دانش نظامی: سامانه پدافند هوایی کوتاه برد استورمر اچ‌.وی‌.ام

نقش اصلی Stormer HVM محافظت از نیروهای زمینی و تاسیسات کلیدی در برابر جنگنده هایی با ارتفاع پروازی کم، بالگردها و پهپادها است. این سامانه یک بخش مهم از مجموعه پدافند هوایی ارتش بریتانیا برای دفاع هوایی پست محسوب میشود. عبارت HVM در Stormer HVM مخفف High Velocity Missile به معنی موشک با سرعت بالا بوده و نمایانگر موشک مورد استفاده در سامانه است.

اجزای سامانه:
سامانه پدافندی استورمر اچ‌.وی‌.ام از خودرو زرهی Alvis Stormer، موشک‌ پدافندی STARStreak HVM و یک سامانه تشخیص اهداف هوایی تشکیل شده است. نام این سامانه برگرفته از همین دو جز اصلی یعنی خودرو زرهی و موشک پدافندی، Stormer HVM نامگذاری شده است.

خودرو زرهی آلویس استورمر یک خودروی زرهی نظامی بوده که توسط شرکت بریتانیایی Alvis Vickers ساخته شده که امروزه بخشی از شرکت BAE Systems Land & Armaments است. این خودرو از سال ۱۹۸۱ در خدمت است و در کاربردهای مختلفی مانند خودرو پشتیبانی مسلح به توپ ۲۵ میلیمتری، خودرو مهندسی، خودرو بازیابی، آمبولانس، مین روب، پدافند هوایی (Stormer HVM) و … استفاده شده است.

این خودرو زرهی میتواند از خدمه در برابر ترکش و گلوله های جنگی به‌ جز انواع ضدزره مراقبت کند. همچنین با داشتن سامانه حفاظت NBC (Nuclear ,Biological ,chemical) از خدمه در برابر خطرات هسته ای، بیولوژیکی و شیمیایی محافظت میکند.

این خودرو در جاده های آماده دارای حداکثر سرعت ۸۰ کیلومتر در ساعت است. همچنین با داشتن مخزن سوختی به ظرفیت ۴۵۴ لیتر امکان طی مسافت ۶۰۰ کیلومتر را دارد.

موشک پدافندی استاراستریک یک موشک کوتاه برد بریتانیایی است که توسط شرکت Thales Air Defence تولید می شود. این موشک توسط نفر قابل حمل است و به روش هدایت لیزری یا پرتو سوار لیزری به سمت هدف هدایت میشود. STARStreak HVM دارای برد ۷ کیلومتر و ارتفاع درگیری ۵ کیلومتر بوده و توان درگیری با انواع موشک پهپاد، بالگرد و دیگر اهداف پروازی ارتفاع پایین را دارد.

بیشتر بخوانید: دانش نظامی موشک پدافند هوایی دوش‌پرتاب STARStreak

موشک های پدافندی بر روی برجکی با قابلیت گردش ۳۶۰ درجه، به تعداد ۸ عدد (در هر طرف برجک ۴ عدد) قرار گرفته‌اند. در کنار هشت موشک آماده به شلیک، ۱۲ موشک دیگر هم داخل خودرو برای بارگذاری مجدد ذخیره شده است. این موشک ها در خط تولید بعد از آماده سازی درون غلاف قرار گرفته و مهر و موم میشوند. STARStreak HVM با همان مهر و موم کارخانه درون غلاف سامانه بارگذاری میشود.

بر روی برجک یک سامانه هشدار دفاع هوایی (Air Defense Alerting Device – ADAD) برای تشخیص اهداف هوایی نیز نصب شده است. این سامانه از یک دوربین حرارتی مادون قرمز استفاده می کند. سامانه ADAD توان تشخیص یک جنگنده پشتیبانی هوایی را در فاصله ۱۸ کیلومتر و یک هلیکوپتر را در فاصله ۸ کیلومتر دارد. همچنین سامانه از یک فاصله یاب لیزری برای تعیین دقیق فاصله تا هدف و هدایت موشک استفاده می کند.
سامانه Stormer HVM علاوه بر ADAD مجهز به یک سامانه دید پیشرفته با دوربین دید در روز و شب بوده که امکان تصویربرداری حرارتی برای شرایط کم نور را فراهم می‌کند. در برخی از سامانه ها از فاصله یاب لیزری برای اندازه گیری دقیق فاصله استفاده شده تا از هدایت دقیق موشک اطمینان حاصل شود.

خودرو زرهی به هشت نارنجک انداز دودزا (هر طرف چهار عدد) مجهز شده است. این نارنجکها برای ایجاد پرده دود جهت شکستن قفل پرتو لیزر کاربرد دارد. سامانه پدافندی Stormer HVM از یک سامانه ارتباطی استفاده میکند که به خدمه اجازه ارتباط با سایر واحدهای پدافند هوایی و فرماندهی بالاتر را میدهد. این سامانه از سه خدمه شامل: فرمانده، راننده و توپچی (اینجا متصدی قرار دادن مجدد موشکها) استفاده میکند.

موشک پدافندی STARStreak توان آسیب رساندن به خودروهای زرهی با زره بسیار کم را نیز دارد. علاوه بر این گزارشاتی مبنی بر استفاده از موشک هوا به زمین، زمین به هوا و زمین به زمین Martlet بر روی این خوردو نیز وجود دارد. سازنده دو موشک شرکت Thales Air Defence است و این هماهنگی دور از انتظار نیست.

این سامانه برای خدمت در ارتش سلطنتی عمان به این کشور صادر شده است. اندونزی نیز یکی دیگر از استفاده کنندگان از این سامانه است. همچنین در سال ۲۰۲۳ تعدادی از این سامانه به کشور اوکراین اهدا شده است. با توجه به خروج تدریجی این سامانه از خدمت ارتش بریتانیا، تنها ۶ عدد از آن برای اهدا به ارتش اوکراین آماده به خدمت بوده است.

مشخصات پدافند هوایی کوتاه برد Stormer HVM:
نوع: پدافند کوتاه برد
تولیدکننده: موشک Thales Air Defence و خودرو زرهی BAE Systems Land & Armaments
سازنده: بریتانیا
ورود به خدمت: ۱۹۹۷
طول: ۵/۶ متر
عرض: ۲/۸ متر
ارتفاع: ۳/۴ متر
خدمه: ۳ نفر
خودرو حامل: Alvis Stormer
وزن: کل سامانه ۱۳/۵ تن – وزن موشک ۲۰ کیلوگرم
برد سامانه: ۷ کیلومتر
تشخیص هدف: سامانه هشدار دفاع هوایی (Air Defense Alerting Device – ADAD)
برد کشف: ۸ تا ۱۸ کیلومتر بر اساس نوع هدف
برد درگیری: حداکثر ۷ کیلومتر
تعداد آتشبار: یک آتشبار شامل ۸ موشک آماده به شلیک و ۱۲ موشک ذخیره شده
موشک: موشک STARStreak HVM
طول موشک: ۱/۴ متر
قطر موشک: ۱۳ سانتیمتر
وزن موشک: ۱۴ کیلوگرم
برد موشک: ۵/۵ تا ۷ کیلومتر بسته به نوع
ارتفاع موشک: ۵ کیلومتر

تصاویر بیشتر از سامانه استورمر:

پوسترهای سامانه پدافند هوایی استورمر اچ‌.وی‌.ام به انگلیسی، روسی و آذری:

منابع:
Alvis Stormer
Stormer HVM
Short-range mobile air defense missile system – United Kingdom
Stormer HVM – British mobile air defense system for the Armed Forces