رسانه ردع العدوان

تشکیلات موسوم به اداره العملیات العسکریه که در روز آغاز عملیات ردع العدوان در ۷ آذرماه از سوی مسلحین سوری علیه دولت سوریه جایگزین اتاق عملیات فتح المبین شد، فعالیت‌های رسانه‌ای خود را در ابعاد مختلف به طور جدی پیگیری می‌کند.

برندهای جدید
پرده برداری از چند برند جدید از جمله پرده برداری از إداره العملیات العسکریه (اداره عملیات نظامی) به جای اتاق عملیات فتح المبین و همچنین پرده برداری از یک گردان پهپادی با نام شاهین در آغاز عملیات ردع العدوان، شگردی بود که رهبری اداره عملیات نظامی می‌خواست از رهگذر آن جان تازه‌ای به تشکیلات خود بدهد. با توجه به اینکه تحریر الشام در دو سال اخیر بسیار مورد انتقاد قرار گرفته بود و تظاهرات متعددی علیه جولانی در مناطق تحت سیطره او به راه افتاده بود، و پس از حکایت چند ماهه و چه بسا یک ساله پرونده جاسوسی که با قتل مشکوک ابوماریه القحطانی به اتمام رسید، جولانی می‌بایست در نسخه جدید متحدان خود نام جدیدی را بر می‌گزید و با اضافه کردن یک راهبرد جدید جنگی از رهگذر پهپادهای انتحاری و گلوله‌انداز گردان‌های موسوم به شاهین که تا پیش از ردع العدوان به ندرت از سوی تحریر الشام و متحدانش مورد استفاده قرار می‌گرفت چهره جدیدی از خود به نمایش درمی‌آورد. قرار دادن عامر الشیخ و دالاتی به عنوان نفر اول و دوم احرار الشام و همچنین رهبران دیگر متحدان جولانی در شورای موسوم به القیاده العامه و انتشار نام آن‌ها و همچنین انتخاب سخنگوی جدیدی برای اعلام اخبار ردع العدوان همه و همه تمهیدات رسانه‌ای جدیدی بودند برای آغاز یک عملیات جدید.

گردان‌های شاهین
تولید کلیپ‌های متعدد از کاربرد پهپادهای شاهین از حمله به خودروهایی که گفته شد حامل برخی فرماندهان امنیتی و میدانی دولت سوریه بودند تا حمله به هواپیمای جنگی و تانک و تجمع سربازان و… یکی از مهمترین تمهیدات رسانه‌ای بود که نشان می‌داد پیشروی مسلحین تا حد زیادی وابسته به پهپادهای شاهین می‌باشد، به طوریکه در آن سوی میدان، یعنی در اتاق عملیات فجر الحریه که از سوی الجیش الوطنی در مناطق سپر فرات و شاخه زیتون شکل گرفت نیز به تقلید از تحریر الشام و متحدانش از گردان پهپادی عقاب پرده‌برداری شد. تولید چند سرود در وصف پهپادهای شاهین از سوی الاعلام العسکری و مؤسسه امجاد نشان می‌دهد که برای پهپادهای شاهین پیوست رسانه‌ای جدی‌ای در نظر گرفته شده بود.

چالش خشونت و عدم خشونت
هشدارهای شدید نسبت به عدم فیلمبرداری شخصی به ویژه عدم توهین به اسیران و کشته‌ها که بارها از تریبون رسمی إداره العملیات العسکریه اعلام شد، هم برای عدم شناسایی اماکن تجمع عناصر مسلح مهم بود و هم باعث می‌شد تا گفتمان غیر خشنی که از سوی رهبران عملیات اتخاذ شده با چالش مواجه نشود. در صورتی که اتاق عملیات می‌توانست موبایل‌ عناصر خود را کنترل کند بی‌شک می‌توانست برنامه‌های خود را بهتر پیش ببرد. اما می‌بینیم با توجه به تعدد گروه‌ها و عدم پایبندی بسیاری از افراد به توصیه‌ها و اوامر مرکز، تصاویر مختلف و زیادی منتشر شد که برخی از آن‌ها گفتمان صلح آمیز و غیر خشن اداره مرکزی را به چالش کشیدند. در این بین البته نباید فراموش کرد که بخشی از پیشروی‌ها از آن اتاق عملیات فجر الحریه بوده و هستند که اداره عملیات ردع العدوان هیچ تسلطی روی آن‌ها نداشته و ندارند.

