک به نقطه مطلوب رسید. سردار محسن رفیق دوست در برنامه میزگرد سیاسی هفته در ۲۱ اسفند ۱۳۶۶ فیلمی از پرتاب این موشک و اصابت دقیق آن به هدف را نمایش می‌دهد که اثباتگر توانایی این موشک است. این موشک بصورت کارگاهی تولید و در خدمت بود، تا اینکه وزارت دفاع تولید انبوه آن را در سال ۱۳۷۰ آغاز کرد.

در یک مصاحبه‌ سرلشکر مهدی فرحی رئیس وقت سازمان صنایع هوافضای وزارت دفاع عنوان می‌کند که تا به امروز ۷ نمونه از توفان تولید شده اما این تعداد به ۱۱ نوع خواهد رسید. در ادامه ایشان تولیدات توفان تا توفان ۳ را بر اساس مدل تاو دانسته و از توفان ۴ این تولیدات را دارای نوآوری‌ها و پیشرفتهایی توصیف می‌کند، و عملکرد درخشان توفان را بر علیه انواع تهدیدات تروریستی از قبیل ماشین‌های زرهی انتحاری یادآور می‌شود.

موشک توفان و تجربه های به‌دست آمده از این موشک، در موشک سدید-۱ به‌کارگیری شده و در ادامه، این موفقیت در بمب‌های خانواده سدید و قائم نیز ادامه پیدا کرد.

طراحی:
همانطور که عنوان شد این موشک بر اساس موشک ضد زره آمریکایی BGM-71 TOW طراحی و تولید شده است. موشک ضد زره توفان درون یک تیوب یکبار مصرف بسته‌بندی شده و زمان شلیک این تیوب برروی پرتابگر بارگذاری می‌شود. توفان را از دو نوع پرتابگر زمین‌پایه و هواپایه می‌توان شلیک نمود.

پرتابگر زمین پایه بر روی انواع خودرو، نفربر، تانک، شناور نصب شده و از یک سه پایه، سایت الکترواپتیک، تیوب حاوی موشک و مرکز کنترل تشکیل می‌شود. سایت الکترواپتیک از دو لنز تشکیل شده است؛ یک مورد مربوط به دوربین دید در روز برای کسب هدف در روز و دیگری دید حرارتی که برای تعقیب لامپ زنون در انتهای موشک توفان است. دوربین دید روزانه را می‌توان با دوربین دید در شب یا حرارتی دیگری تعویض نمود تا بتوان اهدف را در شب نیز بدست آورد.

خانواده موشک‌های ضد زره توفان از هدایت نیمه خودکار فرمانی به خط دید (Semi-automatic command to line of sight-SACLOS) بهره می‌برند. در این نوع هدایت اپراتور باید تا لحظه برخورد دوربین را روی هدف نگه دارد. وجود لامپ زنون برای تعیین موقعیت موشک است و به این شکل لنز حرارتی موقعیت موشک را تعیین کرده و دوربین اصلی موقعیت هدف را تعیین می‌کند و اطلاعات هر دو به مرکز کنترل (Digital Missile Guidance Set-DMGS) ارسال می‌شود و این مرکز با پردازش اطلاعات دریافتی، فرامین مورد نیاز برای اصلاح مسیر را از طریق سیم به موشک ارسال می‌کند و موشک نیز بر اساس همان فرامین به اصلاح مسیر می‌پردازد.

بیشتر بخوانید: دانش نظامی: هدایت نیمه خودکار فرمانی به خط دید (SACLOS)

همانطور که اشاره شد موشک توفان دارای یک سکوی پرتابگر هواپایه است. تعدادی از بالگرد AH-1J International هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی ایران توان حمل و پرتاب موشک تاو را دارند که به عنوان Tow-Cobra شناخته می‌شوند. این بالگرد برای شلیک موشک تاو نیازمند یک سایت الکترواپتیک به نام M65 یا telescopic sight unit است که دارای قدرت زوم ۱۳ برابر بوده و در دماغه بالگرد نصب می‌گردد. این سایت در حقیقت کاربرد همان سایت الکترواپتیک منصوب بر سه پایه زمینی را دارد. سایت الکترواپتیکی بالگرد ابتدا اقدام به هدف‌یابی و سپس هدفگیری می‌نماید و همچنین با تعقیب موشک اطلاعات مورد نیاز برای اصلاح مسیر را از طریق سیم برای موشک تاو ارسال می‌کند. در نمونه ایرانی توفان نیز دقیقا همین مراحل طی می‌گردد.

