ترکیه در دوراهی راهبردی موفقیت یا شکست
پاییز عربی که آغاز شد، ترکیه توانست نفوذ خوبی در کشورهای منطقه شمال افریقا به دست آورد، کشورهایی مانند مصر، لیبی و سودان با این کشور همراستا شدند. اما دیری نپایید که آنکارا دست به یک انتخاب اشتباه زد. عربستان سعودی توانست اردوغان را بفریبد و آن را در راستای منافع آمریکا، انگلیس و آل […]
پاییز عربی که آغاز شد، ترکیه توانست نفوذ خوبی در کشورهای منطقه شمال افریقا به دست آورد، کشورهایی مانند مصر، لیبی و سودان با این کشور همراستا شدند. اما دیری نپایید که آنکارا دست به یک انتخاب اشتباه زد. عربستان سعودی توانست اردوغان را بفریبد و آن را در راستای منافع آمریکا، انگلیس و آل سعود به جنگ دمشق بفرستد. این حرکت اشتباه بیشتر از همه به سود صهیونیست ها شد. همان اسرائیلی که ادعا می کرد دشمن جهان اسلام است و باید از سرزمین های فلسطینی خارج شود.
محور امریکا، انگلیس، عربستان و اسرائیل توانستند، بعد از فریب اردوغان، به راحتی دولت اخوانی مصر را ساقط کنند و فشار بر حماس تشدید شود این روند با سقوط دولت اخوانی سودان توسط عربستان و امارات گسترش یافت.
اردوغان در گذشته نشان می داد که از حماس حمایت می کند و تلاش بسیاری کرد تا حرکت های نمایشی مانند اعزام کشتی مواد غذایی برای غزه، خود را به عنوان یک مقام دلسوز در جهان اسلام معرفی کند اما حرکت وی در جنگ سوریه باعث شد تا علیه منافع خود و کشورش حرکت کند.
اقدامات اردوغان موجب شد تا دولت سوریه تضعیف شود و در نتیجه پ ک ک در مرزهای شمالی سوریه هم دولت تشکیل دهد که مورد حمایت آمریکا باشد، هم به منابع آب و نفت بسیار دست یابد. این چاهی بود که به دست خویش حفر کرد. علاوه بر آن در اثر ایجاد موج تروریسم وهابی در سوریه صنعت توریسم این کشور در سال های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ به زمین بخورد.
روند رو به قهقرا تا زمان کودتای پیروان فتح الله گولن در تابستان ۱۳۹۵ ادامه یافت. همان گولنی که متحد صهیونیست هاست و اردوغان وی را دوست خود می پنداشت. تازه در آن زمان بود که اردوغان از خواب خوش عربستانی ها بیدار شد و دوست و دشمن را شناخت.
از آن تاریخ اردوغان کمی به اصلاح مسیر خود همت گمارد؛ به ایران و روسیه نزدیک شد و به شدت از آمریکا و آل سعود فاصله گرفت. مخالفت جدی ترکیه با تحریم ایران و توافق های بزرگ نظامی و انرژی با روسیه و البته افشای مهم کشتن یک روزنامه نگار عربستانی به دست دولت سعودی از نتایج این تغییر راهبردی در حرکت اردوغان قابل ارزیابی است. وی توانست متحدان جدید بیاید اگرچه دید راهبردی به آنها ندارد اما دستکم می تواند در مقابل غرب به یک موازنه دیپلماتیک دست یابد.
با آنکه ترکیه به کاهش مناطق آلوده به وهابیت در سوریه کمک کرد و بسیاری از مناطق مانند مرکز و جنوب سوریه بدون جنگ تسلیم ارتش سوریه شدند و با همراهی ترکیه، جیش الاسلام، احرار الشام، تحریر الشام و … با اتوبوس سبز به ادلب منتقل شدند اما هنوز هم ترکیه دست از دشمنی با دمشق برنداشته است. ادامه این مسیر غلط قطعا راه همکاری و تجارت میان دو کشور ترکیه و سوریه را برای همیشه مسدود می کند.
دوراهی راهبردی ولی آسان اردوغان
اکنون آنکارا مجبور به یک انتخاب مهم ولی بسیار ساده است؛ دولت اردوغان می تواند مسیری را باز کند که مسلحین فعال در سوریه به همان جایی که آمدند بازگردند. روندی دو سر برد و سرشار از سود در آینده؛
کمک ترکیه به متحدش دولت وفاق ملی در لیبی که زیر فشار ضربات سرهنگ حفتر است می تواند گزینه خوبی باشد. هم به متحدش کمک کرده و کشوری با ذخائر عظیم نفت را در کنار خود خواهد داشت. هم از شر تروریست های مزاحم که در سوریه هستند رها می شود.
اگر اردوغان این انتخاب ساده را انجام ندهد، دولت فائز سراج در محاصره کامل نیروهای حفتر که از بازماندگان ارتش سابق قذافی تشکیل شده متلاشی می شود. پیروزی سرهنگ بازنشسته حفتر و اشغال طرابلس به معنی موفقیت بیشتر ریاض، قاهره و ابوظبی است که در حال رقابت شدید با آنکارا هستند.
