منازعه آذری-ارمنی در خارج از مرزها

دوشنبه 13 مرداد 1399 - 01:34
https://iswnews.com/?p=34113

درگیری‌های اخیر میان آذربایجان و ارمنستان تقریبا به یک منازعه تمام عیار تبدیل شده است و هر طرف سعی می‌کند تا دیگری را با حداکثر فشار ممکن مواجه کند. راهپیمایی‌های اعلام حمایت از اقدامات دولت‌ها در داخل دو کشور درگیر جنگ چیز طبیعی است؛ اما حرکت‌های اعتراضی هر دو طرفِ درگیر به خارج از مرزها نیز رسیده است.

اما این حرکت از کجا کلید خورد؟
مجری و خبرنگار کانال خزرِ تلویزیون دولتی آذربایجان را می‌توان از دعوت کنندگان این تجمعات اعتراضی تلقی کرد. “خوشقدم بخشعلی اوا” روز دوم درگیری اعلام کرد که شوی تلویزیونی سنی آختاریرام( به دنبال تو می‌گردم) به دلیل شرایط جنگی تعطیل می‌شود. او در اولین اقدام با سفر به ترکیه نزد همسرش رفت و نخستین تجمع را در استانبول راه اندازی کرد.
پس از این رویداد که بیشتر شرکت کنندگانش اتباع ترکیه بودند موج نفرت پراکنی بر علیه ارامنه بیشتر از گذشته به راه افتاد. وی از همه آذربایجانی‌ها و حتی ترک تباران خواسته است تا به این حرکت بپیوندند و از کارزار تجمعات در سایر نقاط حمایت کنند.
به نظر می‌رسد او در ماموریت جدید خود هم توانسته پا به پای دستگاه سیاست خارجی کشورش قدم بردارد. هر چند ارامنه نیز ساکت نمانده‌اند و در مقابل این تجمعات پر شور ظاهر می‌شوند.

نتیجه درگیری اتباع دو کشور تاکنون چه بوده است؟
این روزها نفرت پراکنی میان اتباع دو کشور به اوج خود رسیده است. مردمی که به علت مشکلات اقتصادی و سیاسی کشورشان مهاجرت کرده اند برای نخستین بار در خارج از مرزها با یکدیگر می‌جنگند.
اتباع آذربایجانی در هر کشوری که سفارتخانه‌های ارمنستان هست تجمع برگزار می‌کنند که در مقابل این حرکت ارامنه نیز به حمایت از سفارت کشور متبوعشان وارد عمل می‌شوند. شرکت کنندگان در این حرکت‌ها پس از مدتی کشمکش لفظی به درگیری فیزیکی و توهین به پرچم، افراد کشته شده در جنگ و چهره‌های سیاسی یکدیگر می‌پردازند. البته تمام افراد شامل این طیف نمی‌شوند.
کشورهای ترکیه ، روسیه، فرانسه، آلمان، انگلیس، بلژیک و آمریکا تا اینجای کار جز کشورهایی هستند که شاهد بیشترین اعترضات و درگیریها بین اتباع آذربایجان و ارمنستان بوده اند. کانال‌های تلویزیونی دولتی نیز این تجمعات چند ده نفری و در برخی موارد چند صد نفری را پوشش می‌دهند تا احساسات مردم داخل و خارج از این کشور را مدیریت کنند.

واکنش ارمنیها چیست؟
اتباع ارمنستان نیز همانند اتباع آذربایجان راه تهاجم را در مقابل سفارتخانه‌های دولت آذربایجان در پیش گرفته‌اند.
نخستین تنش فیزیکی در مقابل کنسولگری آذربایجان در لس آنجلس آمریکا کلید خورد که طی آن ارمنیها دست برتر را داشتند اما با دخالت پلیس ایالتی ماجرا تمام شد. سپس لندن به میدان جنگ تبدیل شد که با دخالت پلیس انگلیس بدون درگیری چندانی تجمعات خاتمه یافت. اما حملات گروهی به افراد تنها از هر دو طرف همچنان ادامه دارد. بلژیک نیز وضعیت مشابهی را تجربه کرده است. اما شدیدترین درگیریها در کشور روسیه هنوز هم جریان دارد. درگیریها بین طرفین در مقابل سفارت های هریک از کشورها اتفاق می افتد و گاهی درگیریهای پراکنده به خیابان های اطراف سفارت کشیده میشود. حمله به خودروها، حمله به کافه ارمنیها، شعارنویسی روی محله های آذری و ارمنی نشین در مسکو و سن پطرزبورگ از جمله این حملات است.