انواع موشک توفان:
همانطور که اشاره شد، قرار بر تولید ۱۱ نوع از موشک توفان در صنایع وزارت دفاع بوده است که ما موفق شدیم در اینجا ۱۰ نوع آن را یافته و به توضیح مشخصات آن بپردازیم. در مورد نوع یازدهم موشک توفان گمان ما یک ارتقا سنگین بر اساس مدل اسپایک و تغییر نام موشک بوده است که در انتها به آن خواهیم پرداخت.

۱- موشک توفان-۱ (توفان پایه):
این موشک مهندسی معکوس BGM-71 TOW نسخه B است که بیشترین خرید از این نوع در دهه ۵۰ انجام شده است. نمونه آمریکایی دارای برد ۳۷۵۰ کیلومتر و نفوذ ۴۳۰ میلیمتر بوده که موشک توفان-۱ ایرانی به برد ۳۸۵۰ و توان نفوذ ۵۵۰ میلیمتر دست یافته است.

مشخصات موشک توفان-۱:
حداکثر برد: ۳۸۵۰ متر
حداقل برد: ۷۰ متر
برد موثر: ۳.۵ کیلومتر
برد موثر در شب: ۲.۵ کیلومتر
وزن موشک: ۱۸.۵ کیلوگرم
وزن سر جنگی: ۳.۶ کیلوگرم
نوع سرجنگی: خرج گود
وزن بسته بندی کامل موشک: ۴۲ کیلوگرم
طول موشک: ۱۱۷ سانتیمتر
قطر موشک: ۱۵/۳ سانتیمتر
میزان نفوذ در زره: ۵۵۰ میلیمتر

۲- موشک توفان-۲:
توفان-۲ با هدف افزایش نفوذ به انواع زره‌ها به مرحله تحقیق و توسعه وارد شد و توانست با افزودن میله نفوذگر و کلاهک دومرحله‌ای سنگین‌تر نه تنها قدرت نفوذ به زره با ۷۶۰ میلیمتر زره نورد شده را بدست آورد بلکه توان عبور از انواع زره‌های واکنشی را نیز دارد. لوله نفوذگر در موشک توفان-۲ دارای یک سر جنگی کوچک به منظور از بین بردن زره واکنشی است تا سرجنگی اصلی با زره اصلی درگیر شود. لوله نفوذکننده درون موشک جمع می‌شود و بعد از شلیک موشک و خروج آن از درون تیوپ، لوله نفوذگر باز می‌شود.

مشخصات موشک توفان-۲:
حداکثر برد: ۳۸۵۰ متر
حداقل برد: ۷۰ متر
برد موثر: ۳/۵ کیلومتر
برد موثر در شب: ۲/۵ کیلومتر
وزن موشک: ۱۹ کیلوگرم
وزن سر جنگی: ۴/۱ کیلوگرم
نوع سرجنگی: خرج گود، دومرحله‌ای
طول موشک: ۱۱۷ سانتیمتر
طول موشک با لوله نفوذگر: ۱۴۵ سانتیمتر
قطر موشک: ۱۵/۳ سانتیمتر
میزان نفوذ در زره: ۷۶۰ میلیمتر

۳- موشک توفان-۲M:
صنایع دفاعی کشور به دنبال ارتقاء و توسعه موشک توفان-۲ بود، این امر منجر به تولید نسخه توفان-۲M شد. این موشک ارتقا یافته توان نفوذ در ۹۰۰ میلیمتر زره را داشت و در طراحی کلیت موشک توفان-۲ یعنی وجود میله نفوذگر و سرجنگی دومرحله‌ای را حفظ نموده است. موشک جدید در دماغه داری قطر بیشتر نسبت به مدل قبلی خود است که بدلیل حمل مواد منفجره بیشتر است.
مشخصات این توفان-۲M به صورت کامل منتشر نشده است، اما با توجه به شباهت آن با نمونه توفان-۲ میتوان حدودی از آن را حدس زد. در بعضی منابع مشخصات توفان-۲ را به جای توفان-۲M منتشر کرده‌اند.

