یک جراح اعصاب؛ مغز متفکر داعش در افغانستان

به گزارش پایگاه تحلیلی – خبری تحولات جهان اسلام در شماره اخیر هفته‌نامه النبا (شماره ۵۱۱)، رسانه رسمی داعش، گزارشی مفصل درباره یکی از فرماندهان شاخه خراسان منتشر شد. در این گزارش، فردی با نام «ابوحنظله» (نقیب علی‌اکبر) که یک جراح اعصاب افغان است به عنوان نایب امیر ولایت خراسان در سال‌های گذشته معرفی می‌شود.

النبا او را به‌عنوان یکی از چهره‌های کلیدی و «مغز متفکر» داعش در افغانستان توصیف کرده است. انتشار چنین گزارشی، نشانه‌ای از تلاش داعش برای بازنمایی خود به‌عنوان سازمانی با ظرفیت جذب نیروهای تحصیل‌کرده است. پیش از این نیز داعش در شماره ۲۸۵ هفته‌نامه النبأ شکل‌گیری دستگاه تبلیغاتی خود را به دست یک پزشک اطفال عراقی یعنی «وائل الطائی» معروف به «ابومحمد الفرقان» روایت کرده بود.

پیشینه فردی و تحصیلی

مطابق روایت النبا، ابوحنظله در سال ۱۴۰۷ هـ.ق / ۱۳۶۵ هـ.ش / ۱۹۸۶ م در ولایت لوگر به دنیا آمد. خانواده‌اش مذهبی و سنتی توصیف شده است. در نوجوانی همراه خانواده به پیشاور پاکستان مهاجرت کرد و تحصیلات خود را در آنجا ادامه داد. پس از بازگشت به افغانستان، وارد دانشگاه کابل شد و در رشته پزشکی با تخصص جراحی اعصاب فارغ‌التحصیل شد و طبق روایت النبا، رتبه سوم را در میان هم‌دوره‌ای‌هایش کسب کرد.

مسیر به سوی افراط‌گرایی

النبا روایت می‌کند که او در حدود سال ۱۴۳۰ هـ.ق / ۱۳۸۸ هـ.ش / ۲۰۰۹ م به مناطق مرزی وزیرستان رفت و در آنجا توسط نیروهای افغان بازداشت و سه سال در زندان پلچرخی کابل زندانی شد. همان‌جا با برخی وابستگان داعش آشنا شد و پس از آزادی، بیعت خود را با داعش اعلام کرد. از آن زمان، ابوحنظله به شاخه خراسان پیوست و به‌عنوان فرمانده در کابل فعالیت کرد.

نقش سازمانی و عملیاتی

طبق گزارش النبا، ابوحنظله نائب امیر کابل و مسئول عملیات‌ها بوده است و در طراحی و هدایت چندین حمله بزرگ شهری در کابل نقش داشته؛ از جمله:

حمله انغماسی به بزرگ‌ترین بیمارستان نظامی کابل.

حملات مکرر با موشک به فرودگاه نظامی کابل و کاخ ریاست جمهوری.

طرح‌ریزی حمله به سفارت عراق در کابل (به‌عنوان «انتقام موصل»).

حمله به ایستگاه‌های امنیتی و مراکز اطلاعاتی افغانستان (از جمله وزارت داخله).

مشارکت در طراحی حملات علیه جامعه هزاره در دشت برچی.

ابو حنظله به‌عنوان مهندس مواد منفجره نیز فعالیت کرده و در ساخت بمب‌های دست‌ساز و بمب‌های کارگذاری‌شده علیه خودروهای زرهی نقش داشته است.

کشته‌شدن

النبا گزارش می‌دهد که ابوحنظله در رمضان ۱۴۴۰ هـ.ق / خرداد ۱۳۹۸ هـ.ش / ژوئن ۲۰۱۹ م در ولایت ننگرهار هنگام آماده‌سازی طرحی برای تصرف جلال‌آباد، هدف حمله پهپاد آمریکایی قرار گرفت و کشته شد.

سخن پایانی

افشای چنین جزئیاتی نشان می‌دهد که داعش تلاش می‌کند نشان دهد که حتی نخبگان دانشگاهی نیز جذب پروژه افراط‌گرایی می‌شوند. داعش با روایت حماسی زندگی ابوحنظله در النبا، بر آن است تا ابزاری برای الگو‌سازی و جذب نیرو ایجاد کند. از طرفی به نظر می‌رسد داعش با انتشار این گزارش می‌خواهد فعالیت‌های بسیار اندک چند وقت اخیر خود در افغانستان را به گونه‌ای جبران کند.