نگهبانان آسمان صهیون؛ آزمون توان در برابر موشک‌های ایران

سه شنبه ۲۲ مهر ۱۴۰۴ - ۰۰:۱۹

https://iswnews.com/?p=134652

معماری سه‌لایه‌ای که به چالش کشیده شد…

در ساعات اولیه سیزدهم ژوئن ۲۰۲۵، آسمان خاورمیانه شاهد آغاز درگیری نظامی بی‌سابقه‌ای بود که دوازده روز به طول انجامید و معادلات دفاعی منطقه را دگرگون کرد. جنگ ایران و رژیم صهیونیستی، که دونالد ترامپ آن را «جنگ دوازده روزه» نامید، نه تنها آزمونی برای توان موشکی دو کشور، بلکه محک جدی برای سیستم‌های پدافندی پیشرفته رژیم صهیونیستی بود. سامانه‌های دفاعی چندلایه رژیم صهیونیستی که طی دو دهه گذشته با هزینه‌های میلیاردی و پشتیبانی آمریکا ساخته شده بودند، برای نخستین بار در برابر حملات گسترده و هماهنگ موشک‌های بالستیک مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج این رویارویی، هم نقاط قوت و هم شکاف‌های جدی در این چتر دفاعی را آشکار کرد؛ شکاف‌هایی که می‌توانند آینده توازن نظامی خاورمیانه را تعیین کنند. این تحلیل با تکیه بر گزارش‌های رسانه‌های معتبر بین‌المللی و تحلیل‌های اندیشکده‌های دفاعی، به بررسی عملکرد سامانه‌های پدافندی رژیم صهیونیستی، میزان مصرف ذخایر موشکی، و چالش‌های پیش روی این کشور در بازسازی توان دفاعی خود می‌پردازد.

گنبد آهنین: خط اول دفاع با قیمتی سنگین

سامانه Iron Dome که از سال ۲۰۱۱ عملیاتی شده، شناخته‌شده‌ترین لایه دفاعی رژیم صهیونیستی محسوب می‌شود. این سیستم که توسط شرکت‌های Rafael و Israel Aerospace Industries توسعه یافته، برای رهگیری موشک‌ها و راکت‌های کوتاه‌برد در فاصله ۴ تا ۷۰ کیلومتری طراحی شده است¹.

هر باتری Iron Dome شامل ۳ تا ۴ پرتابگر است که هر کدام حاوی ۲۰ موشک رهگیر Tamir می‌باشند. آنچه این سامانه را متمایز می‌کند، سیستم مدیریت نبرد آن است که تنها تهدیداتی را هدف قرار می‌دهد که به مناطق مسکونی یا زیرساخت‌های حیاتی اصابت خواهند کرد. با وجود ادعای نرخ موفقیت ۹۰ درصدی، در جنگ ۱۲ روزه مشخص شد که این سامانه در برابر حملات اشباعی با مشکلات جدی مواجه می‌شود².

قیمت هر موشک Tamir بین ۴۰ تا ۶۰ هزار دلار تخمین زده می‌شود که در مقایسه با موشک‌های ایرانی با قیمت حدود ۶۰۰ دلار، نشان‌دهنده عدم تعادل اقتصادی چشمگیر است. این مسئله در جنگ ژوئن ۲۰۲۵ به وضوح نمایان شد؛ زمانی که ایران با شلیک هزاران موشک ارزان‌قیمت، رژیم صهیونیستی را مجبور به مصرف ذخایر گران‌قیمت خود کرد.

لایه میانی: نیزه داوود در برابر تهدیدات میان‌برد

David’s Sling که به عنوان لایه میانی شبکه دفاعی صهیونیستی عمل می‌کند، محصول همکاری مشترک Rafael رژیم صهیونیستی و Raytheon آمریکا است. این سامانه که از سال ۲۰۱۷ عملیاتی شده، برای رهگیری موشک‌های بالستیک و کروز با برد ۴۰ تا ۳۰۰ کیلومتر طراحی شده است³.

موشک‌های Stunner این سامانه از فناوری “hit-to-kill” استفاده می‌کنند و به جای کلاهک انفجاری، با برخورد مستقیم هدف را منهدم می‌سازند. در جنگ ۱۲ روزه، David’s Sling نقش حیاتی در رهگیری موشک‌های میان‌برد ایران مانند Fateh-110 و Kheibar Shekan ایفا کرد، اما حجم بالای حملات باعث شد این سامانه نیز تحت فشار قرار گیرد. بر اساس گزارش واشنگتن پست، این سیستم در طول جنگ برای اولین بار با چالش عملیاتی جدی مواجه شد⁴.