مشخصات موشک توفان-۲M:
حداکثر برد: ۳۸۵۰ متر
حداقل برد: ۷۰ متر
برد موثر: ۳/۵ کیلومتر
برد موثر در شب: ۲/۵ کیلومتر
وزن موشک: ۲۱ کیلوگرم
وزن سر جنگی: ۶/۱ کیلوگرم
نوع سرجنگی: خرج گود، دومرحله‌ای
طول موشک: ۱۱۷ سانتیمتر
طول موشک با لوله نفوذگر: ۱۴۵ سانتیمتر
قطر موشک: ۱۵/۳ سانتیمتر
میزان نفوذ در زره: ۹۰۰ میلیمتر

۴- موشک تاپ اتک توفان-۳:
توفان-۳ عضو خاص خانواده موشک‌های ضد زره توفان است این موشک از بالا به اهداف زرهی حمله کرده و به ضعیفترین نقطه تانک‌ها یورش می‌برد. موشک‌های ضد زره تاپ اتک دارای دو مکانیسم هستند، نوع اول شیرجه به روی هدف و دسته دوم انفجار در بالای هدف، که توفان-۳ از دسته دوم است.

موشک توفان-۳ در ارتفاع ۲ تا ۳ متری سطح زمین پرواز کرده و زمان عبور از بالای هدف حسگرهای موشک هدف را تشخیص داده و دستور انفجار سر جنگی شکل‌پذیر (Explosively Formed Penetrator-EFP) را می‌دهد. این نوع سرجنگی از یک بخش ماده منفجره و یک بخش قطعه نفوذکننده تشکیل شده است که در بالای هدف منفجر شده و قطعه نفوذگر با تغییر شکل به سمت هدف حرکت می‌کند. مزیت استفاده از موشک‌های تاپ اتک مانند توفان-۳ این است که می‌توانند اهدافی را که در پشت تپه یا موانع قرار دارند، را مورد هدف قرار دهند.

توفان-۳ نیز مانند دیگر اعضای خانواده ضد زره توفان از هدایت به خط دید بهره برده و از سیم برای انتقال اطلاعات اصلاح مسیر استفاده می‌کند.

مشخصات موشک توفان-۳:
حداکثر برد: ۳۵۰۰ متر
حداقل برد: ۶۵۰ متر
برد موثر: ۳/۵ کیلومتر
برد موثر در شب: ۲/۵ کیلومتر
وزن موشک: ۱۹/۱ کیلوگرم
وزن سر جنگی: ۱/۷ کیلوگرم
نوع سرجنگی: شکل پذیر (Explosively Formed Penetrator-EFP)
طول موشک: ۱۱۷ سانتیمتر
قطر موشک: ۱۵/۳ سانتیمتر
میزان نفوذ در زره: حداقل ۸۰ میلیمتر در زره RHA

۵- موشک تاپ اتک توفان-۳M:
این موشک همانند موشک توفان-۳ یک موشک تاپ اتک بوده و از سر جنگی EFP و هدایت SACLOS بهره می‌برد. برد نسخه توسعه یافته توفان-۳ به ۳۷۵۰ متر و حداقل توان نفوذ از ۸۰ میلیمتر به ۱۵۰ میلیمتر افزایش یافته است.

در مورد استفاده از کلمه حداقل توان نفوذ برای دو موشک توفان۳ و ۳M بیان این نکته ضروری است که پرتابه برای اینکه بیشترین نفوذ را داشته باشد باید دارای حالت تیز باشد و این نوع پرتابه بعد از انفجار شکل می‌گیرد و هرچه فرصت برای شکل گیری بهتر پرتابه بیشتر باشد نفوذ بیشتر می‌شود. حالت حداقل توان نفوذ برای زمانی است که پرتابه EFP هیچ فرصتی برای شکل‌گیری صحیح ندارد. نکته دیگر این‌که میزان نفوذ پرتابه EFP به جنس استفاده شده بستگی دارد و هرچه چگالی آن بیشتر باشد توان نفوذ هم افزایش می‌یابد.