همه به دنبال جنگ نیستند
جمعیت رانده شده دو کشور در روسیه بیش از سایر کشورهای دیگر هستند و همین عاملی برای شکل گیری افکار جدید شده است. این رانده شدگان راهکاری غیر از جنگ را هم طلب می‌کنند. همین دست از افراد به تازگی با انتشار ویدئوهایی که پرچم‌های دو کشور به هم گره زده شده از ضرورت پایان مخاصمه سخن می‌گویند. این افراد کسانی هستند که در یک محل کار می‌کنند یا در مجتمع های آپارتمانی همسایه یکدیگر محسوب می‌شوند. خواسته این بخش از جمعیت خارج نشین دو کشور، مذاکرات صلح با تاکید بر تجربه حضور هر دو جمهوری در قالب اتحاد جماهیر شوروی است. البته هدایت دستگاه امنیتی روسیه را برای هدایت افکار عمومی در این زمینه نباید دست کم گرفت. تمهیداتی که می‌تواند سبب فروکش کردن افکار ملیت‌گرایی دو طرف در این کشور شود.

خوشقدم بخشعلی اوا کیست؟
خوشقدم بخشعلی اوا هدایت گیزی ۱۳ ژانویه ۱۹۷۴ در روستای نارنجلار رایون(شهرستان) کلبجر متولد شد. وی در سال ۱۹۹۱ همزمان با دخالت نظامی مستقیم ارمنستان در جنگ قره‌باغ به عنوان دانشجوی رشته تاریخ وارد دانشگاه دولتی نخجوان شد. پس از مدتی محل تحصیل خود را به باکو تغییر داد. طی سال ۱۹۹۸ رسانه سه نقطه را تاسیس کرد و وارد دنیای رسانه های جمعی شد. وی پس از این نشان‌های زیادی را بواسطه حمایت دولت دریافت کرد. خوشقدم همچنین در سال ۲۰۰۴ عضو افتخاری کنگره آذربایجانیها در شهر کلن آلمان انتخاب شد. بخشعلی اوا علاوه بر این از پایه‌گذاران جنبش رسانه ۲۰۰۵ و حمایت رسانه ای از حزب حاکم بوده است.
روزنامه‌نگار نسل جدید، روزنامه‌نگار سال، روزنامه‌نگار حرفه‌ای، روزنامه‌نگار میهن پرست و روزنامه‌نگار مبارز لقب‌هایی هستند که به دست مقامهای دولتی از جمله حیدر علیف و الهام علیف به او تقدیم شده است. مدال دولتی پیشرفت در سال ۲۰۰۵ از سوی حیدر علیف به او اعطا شده و الهام علیف هم در سال ۲۰۱۶ عنوان روزنامه نگار محترم را به او بخشیده است.

حمایت‌های علنی دولت آذربایجان از خوشقدم بخشعلی اوا به قدری آشکار است که نمی‌توانیم از آن چشم پوشی کنیم.