هزینه هر موشک رهگیر David’s Sling حدود ۱ میلیون دلار برآورد می‌شود که نشان‌دهنده سرمایه‌گذاری عظیم رژیم صهیونیستی در این لایه دفاعی است. عملکرد این سامانه در جنگ ژوئن نشان داد که علی‌رغم پیشرفت‌های تکنولوژیک، در برابر حملات هماهنگ و گسترده، نیاز به پشتیبانی سامانه‌های تکمیلی دارد.

سپر Arrow: آخرین خط دفاع در برابر موشک‌های بالستیک

سامانه Arrow که بالاترین لایه دفاعی رژیم صهیونیستی را تشکیل می‌دهد، از دو بخش Arrow 2 و Arrow 3 تشکیل شده است. Arrow 2 که از سال ۲۰۰۰ عملیاتی شده، برای رهگیری موشک‌های بالستیک در اتمسفر فوقانی طراحی شده، در حالی که Arrow 3 که در سال ۲۰۱۷ به خدمت درآمد، قادر به انهدام موشک‌ها در خارج از جو زمین است⁵.

این سامانه که با همکاری Boeing آمریکا تولید می‌شود، در جنگ ۱۲ روزه نقش کلیدی در مقابله با موشک‌های بالستیک دوربرد ایران داشت. بر اساس گزارش موسسه JINSA، سامانه‌های Arrow در کنار THAAD آمریکایی، ۲۰۱ موشک از ۵۷۴ موشک بالستیک ایران را رهگیری کردند⁶.

قیمت هر موشک Arrow بین ۲ تا ۳ میلیون دلار تخمین زده می‌شود. مشکل اصلی این سامانه، محدودیت در تولید و ذخایر است؛ موضوعی که در روزهای پایانی جنگ به وضوح نمایان شد. گزارش وال استریت ژورنال نشان داد که ذخایر Arrow 2 در روزهای آخر جنگ به شدت کاهش یافته بود و رژیم صهیونیستی به طور فزاینده‌ای به سامانه‌های THAAD آمریکایی وابسته شده بود⁷.

THAAD آمریکایی: نجات‌دهنده در بحران

سامانه THAAD (Terminal High Altitude Area Defense) که توسط Lockheed Martin تولید می‌شود، یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های دفاع موشکی آمریکا محسوب می‌شود. این سامانه که از اکتبر ۲۰۲۴ در رژیم صهیونیستی مستقر شده بود، نقش تعیین‌کننده‌ای در جنگ ۱۲ روزه ایفا کرد⁸.

بر اساس گزارش CNN، آمریکا در طول این جنگ بیش از ۱۰۰ و احتمالاً تا ۱۵۰ موشک THAAD شلیک کرد که معادل ۲۵ درصد از کل ذخایر این نوع موشک آمریکا بود⁹.

هر موشک THAAD حدود ۱۲.۷ میلیون دلار هزینه دارد که مجموع هزینه موشک‌های مصرف شده را به بیش از ۱.۵ میلیارد دلار می‌رساند. نکته نگران‌کننده این است که آمریکا در سال ۲۰۲۴ تنها ۱۱ موشک THAAD تولید کرد و برای سال ۲۰۲۵ نیز تنها ۱۲ موشک در برنامه تولید دارد¹⁰. این آمار نشان می‌دهد که بازسازی ذخایر مصرف شده با نرخ تولید فعلی، بین ۳ تا ۸ سال زمان خواهد برد. استفاده گسترده از THAAD در این جنگ، وابستگی شدید رژیم صهیونیستی به پشتیبانی نظامی آمریکا را برملا کرد و نشان داد که بدون این حمایت، سیستم دفاعی رژیم صهیونیستی قادر به مقابله با حملات گسترده نخواهد بود.