مشخصات موشک توفان-۳M:
حداکثر برد: ۳۷۵۰ متر
حداقل برد: ۱۰۰ متر
برد موثر: ۳/۵ کیلومتر
برد موثر در شب: ۲/۵ کیلومتر
وزن موشک: ۲۱/۵ کیلوگرم
وزن سر جنگی: ۴ کیلوگرم
نوع سرجنگی: شکل پذیر (Explosively Formed Penetrator-EFP)
طول موشک: ۱۱۷ سانتیمتر
قطر موشک: ۱۵/۳ سانتیمتر
میزان نفوذ در زره: حداقل ۱۵۰ میلیمتر در زره RHA

۶- موشک توفان-۴:
توفان-۴ اولین عضو از خانواده ضد زره توفان است که به کلاهک ترموباریک مجهز شده است. این عضو نیز از هدایت به خط فرمان دید سیمی بهره می‌برد. این موشک اولین بار در نمایش دفاعی بغداد در سال ۲۰۱۷ به نمایش درآمده است.
کلاهک ترموباریک (گرمافشاری) بر علیه نفرات دشمن که در داخل ساختمان، سنگر، غار و انواع جان‌پناه‌ها مخفی شده‌اند، مناسب است. در کلاهک‌های گرما فشاری برخلاف مواد منفجره معمولی که اکسیژن در فرمول آنها وجود دارد، در این نوع مواد منفجره اکسیژن نبوده و باید از محیط بدست آید. به همین منظور برای سوختن بهتر ابتدا مواد در محیط پراکنده شده و سپس منفجر می‌شود (در فاصله زمانی کوتاه)، که این امر باعث ایجاد محیط انفجاری بزرگتر شده و با مصرف اکسیژن موجود در جان‌پناه یک خلاء را ایجاد می‌کند. عملکرد بمب ترموباریک موجب خفگی در فاصله زیاد از محل انفجار و یا از هم پاشیدگی و سوختن شدید بدن در نزدیکی محل انفجار می‌شود.

مشخصات موشک توفان-۴:
حداکثر برد: ۳۷۵۰ متر
حداقل برد: ۱۰۰ متر
برد موثر: ۳/۵ کیلومتر
برد موثر در شب: ۲/۵ کیلومتر
وزن موشک: ۲۰ کیلوگرم
وزن سر جنگی: ۳.۵ کیلوگرم
نوع سرجنگی: گرمافشاری (ترموباریک)
طول موشک: ۱۱۷ سانتیمتر
قطر موشک: ۱۵/۳ سانتیمتر

۷- موشک توفان-۵:
توفان-۵ مانند موشک توفان-۲ برای نفوذ در زره های واکنشی (explosive reactive armour-ERA) طراحی شده است. این موشک نیز دارای یک میله نفوذگر حاوی مواد منفجره و یک سرجنگی بزرگتر است تا توان نفوذ به زره‌های واکنشی و عبور از زره اصلی را داشته باشد. این موشک که در سال ۸۸ رونمایی شد که بسیار زودتر از زمان رونمایی توفان-۴ است. توفان-۵ از نوع هدایت پرتو سوار لیزری بهره می‌برد. به این صورت که موشک در قسمت انتهای خود دارای یک حسگر لیزری بوده که لیزر تابیده شده از سمت هدایتگر را دریافت کرده و خود را در مسیر پرتو لیزر قرار می‌دهد، تا به هدف برسد. این نوع هدایت که شکلی از هدایت به خط فرمان دید است، در برابر انواع اختلال از جمله اختلال پرده دود مقاوم‌تر است.

تفاوت دیگر توفان-۵ داشتن سه ردیف بالک است، یک ردیف در قسمت ابتدایی موشک و نزدیک به نوک آن قرار دارد و دو ردیف دیگر در میانه و انتهای موشک با سبک انواع دیگر توفان جا گذاری شده است. وجود این نوع باله‌ها باعث سریعتر شدن واکنش موشک و پایدای بیشتر آن در هنگام پرواز می‌شود. بنظر می‌رسد دلیل اصلی استفاده از سه ردیف باله نوع هدایت آن باشد. در هدایت پرتوسوار لیزری نیاز به پایداری هنگام پرواز بدلیل حساس و دقیق بودن لیزر در کنار واکنش سریع در موشک برای قرار گرفتن در مسیر پرتو لیزر برای اصلاح موشک وجود دارد.

به‌دلیل نوع هدایت در موشک توفان-۵ از یک سه‌پایه متفاوت برای هدایت این موشک استفاده می‌شود. این سه پایه از سه نوع لنز استفاده می‌کند. یک مورد دوربین دید روزانه است که برای یافتن هدف در روز استفاده می‌شود. دومین لنز برای دوربین دید حرارتی است که برای هدفیابی در شب و یا برای هدف‌یابی بعد از ایجاد پرده دود کاربرد دارد. لنز سوم به منظور تاباندن پرتو لیزر به قسمت انتهایی موشک در حین پرواز و هدایت آن به سمت هدف است؛ این پرتو به مرکز هدف انتخاب شده توسط اپراتور تابانده می‌شود.

