بازگشت آفاق سایبری به داعش

کارنامه بنیاد آفاق الکترونیک
بنیاد آفاق الکترونیک در سال ۲۰۱۶ تأسیس شد و به سرعت به اصلی‌ترین منبع تولید محتوای امنیتی و آموزشی برای حامیان آنلاین داعش تبدیل گردید. این بنیاد با مدیریت وب‌سایتی اختصاصی، مقالات، پوسترها و ویدیوهای آموزشی در مورد موارد زیر تولید می‌کرد:
• روش‌های مرور امن اینترنت
• چگونگی ایجاد حساب‌های کاربری مقاوم و ناشناس
• بهترین روش‌های استفاده از پلتفرم‌های مختلف
به گفته اف‌بی‌آی، مؤسس این بنیاد، «محمود سلیم» (مشهور به تقنی المجاهدین)، مشاوره‌های فنی برای فرار از نظارت نهادهای قانونی در اختیار داعش قرار می‌داده است.

هک و از دست رفتن اعتماد
در سال ۲۰۱۹، نخستین نشانه‌های مشکل با ادعای نفوذ یک عامل اطلاعاتی مصری به حساب‌های این بنیاد ظاهر شد. سپس در سال ۲۰۲۲، سرور «المنت» این بنیاد مورد حمله سایبری قرار گرفت و اطلاعات شخصی مدیران آن فاش شد. هکر مدعی شد که این بنیاد از حامیان داعش پول جمع‌آوری کرده، اما آن را برای مقاصد شخصی استفاده کرده است. این رویداد، ضربه‌ای مهلک به اعتبار بنیاد آفاق الکترونیک وارد کرد و منجر به توقف فعالیت آن در سال ۲۰۲۲ شد.

پوسترهای بنیاد آفاق الکترونیک از «سری نکات امنیتی»

بررسی فنی یک پلتفرم نوظهور: اپلیکیشن SimpleX Chat
طی دو ماه گذشته، بنیاد آفاق الکترونیک یک بررسی فنی از اپلیکیشن پیام‌رسان «SimpleX Chat» منتشر کرد. این برنامه به دلیل عدم نیاز به شماره تلفن یا ایمیل برای ثبت‌نام و استفاده از رمزنگاری پیشرفته، مورد توجه طرفداران داعش قرار گرفته است.
الف: مزایای ذکر شده توسط بنیاد آفاق الکترونیک
• معماری غیرمتمرکز (برخلاف سرورهای متمرکز تلگرام)
• رمزگذاری پایان به پایان E2Eبرای تمامی قابلیت‌ها
• ناشناس بودن در ثبت‌نام
ب: معایب ذکر شده:
• محدودیت زمانی برای دانلود فایل‌ها
• نداشتن قابلیت «کانال» مشابه تلگرام
در نهایت، بنیاد آفاق الکترونیک با یادآوری این نکته که «هیچ برنامه‌ای ۱۰۰٪ امن نیست»، به کاربران هشدار می‌دهد که در اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس حداکثر احتیاط را رعایت کنند.

پیامدهای امنیتی بازگشت بنیاد آفاق الکترونیک
• افزایش آگاهی امنیتی در بین طرفداران داعش، شناسایی و ردیابی آنان را برای نهادهای امنیتی دشوارتر می‌کند.
• تمایل به مهاجرت به پلتفرم‌های پیچیده‌تر و امن‌تر مانند SimpleX Chat، نظارت بر فعالیت‌های این گروه را با چالش جدی مواجه می‌کند.
• این بازگشت، بر ضرورت رصد مستمر تحولات درون اکوسیستم مجازی داعش و درک نیازهای متغیر حامیان آن تأکید دارد.

تحلیل و نتیجه‌گیری
بازگشت بنیاد آفاق الکترونیک می‌تواند چندین دلیل داشته باشد:
• پر کردن خلأ آموزشی: در حال حاضر تنها دو رسانه “QEF” و “AES” به طور تخصصی بر امنیت متمرکز هستند. بازگشت یک بازیگر قدیمی و شناخته‌شده می‌تواند این خلأ را پر کند.
• بازسازی اعتبار: انتشار مطالب این بنیاد از طریق یک وب‌سایت نهادی معتبر (مثل الفسطاط)، می‌تواند تلاشی برای بازسازی اعتبار از دست رفته آن پس از ماجرای هک باشد.
• ایجاد وحدت رویه: پیش از این، یکی از رسانه‌ها (QEF) یک بررسی منفی از SimpleX Chat منتشر کرده بود که موجب سردرگمی کاربران شد. انتشار یک بررسی متعادل‌تر توسط بنیاد آفاق الکترونیک می‌تواند به عنوان یک بیانیه نهایی و هماهنگ کننده از سوی بدنه داعش برای تعیین خط‌مشی استفاده از این پلتفرم تفسیر شود.