عملکرد در میدان نبرد: دستاوردها و شکست‌ها

جنگ ۱۲ روزه ژوئن ۲۰۲۵ که با حمله غافلگیرانه رژیم صهیونیستی به تأسیسات هسته‌ای و نظامی ایران آغاز شد، به سرعت به تبادل آتش موشکی گسترده تبدیل شد. بر اساس گزارش‌های رسمی، ایران در طول این دوره حدود ۵۵۰ موشک بالستیک و بیش از ۱۰۰۰ پهپاد به سمت رژیم صهیونیستی شلیک کرد¹¹. سیستم‌های دفاعی رژیم صهیونیستی با کمک آمریکا توانستند ۸۶ درصد از موشک‌های بالستیک را رهگیری کنند، اما ۳۶ موشک به اهداف خود در رژیم صهیونیستی اصابت کردند¹². این موشک‌ها به تأسیسات نفتی، نیروگاه‌ها، و پایگاه‌های نظامی از جمله Tel Nof و Camp Glilot آسیب رساندند. نکته قابل توجه این بود که ایران در طول جنگ، تاکتیک‌های خود را تغییر داد و با استفاده از موشک‌های پیشرفته‌تر و الگوهای حمله متنوع، نرخ موفقیت خود را از ۸ درصد به ۱۶ درصد افزایش داد¹³. در حمله ۲۲ ژوئن، ۱۰ موشک از ۲۷ موشک شلیک شده به اهداف خود اصابت کردند که بالاترین نرخ نفوذ در طول جنگ بود. این آمار نشان می‌دهد که سیستم‌های دفاعی رژیم صهیونیستی در برابر تاکتیک‌های تطبیقی و موشک‌های جدید ایران آسیب‌پذیر هستند.

بحران ذخایر: آشیل پاشنه دفاع رژیم صهیونیستی

یکی از مهم‌ترین درس‌های جنگ ۱۲ روزه، آشکار شدن محدودیت‌های جدی در ذخایر موشک‌های رهگیر بود. بر اساس تحلیل‌های منتشر شده، رژیم صهیونیستی در این جنگ حداقل ۳۴ موشک Arrow-3، حدود ۹ موشک Arrow-2، و تعداد نامشخصی موشک Iron Dome و David’s Sling مصرف کرد¹⁴. با احتساب موشک‌های THAAD آمریکایی، مجموع هزینه موشک‌های رهگیر مصرف شده به بیش از ۲ میلیارد دلار رسید. مشکل اساسی در نرخ پایین تولید این موشک‌هاست. برای مثال، تولید سالانه موشک‌های THAAD در آمریکا کمتر از ۲۰ عدد است و افزایش این ظرفیت نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان و زمان قابل توجه است¹⁵. در مورد موشک‌های Arrow نیز وضعیت مشابه است؛ خطوط تولید محدود در رژیم صهیونیستی و آمریکا قادر به جبران سریع مصرف نیستند. این بحران ذخایر در روزهای پایانی جنگ به حدی رسید که بر اساس گزارش NBC، نرخ رهگیری موشک‌های ایران از ۹۰ درصد در روز اول به ۶۵ درصد در روز آخر کاهش یافت¹⁶. این کاهش عملکرد نشان می‌دهد که در صورت طولانی شدن درگیری، سیستم دفاعی رژیم صهیونیستی دچار فروپاشی تدریجی خواهد شد.

امکان‌سنجی آینده: چالش‌ها و راهکارها

تحلیل جنگ ۱۲ روزه نشان می‌دهد که معادله دفاعی رژیم صهیونیستی با چالش‌های بنیادین مواجه است. نخست، عدم تعادل اقتصادی میان هزینه حمله و دفاع؛ ایران با موشک‌های ارزان‌قیمت می‌تواند رژیم صهیونیستی را مجبور به مصرف میلیاردها دلار موشک رهگیر کند. دوم، محدودیت‌های تولید که بازسازی ذخایر را به فرآیندی چندساله تبدیل می‌کند. سوم، وابستگی فزاینده به آمریکا که استقلال استراتژیک رژیم صهیونیستی را زیر سؤال می‌برد.

برای مقابله با این چالش‌ها، رژیم صهیونیستی چند راهکار را دنبال می‌کند: توسعه سیستم‌های لیزری Iron Beam که هزینه هر شلیک آن کمتر از یک دلار است، افزایش ظرفیت تولید داخلی موشک‌های رهگیر، و تقویت همکاری‌های منطقه‌ای برای ایجاد شبکه دفاعی یکپارچه¹⁷. با این حال، تحقق این اهداف نیازمند زمان و سرمایه‌گذاری عظیم است. در کوتاه‌مدت، رژیم صهیونیستی همچنان به شدت به پشتیبانی آمریکا وابسته خواهد بود و هرگونه تأخیر در این حمایت می‌تواند توازن نظامی منطقه را به نفع ایران تغییر دهد. جنگ ۱۲ روزه ثابت کرد که عصر برتری مطلق دفاعی رژیم صهیونیستی به پایان رسیده و آینده امنیت این کشور بیش از هر زمان دیگری به توانایی در بازسازی سریع ذخایر و نوآوری در فناوری‌های دفاعی وابسته است.

منابع:

#اسرائیل #ایران

نگهبانان آسمان صهیون؛ آزمون توان در برابر موشک‌های ایران

دیدگاه

آخرین اخبار