گونه هدایت سیمی موشک توفان-۵ نیز در نمایشگاه بین‌المللی بغداد سال ۲۰۱۷ به نمایش درآمد که نشان از تولید گونه هدایت سیمی آن نیز می‌دهد.

مشخصات موشک توفان-۵:
حداکثر برد: ۳۵۰۰ متر
حداقل برد: ۱۰۰ متر
برد موثر: ۳/۵ کیلومتر
برد موثر در شب: ۲/۵ کیلومتر
وزن موشک: ۲۳ کیلوگرم
وزن سر جنگی: ۶/۲ کیلوگرم
نوع سرجنگی: خرج گود، دومرحله‌ای
طول موشک: ۱۱۷ سانتیمتر
طول موشک با لوله نفوذگر: ۱۴۵ سانتیمتر
قطر موشک: ۱۵/۳ سانتیمتر
میزان نفوذ در زره: ۹۰۰ میلیمتر

۸- موشک توفان-۶:
توفان-۶ اولین بار در نمایشگاه بین‌المللی بغداد ۲۰۱۷ رونمایی شد. این موشک همانند توفان-۴ از سرجنگی ترموباریک و هدایت سیمی بهره می‌برد. در توفان-۶ از سرجنگی ۵ کیلوگرمی استفاده شده، اما توفان-۴ از سرجنگی ۳/۵ کیلوگرمی بهره می‌برد.
این موشک را می‌توان از روی سه پایه، انواع خودرو، نفربر و غیره در کنار هلیکوپتر شلیک کرد.

مشخصات موشک توفان-۶:
حداکثر برد: ۳۵۰۰ متر
حداقل برد: ۱۰۰ متر
برد موثر: ۳/۵ کیلومتر
برد موثر در شب: ۲/۵ کیلومتر
وزن موشک: ۲۱ کیلوگرم
وزن سر جنگی: ۵ کیلوگرم
نوع سرجنگی: گرمافشاری (ترموباریک)
طول موشک: ۱۱۷/۲ سانتیمتر
قطر موشک: ۱۵/۳ سانتیمتر

۹- موشک توفان-۷:
توفان-۷ سومین عضو ترموباریک خانواده توفان است که بعد از توفان-۴ با ۳/۵ کیلوگرم و توفان-۶ با ۵ کیلوگرم مواد منفجره معرفی شده است. توفان-۷ با سرجنگی ترموباریک و توان ترکش شوندگی دارای ۵/۶ کیلوگرم مواد منفجره است. این موشک مانند بقیه اعضا از هدایت نیمه خودکار فرمانی به خط دید (SACLOS) با سیم استفاده می‌کند.

مشخصات موشک توفان-۷:
حداکثر برد: ۳۵۰۰ متر
حداقل برد: ۱۰۰ متر
برد موثر: ۳/۵ کیلومتر
برد موثر در شب: ۲/۵ کیلومتر
وزن موشک: ۲۱ کیلوگرم
وزن سر جنگی: ۵/۶ کیلوگرم
نوع سرجنگی: گرمافشاری (ترموباریک)
طول موشک: ۱۱۷ سانتیمتر
قطر موشک: ۱۵/۳ سانتیمتر

۱۰- موشک ضد بالگرد قائم:
در ۱۸ بهمن سال ۱۳۸۸ همزمان با رونمایی از موشک ضد زره توفان-۵ موشکی با نام قائم نیز رونمایی شد. موشک ضد بالگرد قائم یک موشک نیمه سنگین هدایت شونده است که اهداف هوایی با سرعت کم و ارتفاع پایین بخصوص بالگردهای تهاجمی را منهدم کند.
این موشک از نظر ظاهری بسیار شبیه به موشک توفان-۱ است و به‌سختی می‌توان آن‌را تشخیص داد.

مشخصات دقیق این موشک اعلام نشده است اما عنوان شده از هدایت لیزری بهره می‌برد و در برابر جنگ الکترونیک دشمن مقاوم است.
با توجه به موارد اعلام شده درباره موشک قائم بنظر میرسد که موشک قائم و موشک توفان-۵ از یک شیوه هدایت و یک سه پایه یکسان استفاده می‌کنند.