روزنامه نگار دولتی در سال ۲۰۱۱ وارد تلویزیون دولتی این کشور شد. وی در برنامه اجتماعی و زنده «سنی آختاریرام» به جستجوی اتباع گمشده آذربایجانی در نقاط دیگر جهان و حل مشکلات افراد با یکدیگر می‌پردازد. کانون وکلا، دادگستری، پلیس، مراکز خدمات اجتماعی و اقتصادی دولتی و منتسب به افراد وابسته به دولت با مجری تلویزیون دولتی کاملا همسو هستند.
این برنامه پر بیننده علاوه بر کارکردهای اجتماعی در داخل، طرفدارانی در خارج از این کشور نیز دارد. دقیقا به همین دلیل است که دعوت وی برای این اجتماعات با پذیرش مخاطبانش روبرو می‌شود.
همچنین خوشقدم بخشعلی اوا سابقه گزارشگری و همراهی با نظامیان ترکیه ای ناتو در جنگ افغانستان را دارد و طی جنگ ۴ روزه آوریل ۲۰۱۶ نیز در دستگاه تبلیغاتی دولت نقش آفرین بوده است.
علایق پان ترکیستی وی در بیان شعارهای ملت ترک، یک ملت دو دولت (ترکیه و آذربایجان) و اولویت جنگ قره باغ و نفرت پراکنی های وی کاملا هویدا بوده و هست.

طاها عبدالهی
خبرنگار و کارشناس حوزه قفقاز
  • به اشتراک بگذارید:

دیدگاه

  1. Ehsan دوشنبه, ۱۳ مرداد, ۱۳۹۹ - ۰۹:۰۳

    تشکر از نویسنده بابت این یادداشت منظم و دقیق

  2. ناشناس دوشنبه, ۱۳ مرداد, ۱۳۹۹ - ۱۱:۳۰

    ارمنستان اشغالگر.به فرموده مقام معظم رهبری قره باغ خاک اسلام و آذرابایجان است.به امید روزی که قره باغ آزاد بشه

  3. لیلا دوشنبه, ۱۳ مرداد, ۱۳۹۹ - ۱۳:۴۸

    دست شما درد نکنه به خاطر اخبار درست.وحمایت نکردن از طرف خاصی فقط به خاطر هم کیش و هم دین بودن.

  4. محمود دوشنبه, ۱۳ مرداد, ۱۳۹۹ - ۱۴:۰۶

    سلام بر دست اندرکاران و مخاطبان سایت جهان اسلام واقع بینی شما برای مخاطبین قابل احترامه، به سال ۱۹۹۲ برمی‌گردم به خاطر فروپاشی شوروی و اعلام استقلال جمهوریهای آن وضعیت مرزی نابسامانی داشتند در همون سالها در شوشی کلبجر و زنگلان (قبل از تصرف ارامنه) حضور داشتم آذریها مثل الان امکانات و سلاح مهمات و تانک و های کوپتر برتری نسبت به ارمنی‌ها داشتند ولی فرماندهی منظم و اراده و روحیه نداشتند افغانهای گلبدین حکمتیار و چچنهای شامیل باسایف و ایرانیها نبودند همین الان باکو در تصرف ارمنستان بود اون موقع چند تا از ایرانیها را دیدم باهم صحبت کردیم دقیقا مثل الان دلمون با آذریها بود و هست ولی سباستمون با ارمنی‌ها ، چون رهبران آذریها اصلا قابل اعتماد نبودند و نیستند یک اشتباه استراتژیک بزرگی انجام دادند آن هم دوستی با اسرائیل بود ، شهرستان شوشی موقعیت استراتژیکش حوریه ده تا سرباز با کلاشینکف میتونستن ازش دفاع کنند از یک طرف به خانکندی و آذربایجان احاطه کامل داره از طرف دیگه به اسپارتانیک پایتخت جمهوری قلابی آرتساخ را میشد با سمینوف هدف قرار داد در اوج حملات اختلافات داخلی شروع شد و انتخابات ریاست جمهوری برگزار کردند همه طرفین نیروهای خود را برای انتخابات فرا خواندند و جبهه خالی موند و ابلچی بیک پیروز شد بجای تعامل با ایران و ترکیه خودش را به بغل یلتسین روسیه انداخت و به تهران در مورد حقوق آذریهای ایران هشدار داد و سیاست توهم و خیال پردازانه در پیش گرفت و این فرصت طلایی برای ارمنستان بود که با پاکسازی قومیتی نه تنها قره باغ بلکه شهرستانهای اطراف آن را از دست آذریها گرفت ، آذریها باید متوجه شده باشند که تاریخ را طرف پیروز رقم میرنه با این خیمه شب بازیها به جایی نخواهند رسید یا باید با زور سلاح مناطق از دست رفته خود را پس بگیرند یا ساکت بشینند زندگیشان را بکنند موضع ما ایرانیها از اول تا الان فرقی نکرده ( دلمون با آذریها ست ولی سیاستمون با ارامنه)