از شایعه مرگ جولانی تا حضور در قلعه
اطلاع‌رسانی مستمر و منظم و یکدست از سوی اداره عملیات نظامی بسیار مهم تلقی می‌شود، روندی که به یکباره و با تشدید بمباران‌ ادلب از سوی جنگنده‌های روسی به مدت چند ساعت متوقف شد. توقف خبر رسانی از سوی اداره عملیات تا حد زیادی میدان را برای اتاق عملیات فجر الحریه باز گذاشت، از سوی دیگر شایعه کشته شدن جولانی نیز در بمباران‌ها شدت گرفت و حتی تصاویری جعلی از جسد او مخابره شد. از ساعت ۱۱ صبح روز یکشنبه ۱۱ آذرماه اداره عملیات به همراه دیگر رسانه‌هایی که خود را از پیش برای این عملیات آماده کرده بودند از جمله الاعلام العسکری و مؤسسه امجاد و مؤسسه ثغور و …. تولید محتوای رسانه‌ای خود را از سر گفتند. این روند رسانه‌ای با حضور الجولانی در قلعه حلب و انتشار تصاویر آن در روز چهارشنبه ۱۴ آذر ماه مواضع رسانه‌ای اداره عملیات نظامی را محکم‎‌تر کرد، چرا که شایعه کشته شدن جولانی در روز ۱۱ آذرماه و تصاویر جسد او غیر واقعی از آب درآمدند و این روند باعث افزایش اعتبار جولانی و متحدانش از یک سو و کم اعتبار شدن رسانه‌های رقیب شد.

تشویق و تهدید نیروهای نظام
یکی از مهمترین شگردهای رسانه‌ای که الجولانی و متحدانش در این چند روز به ویژه یکی دو روز اخیر اتخاذ کرده‌اند، تولید پیام‌ها و محتوای رسانه‌ای مختلف برای ایجاد رغبت در میان سربازان نظام جهت تسلیم سلاح خود می‌باشد. صدور بیانیه‌های متعدد و اعلام کانال‌های مختلف ارتباطی و تبلیغ و تأکید بر فرایند صدور کارت امان برای جدا شدگان از نظام نشان می‌دهند که اتاق عملیات ردع العدوان و فجر الحریه حساب زیادی روی مسئله گسستن نیروهای نظام از ارتش و سازمان‌های امنیتی باز کرده‌اند. به نظر می‌رسد با توجه به اینکه جولانی و متحدانش مجبورند برای پیشروی خود به جنگ‌هایی از سنخ جنگ‌های منظم دست بزنند و شکل رویارویی اجازه استفاده زیاد از شیوه جنگ نامنظم و چریکی را به آن‌ها نمی‌دهد، باید برای رفع این کاستی به تمهیدات دیگری بیندیشند که به نظر می‌رسد تکیه روی گسستن نیروهای نظام یکی از این تمهیدات می‌باشد.

رسانه اداره مناطق اشغال شده
یکی از مهمترین فاکتورهایی که جولانی و متحدان او تلاش می‌کنند به آن دست پیدا کنند، رضایت مردم مناطق اشغال شده می‌باشد. ایجاد نهادی تحت عنوان «إداره المناطق المحرره» برای اداره مناطقی که به تازگی به دست اداره عملیات نظامی افتاده‌اند و فعالیت مستمر رسانه‌ای این نهاد نشان از اهمیت این مسئله برای تحریر الشام و متحدانش دارد. تأکید بر بهبود اوضاع به ویژه در حلب در همین یکی دو روز از جمله فعال کردن بسیاری از نانوایی‌ها و آسفالت کردن برخی از راه‌ها و حتی تمیز کردن معابر و پارک‌های سطح شهر از مصادیق این رویکرد می‌باشند.