موشک قائم-M:
این موشک نیز مانند موشک قائم یک موشک ضد بالگرد بوده و توان انهدام اهداف هوایی با سرعت کم و ارتفاع پایین بخصوص بالگردهای تهاجمی را دارد. با این تفاوت که این موشک از چندین فیوز مجاورتی بهره می‌برد که موجب بهبود عملکرد آن می‌شود. همچنین در این نمونه از یک سرجنگی ترکش شونده با ۵۰۰ ترکش و وزن ۱/۷ کیلوگرم استفاده شده است. این دو تغییر به جهت ایجاد آسیب بیشتر در صورت عدم برخورد مستقیم موشک به هدف ایجاد شده است.

در تصاویر منتشر شده به نظر میرسد که خروجی گازهای موتور در قسمت میانی موشک بزرگتر شده است که احتمال استفاده از موتور بزرگتر برای رسیدن به برد ۶ کیلومتر را محتمل می‌کند. همچنین در انتهای موشک دریافت کننده پرتولیزر وجود دارد که مؤید روش هدایت پرتوسوار لیزر همچون موشک توفان-۵ است. متاسفانه در اطلاعات منتشر شده از این موشک ارتفاع درگیری بیان نشده است. اما اگر ارتفاع درگیری ۵ کیلومر باشد توان مقابله با اکثر پهپادها و بالگردها را بدست می‌آورد.
موشک قائم و قائم-M امکان ایجاد پوشش هوایی ضد بالگرد و پهپادها را برای تیم‌های ضد زره به وجود می‌آورند که موجب پایداری بیشتر تیم ضد زره در میدان نبرد می‌شود.

مشخصات موشک قائم-M:
حداکثر برد: ۶۰۰۰ متر
حداقل برد: ۵۰۰ متر
وزن موشک: ۱۹/۵ کیلوگرم
وزن سر جنگی: ۱/۷ کیلوگرم
نوع سرجنگی: ترکش شونده (۵۰۰ ترکش)
طول موشک: ۱۱۶ سانتیمتر
قطر موشک: ۱۵/۳ سانتیمتر
حداکثر سرعت: ۳۱۰ متر بر ثانیه
سرعت متوسط: ۲۴۰ متر بر ثانیه

۱۱- موشک الماس:
موشک الماس موشکی ضد زره است که همواره به‌صورت مستقل به آن نگاه شده است. اما با دقت به پیکربندی این موشک متوجه شباهت بسیار در اساس موشک و موشک توفان خواهیم شد. موشک توفان و الماس هر دو دارای دو ردیف باله و یک موتور در قسمت میانی هستند که خروجی گازهای داغ موتور از کنار باله‌های میانی بیرون می‌آید.
در موشک الماس باله های میانی رو به جلو بسته می‌شوند در حالی که در موشک‌های توفان همین باله‌ها رو به عقب بسته می‌شوند. در الماس باله‌های میانی شکل ساده دارند اما در موشک توفان شکل باله‌های میانی خاص است.
موشک الماس یک موشک تاپ اتک با امکان شلیک کن و فراموش کن است. شیوه هدایت الماس به این شکل است که ابتدا با استفاده از دوربین موجود بر روی سه پایه هدف‌یابی و هدفگیری انجام شده و سپس موشک به سمت آن شلیک می‌شود و موشک بصورت مستقل به سمت هدف رفته و از بالا به آن یورش می‌برد.
بنظر میرسد با ورود این نسل و تغییرات بسیار زیاد آن نسبت به نمونه پایه توفان نیاز به تغییر نام و پایان پروژه توفان ضروری بوده است.

بیشتر بخوانید: دانش نظامی: موشک ضدزره تاپ اتک الماس

تصاویر بیشتر از موشکهای ضد زره توفان:

پوسترهای موشکهای ضد زره توفان به انگلیسی، عربی، روسی، کردی، آذری و عبری:

استفاده از محتوای تحولات جهان اسلام فقط با ذکر منبع و نام “تحولات جهان اسلام” مجاز است.

منابع:
Toophan
Basic TOOPHAN & TOOPHAN 3-M (Top Attack) | Mindex (mindexcenter.ir)
Iran’s Toophan anti-tank missile and its different types (iranpress.com)
Toophan
Anti-tank Iranian missile systems of the Tufan series (topwar.ru)
Toophan
اعلام رسمی دستیابی ایران به موشک ضد زره با سرجنگی «ترموباریک»/ ۷ عضو پر افتخار خانواده «توفان» تکمیل شدند +عکس