تحولات قفقاز؛ ۲۷ شهریور ۱۴۰۲

جمهوری ارمنستان

• آذربایجان از پذیرش کاروان ۴۰۰ تنی کمک‌های غذایی و دارویی دولت ارمنستان برای ارامنه قره باغ کوهستانی جلوگیری کرد. این کاروان پس از یک هفته انتظار در جاده مشرف بر پست بازرسی گذرگاه لاچین به عقب بازگشت. مخالفان پاشینیان می‌گویند عدم هماهنگی ارسال این کاروان با نیروهای صلحبانی روسیه موجب بازگشت کمک‌ها شده است.
• ارتش ارمنستان واحدهای توپخانه و سامانه های ضد هوایی را در مرزهای آذربایجان برای مقابله با حمله احتمالی کشور همسایه مستقر کرده است.
• نخست وزیر ارمنستان اعلام کرده است که روسیه منطقه قره باغ را به آذربایجان بخشیده است. نیکول پاشینیان همچنین سیاست نزدیکی به غرب و ناتو در کنار دوری از روسیه را در پیش گرفته است.
• مخالفان پاشینیان گفته های نخست وزیر ارمنستان درباره واگذاری قره باغ توسط روسیه به آذربایجان را رد می کنند. اپوزیسیون مجلس ارمنستان می‌گوید: نیکول پاشینیان اسنادی را امضا کرده است که حاکمیت باکو بر قره باغ را شناسایی کرده است.
• آمریکا در خاک ارمنستان با این کشور مانور نظامی مشترک برگزار کرد. مانور ۱۰ روزه «شریک عقاب ۲۰۲۳» از ۲۰ شهریور در نزدیکی ایروان و مقر تیپ نیروهای حافظ صلح آغاز شد. در این تمرین نظامی ۸۵ نظامی آمریکایی و ۱۷۵ نظامی ارمنستان در شرکت کردند. طبق ادعای مقامات ارمنستان این مانور بدون سلاح سنگین و با تفنگ برای آماده سازی ارتش ارمنستان در ماموریت‌های بین المللی تدارک دیده شده است.
• پلیس ارمنستان از راهپیمایی چندین گروه چند صد نفری به سوی پست بازرسی لاچین و جاده ای که به سوی استپاناکرت (خانکندی) مرکز قره باغ کوهستانی می‌رود جلوگیری کرده است.
• درگیری های پراکنده هفتگی در طول خطوط مرزی ارمنستان و آذربایجان رخ می‌دهد و دو طرف یکدیگر را متهم به نقض آتش بس می‌کنند.