در مقابل دولت وفاق ملی در طرابلس پایتخت لیبی که “فائز سراج” ریاست آن را به عهده دارد مورد حمایت سازمان ملل بوده است و طبق قوانین بین الملل حتی می تواند از خود دولت ترکیه نیز تقاضای حمایت نظامی کند.
از طرف دیگر دولت سوریه با جدیت در تلاش است تا کل سرزمینش را از لوث تروریسم وهابی پاک کند و قطعا استان ادلب و غرب حلب بخش مهمی از آن است. این مسیر تحقق می یابد فقط هزینه های انسانی برای ارتش سوریه ایجاد می شود و هزینه های بیشتری برای ترکیه و قطر که از آن تروریستها حمایت می کنند.
اگر ترکیه با انتقال دادن آنها به کشوری دیگر (که معمولا از آنجا آمده اند) به دولت سوریه کمک کند و مانع از خونریزی بیشتر و کاهش هزینه های بی مورد شود، می توان به همکاری های آینده دو کشور همسایه امیدوار بود. به هر حال آنکارا به خوبی این نکته را دریافته که نمی تواند دمشق را شکست دهد و ادامه دشمنی ها تنها تجارت دو کشوری که بیشترین مرز مشترک را با هم دارند، غیر ممکن می کند. برای ترکیه که تجارت را بسیار دوست دارد این فرصت خوبی است برای کاهش تنش ها و ساختن آینده ای بهتر برای دو ملت.
مضاف براینکه لیبی دارای نفت بسیاری است که می تواند در همکاری با ترکیه به سود مشترک دست یابد. برای اردوغانی که در تلاش است ترکیه را به چهار راه انرژی جهان تبدیل کند این فرصت استثنایی است اما مناطقی که ترکیه و دوستانش در سوریه اشغال کرده اند مانند ادلب یا راس العین هیچ نکته ارزشمندی برای اردوغان نداشته و نخواهد داشت.
این اقدام می تواند فشار را به آل سعود که در رقابت کشنده با ترکیه قرار دارد افزایش دهد در عین حال موجب کاهش هزینه های ایران و روسیه می شود که از دولت سوریه برای سرکوب تروریسم وهابی حمایت مستشاری می کنند. دستکم جان نظامیان روس کمتر در خطر می افتد چرا که ارتش روسیه در نبردهای اخیر سوریه به ویژه (کفرنبوده) حضور مستقیم داشت و تلفات هم متحمل شد.
از طرف دیگر به دلیل عضویت ترکیه در ناتو، دست آنکارا برای حضور ارتش ترکیه در لیبی چندان باز نیست زیرا دخالت مستقیم این کشور در جنگ میان دولت وفاق با شورشیان به رهبری سرهنگ حفتر می تواند بر روابط با سایر اعضا از جمله فرانسه و یونان تاثیر بگذارد.
پایان جنگ سوریه می تواند به سود دو شریک اقتصادی بزرگ ترکیه یعنی ایران و روسیه باشد و همکاری های تجاری هر سه همسایه که اتفاقا مورد تحریم آمریکا هم هستند را افزایش دهد.
تبعات انتخاب غلط
چنانپه ترکیه از سوریه خارج نشود قطعا ارتش سوریه با حمایت نیرو هوایی روسیه آن مناطق را پاکسازی خواهد کرد و بعد از تروریست ها کار به رویارویی با ارتش ترکیه می رسد. این تقابل کشنده در اصل همان موردی است که دولت سعودی، اسرائیل و آمریکا می خواند تا سوریه از تمرکز بر جولان بازماند و ایران، ترکیه و روسیه باز در تقابل با هم قرار گیرند.
همچنین با آزاد شدن حلب و ادلب، تروریست ها راهی ندارند جز بازگشت به ترکیه. در آن شرایط اردوغان مجبور است یا با آنها بجنگد یا آنها را در ترکیه اسکان دهد. هر دو گزینه مطلوب آنکارا نیست.
از طرف دیگر متحدان ترکیه در لیبی نابود شده و سرهنگ حفتر مورد حمایت عربستان می تواند طرابلس را تصرف کند. پیروزی دیگری برای آل سعود در شمال افریقا. انتخاب اشتباه اردوغان مسیری دو سر باخت برای ترکیه خواهد شد.