    1. ناشناس سه شنبه, ۱۴ مرداد, ۱۳۹۹ - ۰۲:۲۷

      جناب محمود محال است شما در آن جنگ بوده باشید چون هیچ آشنایی با جغرافیای منطقه ندارید و بیشتر خیال بافی است و گر نه شوشا را شوشی و استپاناکرت یا همان خان کندی را استاپانیک نمی نوشتید. به عنوان دبیر شاغل در تهران فقط منتظر شروع جنگ هستیم تا درسی به داعشیان ارمنی بدهیم که تا ابد و در تاریخ جعلی خود هرگز فراموش نکنند

    2. ناشناس سه شنبه, ۱۴ مرداد, ۱۳۹۹ - ۱۱:۵۸

      منفی بافی شوونیستها اعتباری نداره و مهم نیست.

  5. ناشناس دوشنبه, ۱۳ مرداد, ۱۳۹۹ - ۱۶:۱۶

    با تشکر از دیدگاه آقای عبدالهی بخاطر تشخیص بجای،حرکات تحرکآت پان تور کیستی نفرت پراکنی بین اقوام و کشورهای همسایه ن تنها مشکلی را حل نمی کند که،کینه و دشمنی را افزایش میدهد پس باید چشمها را شست ،وجوردگر اندیشید ب امید بر قراری صلح و دوستی بین دو ملت

  6. ناشناس دوشنبه, ۱۳ مرداد, ۱۳۹۹ - ۲۲:۲۹

    حق با آذربایجان هست

  7. مرتضی سه شنبه, ۱۴ مرداد, ۱۳۹۹ - ۰۱:۰۳

    متاسفانه این همه اراضی رو ترکها از ارمنی ها گرفته اند و کل آذربایجان یه زمانی متعلق به ارمنستان بود حالا به همین چیزی هم که دارن قانع نیستن

  8. آیهان سه شنبه, ۱۴ مرداد, ۱۳۹۹ - ۰۲:۴۳

    به نظر من ارامنه با اسراییل فرقی نداره,هر دو اشغالگر خاک اسلامند,و همسویی با سیاست ارامنه یعنی همسویی با سیاست اسراییل

    1. Mirza سه شنبه, ۱۴ مرداد, ۱۳۹۹ - ۱۴:۵۷

      سلام
      گیریم صحبت شما در این مورد صحیح، خب بفرمایید دولت آذربایجانی که مستقیم و غیرمستقیم با اسرائیل ارتباط نظامی و … دارد و تبدیل به پایگاه این رژیم در شمال ایران شده است چه حکمی دارد؟!
      “تعقل”

  9. ناشناس سه شنبه, ۱۴ مرداد, ۱۳۹۹ - ۰۷:۲۹

    تنها قاضی خداست، امیدوارم صلح بین ملت ها حاکم بشه، خداوند هر کس را در هر کجا آفریده اهل اونجاست، به نظر من تعصبات بی منطق را باید کنار گذاشت و فقط و فقط از انسانیت دفاع کرد مهم نیست کسی ارمنی و یا آذری و یا حتی برادر تنی باشه مهم اینه که انسان باشه .قضاوت رو کنار بذاریم و فقط از رفتار انسانی و فرهنگ بشردوستانه صحبت کنیم در هر ملتی خوب و بد هست و اینو فقط خدا می تونه تشخیص بده نه بنده ای که خود سر تا پا تقصیره با این همه خطای دید و تعصبات بی منطق

متاسفیم. دیدگاه در حال حاضر بسته است.