جمهوری آذربایجان

• ارتش آذربایجان در شهریور ماه واحدهای زیادی را به سوی مرزهای ارمنستان و خطوط تماس قره باغ کوهستانی فرستاده است. این نیروها علاوه بر پیرامون منطقه تحت کنترل نیروهای صلحبان روسیه در استان‌های مرز کلبجر، لاچن، زنگیلان و صدرک نخجوان مستقر شده‌اند.
• آذربایجان کریدرو لاچن به قره باغ را برای خودروهای باری حامل مواد غذایی و دارو به منطقه ارمنی نشین بست. آذربایجان خواستار استفاده همزمان از دو مسیر آغدام – خانکندی (آکنا- استپاناکرت) و گذرگاه لاچن – خاکندی (بردزور – استپاناکرت) برای ارسال غذا، دارو و سایر مایحتاج مردم ارمنی این منطقه است. باکو اعلام کرده است که به محض بازگشایی مسیر آغدام به خانکندی مسیر لاچن نیز گشوده می‌شود. صلیب سرخ روسیه برای همین منظور یک کامیون و یک خودروی پشتیبان ۲۰ تنی را به این منطقه فرستاده است. هنوز آذربایجان مسیر را برای تردد خودروهای باری از ارمنستان به مرکز قره باغ کوهستانی باز نکرده است.
• منابع رسانه ای دولت جدایی طلبان ارمنی آرتساخ در قره باغ اعلام کرده‌اند که نظامیان آذربایجان با تیراندازی به تراکتورها، کمباین و کشاورزان مانع برداشت محصول گندم و میوه در این منطقه می‌شوند. این منابع دولت باکو را به اجرای سیاست گرسنگی و پاکسازی قومی ارامنه متهم کرده‌اند.
• وضعیت انسانی در قره باغ کوهستانی وخیم گزارش می‌شود و کمیته بین المللی صلیب سرخ اعلام کرده است که هر شهروند ارمنی روزانه ۲۰۰ گرم نان کوپنی دریافت می‌کند و فروشگاه ها هیچ محصول غذایی، بهداشتی، دارویی، پوشاکی برای فروش به مردم ندارند. ارامنه ارسال کمکهای غذایی از سوی آذربایجان را نمی‌پذیرند. خطوط گاز و برق این منطقه که از ارمنستان تامین می‌شود نیز توسط آذربایجان قطع شده است.
• آرائیک هاروتونیان رئیس جمهور دولت جدایی طلبان ارامنه قره باغ کوهستانی استعفا کرد و نمایندگان چهار حزب مجلس این منطقه با ۲۲ رای لوئیس شاهرامیانیان را به عنوان رئیس جمهور برگزیدند. حزب وطن واحد این انتخابات را تحریم کردند.
• آذربایجان اعلام کرده انتخابات جدایی طلبان آرتساخ را نمی‌پذیرد. دولت باکو خودمختاری این منطقه را پس از جنگ دوم قره باغ لغو کرده است.
• دولت باکو در حال ساخت راه آهن هورادیز به آق بند است. این خط آهن ۱۱۰ کیلومتری برای اتصال کریدور زنگه زور ساخته می‌شود و تاکنون بیش از ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است.
• چهار سرباز وظیفه ارتش آذربایجان در هفته پایانی شهریور به طرز مشکوکی طی دو حادثه کشته شده‌اند. مقامات وزارت دفاع سقوط خودرو به دره و بی احتیاطی در استفاده از سلاح را دلیل مرگ آنها اعلام کرده‌اند.
• بر اساس رصد اطلاعات پروازهای بین رژیم اسرائیل و جمهوری آذربایجان، در طول دو هفته اول شهریور ماه دستکم سه پرواز هواپیماهای ترابری حامل مهمات و تسلیحات از اراضی اشغالی فلسطین به فرودگاه‌های باکو و گنجه انجام شده است. برخی بر این باورند که افزایش پروازهای ترابری با محموله های نظامی به جمهوری آذربایجان، ارتباط مستقیمی با افزایش تنش‌ها در مرزهای این کشور با جمهوری ارمنستان دارد. بر اساس تجارب گذشته، همواره در هنگامه آغاز نبردها در قره باغ، ارسال محموله های اسرائیل به آذربایجان افزایش می‌یابد.
• رسانه‌های وابسته به دولت آذربایجان خبر اعتراض سفارت آذربایجان در روسیه به گردهمایی سی امین سالروز تاسیس جمهوری خودمختار تالش مغان در خاک روسیه را با متنی یکسان و بدون هیچ گونه تغییری منتشر و ترند کردند. برگزاری این رویداد در روسیه یک پیام معنادار به الهام علیف دارد؛ روسیه بابت افزایش میزان حضور نیروهای پیمان دفاعی آتلانتیک شمالی(ناتو) در قفقاز جنوبی، فشارهای باکو به نیروهای صلحبانی مستقر در قره باغ کوهستانی(ناگورنو کاراباغ) و حمایت از دولت اوکراین میتواند گزینه حمایت از تالشان را برگزیند.

گرجستان

• جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که درخواست جمهوری گرجستان را برای الحاق به این اتحادیه رد کرده است. دولت گرجستان تلاش می‌کند تا شرایط پذیرش در اتحادیه اروپا را با اصلاحات و تغییرات تامین کند.
• دولت گرجستان اعلام کرد که انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری ناگونورکاراباخ (قره باغ کوهستانی) را نمی‌پذیرد.

بیشتر بخوانید: تحولات قفقاز؛ ۲۸ مرداد ۱۴۰۲