دیدگاه
تعداد نیروهای تروریستی که در ادلب و عفرین و باب و جرابلس و اعزاز مستقر هستند خیلی بیشتر از اون نیرویی است کە برای ادارەی این مناطق لازم است ، جدا از آن علاوه بر این نیروها ارتش ترکیه نیز حضور دارد ، قطعا ترکیه بخشی از نیروها را روانه ی لیبی میکند تا مواضع دولت وفاق را حفظ کند ، اما خاک سوریه را تنها به وسیله ی تقابل نظامی با ترکیه میشه اونو از چنگ ترکیه درآورد و ترکیه ، ترکیه از مناطق اشغالی به عنوان یک اهرم استفاده کرده و هر بار با تقدیم کردن بخشی از آن به روسیه و ایران و سوریه توانسته چراغ سبز حمله به مناطق تحت کنترل کردهای وابسته به پ کاکا (سوریه دموکراتیک) را به دست بیاره ، تا زمانی که شبه نظامیان کرد وابسته ب پ کاکا در سوریه حضور دارند ترکیه از اشغال خاک سوریه دست بردار نیست مگر با اعمال زور ، مسئله ی کردها برای ترکیه بسیار حائز اهمیت است چون هم بخش بزرگی از جمعیت ترکیه (بیش از بیست میلیون) را کردها تشکیل میدهند که پ کاکا توانسته نفوذ زیادی در بین آنها داشته باشد و آنها را به جدایی طلبی سوق دهد ، از طرفی دیگر ترکهای فاشیست حامیان اصلی اردوغان در ترکیه هستند و جنگ با کرد ها بیش از هر چیز دیگری آنها را به اردوغان نزدیکتر خواهد کرد.
با سلام و احترام خدمت جناب نجفی
از مطلب بسیار خوبتان استفاده کردم.
با آرزوی همگرایی هرچه بیشتر بین محور ایران، روسیه، سوریه و ترکیه
ممنون از تحلیلتون خوب بود
انشالله شر اردوغان از سر مردم ترکیه باز شود
جالب بود. اما شما کردها رو تو نتیجه گیری و تاثیرش بر رویکرد امنیت ملی ترکیه حساب نکردی(کردهای ترکیه و کردهای سوریه) ..اما باید دید اردوغان چه میکنه.
انشاالله اردوغان سر عقل بیاد و با کردها هم به تامل برسد تا این آتش خاموش شود
تورکیه سعی دارد در خاورمیانه امنییت ایجاد کند اما کشورهای استمعارگر که کشورهای اورپا و آمریکا هستن که همیشه با سیاست های رنگین شان سعی کردن حکومتهای رو تحمیل کنن و با دست آن حکومت ها بتوانن استمهار کنن یکی عربستان هست درست هست اسلامی هستن اما دورغ دور از اسلام هستن با دست شان عربستان و استمعار میکنن همان نوع حکومت پهلوی ها بودن که بعداز کودتای برعیله قاجار غرب و اورپا پهلویهارو تحمیل کردن وبادست اونا کشور رواستمعارکردن هنوز هم ادامه دارد با دشمن دشمن گفتن .اما درموردتورکیه خیلی دورغهارو درج میکنن اونطور نیست تورکیه تنها کشوری بود و بوده و هست که با تروریست میجنگد هم با داعش و هم کوردهای تروریست .کوردهای تروریست یه آلت شده از طرف اورپا و غرب و روسیه هست که برای تورکیه مشگل سازکنن و بااین کار تورکیه رو از هدفهای خوبشان از پیشرفت هایشان جلوی گیری کنن چون تورکیه یه حکومت تمام مستقل هست و هیچ وقت با تروریستها نبوده البته دورغهای بوده درباره تورکیه که از داعش حمایت میکند این هم از طرف بعضی بدحواهان تورکیه بودن چون اورپا دراعش رو فعال کردو حمایت کرد با امریکا که بتوانن در عراق و سوریه به هدفشان برسن و استمعارکنن چونداعش نفت سوریه وعراق رو دردست گرفت وقتی به اورپا انتقال میشد جلویشان را تورکیه گرفت و نفت رو اجازه ندادبه دست یونان و غیره برسه بعدازاین کار اتحادیه اورپا خشمگین شدن وزود با دوروغها برعیله تورکیه شعار دادن .اما در مورد لیبی همان کارها هست که غرب و اورپا همان سیاست استمعارگری رو در آنجا میخواهن انجام دهن همان سرهنگ حفتر که هست دست فرانسه و آمریکاهست اونو تحمیل کردن و وفتی او لیبی رو دردست گرفت به راحتی لیبی استمعار خواهد شد اما تورکیه از دولت ملی لیبی که حمایت میکند بازهم خیلی ها ناراخت هستن چوندست خالی خواهن شد همان که در شمال سوریه تروریستهای کورد که تجاوز کرده بودن به خاک و خانه های مظلومین و اشغال کرده بودن ارتش تورکیه برعیله کوردهای تروریست عملیات رو انجام داد وهمان اورپا و آمریکا و عربستان مصر خیلی نارخت شدن که چرا این کاررو کردی اما نگفتن که این تجاورگران در شمال سوریه چه جنایتهای بر عیله عربها و ترکمن ها کردن
و البته ترکیه هم کم جنایت نکرد در حق سوریه…
چه جالب! این ترکیه بود به خاطر احیای دولت عثمانی دواعش را به جان مردم سوریه انداخت و انقلاب سوریه را منحرف کرد و باعث این همه ویرانی شد ، التماس تفکر ،